Categorie: ontzetting (royement)

Rb. Zwolle, 13-10-2010, LJN BR3090 (eiser /WBE)

Vonnis van 13 oktober 2010
in de zaak van
[eiser], tegen
de vereniging WILDBEHEEREENHEID JACHTVERENIGING KAMPEN,

Partijen zullen hierna [eiser] en de WBE genoemd worden.

2. De feiten
2.1. De WBE is conform de Flora- en Faunawet belast met het wildbeheer op aan haar toegewezen gronden in de gemeente Kampen.

2.2. [eiser] was van 1975 tot 31 maart 2009 lid van de WBE.

2.3. In de statuten van de WBE is onder meer bepaald:

“EINDE VAN HET LIDMAATSCHAP
Artikel 9
[…]
8. Ontzetting van het lidmaatschap geschiedt door het bestuur. Betrokkene wordt van een besluit tot ontzetting bij aangetekende brief in kennis gesteld.
9. Ontzetting kan alleen worden uitgesproken wanneer een lid in strijd met de statuten, reglementen of besluiten van de vereniging handelt of de vereniging op onredelijke wijze benadeelt.
10. Als grond voor ontzetting geldt in ieder geval overtreding van de bepalingen van de Jacht- of Vogelwet, het niet handelen conform de jachtafspraken of het anderszins onduldbare schade toebrengen aan de belangen van de vereniging.”

2.4. De voorzitter van het bestuur van de WBE heeft in een brief aan de leden van 4 augustus 2008 onder meer het volgende geschreven:

“Algemeen
[…]
1. Het genot van de jacht wordt door de WBE gehuurd van de NV Kampereiland (gemeente Kampen) en aan de leden volgens de regels van de statuten verdeeld.
2. Het schadebestrijden, van dieren die nietbejaagd mogen worden volgens de F&F wet, kan alleen gebeuren door jachtaktehouders op basis van een grondgebruikersverklaring. Onze WBE heeft van de meeste grondgebruikers op Kampereiland zulk een verklaring en geeft door middel van een ontheffing van de FBE (Prov. Overijssel) aan haar leden en zonodig de jachtopziener toestemming om de overzomerende- en overwinterende ganzen, met ondersteuning van het geweer, deze te verjagen om landbouwschade te voorkomen.
3. […]
4. […]
5. Leden zijn tot op dit moment noch statutair noch op andere wijze verplicht om naast het genot van de jacht ook schade te bestrijden via een door de WBE verstrekte ontheffing.

[…]
Afspraken
[…]
c. De heer [eiser] zal in ieder geval op Dinsdag en Woensdag in het veld zijn om actief schade te bestrijden.
[…]”

2.5. Bij brief van 25 februari 2009 is namens het bestuur van de WBE aan [eiser] het volgende geschreven:
“Hierbij delen wij u mede dat het bestuur op 21 februari jl. in haar vergadering heeft besloten, u per 31 maart 2009 te ontzetten uit het lidmaatschap van de WBE-jachtvereniging kampen (hierna te noemen WBE).
Dit besluit is genomen op grond van artikel 9, leden 8. 9 en 10 van de statuten van de WBE.
Het bestuur is van mening dat u in redelijkheid niet langer lid kunt blijven van de vereniging, omdat u haar belangen schaadt en de gemaakte afspraken met het bestuur niet nakomt.

Enkele feiten
1. U weigerde in eerste instantie, zoals u aangaf op 21 juli, schade te bestrijden. Dit is uw goed recht, mitsu dat vooraf kenbaar maakt aan het bestuur. Uw argumentatie dat niet de grondgebruiker maar u zelf bepaalt wat u doet betreffende schadebestrijding van overzomerende ganzen, is een totaal ongegrond argument.
2. Op of rond 14 juli jl. hebt u de jachtopziener, die in opdracht van het bestuur wel schade bestreed, op zeer onheuse wijze bejegend, alsook een lid van de WBE dat de jachtopziener vergezelde.
3. Door uw handelen de laatste jaren wilden drie grondgebruikers u de toegang weigeren op door hen in gebruik zijnde landerijen, ook voor de jacht in het kader van de Flora&Faunawet (F&F-wet). De voorzitter van de WBE heeft naar deze grondgebruikers toe aangegeven dat dit op voorhand niet mogelijk was.
4. Drie grondgebruikers hebben middels een schrijven in januari jl. aangegeven u niet meer in het veld te willen hebben om schade te bestrijden (…).
5. Op 21 juli jl. hebben we afspraken gemaakt. U beloofde dat u actief twee keer per week alsnog ganzenschade zou bestrijden. Zowel het signaal van degrondgebruikers als uw verplichte rapportage van de FBE Overijssel geven er geen blijk van dat u dit ook inderdaad gedaan hebt (…).
6. Op 4 oktober jl. heeft u gemeld aan de heren [A] en [B] dat u de hele periode van 1 april tot 1 oktober 2008 geen gans heeft geschoten. Uw rapportageformulier gaf aan dat u toen niet de waarheid sprak.

Verder overwegende dat:
* u hebt gehandeld in strijd met de verleende ontheffing van de WBE/FBE;
* u de gemaakte afspraken met het bestuur niet bent nagekomen;
* u ons op basis van onwaarheden hebt geïnformeerd;
* terzijde ook is aangegeven dat u eerder een boete van de WBE hebt gehad wegens een overtreding van de ontheffingsvoorwaarden in het kader van de schadebestrijding, van overwinterende ganzen, waarvoor u ook bent veroordeeld, door de Rechtbank Zwolle-Lelystad maar dan in het kader van de F&F wet.
* tevens terzijde is aangegeven dat u in een geschil in de combinatie 3-4 niet constructief wilde meewerken bij de bemiddeling door een onafhankelijke persoon die door het bestuur daarvoor was gevraagd.
[…]”

2.6. [eiser] heeft in een brief van 19 maart 2009 bij het bestuur van de WBE bezwaar gemaakt tegen het besluit om hem uit zijn lidmaatschap te ontzetten. 

2.7. In een brief van 27 maart 2009 heeft het bestuur van de WBE alle leden van de WBE opgeroepen voor een Algemene ledenvergadering op 6 april 2009 en voorts onder meer geschreven:
“Op deze Algemene ledenvergadering zal u nader worden ingelicht over het bestuursbesluit betreffende de ontzettinguit het lidmaatschap conform de statuten van
de heer [eiser] (…).
De heer [eiser] heeft geen gebruik gemaakt van de mogelijkheid om binnen 4 weken na ontvangst in beroep te gaan bij de Algemene ledenvergadering.
Wel is er een brief gedateerd 19-03-2009, bij het bestuur binnengekomen van mevrouw
Mr. [C], waarin zij namens dhr. [eiser] het bestuursbesluit aanvecht. (…)
De inhoud van de brief is geen aanleiding geweest om als bestuur bij elkaar te komen en ons standpunt te veranderen. (…)
We doen een dringend beroep op u, om op deze ledenvergadering aanwezig te zijn, want de besluitvorming van de leden, of het bestuur dhr. [eiser] al dan niet terecht het lidmaatschap heeft ontzet, kan verregaande gevolgen hebben voor de toekomst van de WBE.”

2.8. Tijdens de Algemene ledenvergadering van de WBE op 6 april 2009 is [eiser] in de gelegenheid gesteld zijn bezwaar tegen het bestuursbesluit toe te lichten. Vervolgens hebben de leden gestemd over bekrachtiging van genoemd bestuursbesluit. 
Het proces-verbaal van de stemming vermeldt:

“Uitslag van de stemming
Aanwezig zijn 23 leden, waarvan er 23 aan de stemming deelnemen. Deze zijn allen stemgerechtigd. De heer [eiser] neemt geen deel aan de stemming. De stemming geschiedt schriftelijk.

De uitslag van de stemming is als volgt.
* Totaal uitgebracht stemmen: 23
* Voor bekrachtiging van het bestuursbesluit van 21 februari 2009 15
* Tegen bekrachtiging van het bestuursbesluit 6
* Blanco stemmen 2
De stemmingscommissie is unaniem over de uitslag van de stemming. De voorzitter heeft de adviseur van de heer [eiser], mevrouw [C], inzage gegeven in de stembriefjes. Zij heeft aangegeven dat zij instemt met de telling van de stemmen.”

3. Het geschil
3.1. [eiser] vordert dat de rechtbank bij vonnis, voor zover mogelijk uitvoerbaar bij voorraad:
I. het besluit van 21 februari 2009 tot ontzetting van [eiser] uit het lidmaatschap van de WBE zal vernietigen en de WBE zal veroordelen deze vernietiging te gehengen en te gedogen;
II. de WBEzal veroordelen in de kosten van deze procedure.

3.2. [eiser] baseert zijn vordering op de stelling dat het bestuur van de WBE zijn besluit om hem te ontzetten uit het lidmaatschap op onjuiste feiten en omstandigheden heeft gebaseerd en een onjuiste afweging van belangen heeft gemaakt. [eiser] voert aan dat hij niet heeft gehandeld in strijd metde reglementen en statuten van de WBE en dat hij de WBE niet onredelijk heeft benadeeld. [eiser] beroept zich op artikel 2:15 lid 1 sub a. en b. BW. 

3.3. DeWBE voert primair aan dat het besluit om [eiser] uit het lidmaatschap te ontzetten tot stand is gekomen overeenkomstig de formele regels uit de wet en statuten.
Subsidiair voert zij aan dat [eiser] herhaaldelijk heeft gehandeld in strijd met de statuten, reglementen en besluiten van de WBE. Doel van de WBE is het wildbeheer op de haar toegewezen jachtgronden op het Kampereiland. De schadebestrijding is daarvan een wezenlijk onderdeel. Een goede verstandhouding met de grondgebruikers is noodzakelijk, aangezien schadebestrijding slechts is toegestaan indien de grondgebruikers een grondgebruikersverklaring afgeven waarin zij ontheffing verlenen om op de door hen gebruikte gronden schade te bestrijden. Doordat [eiser], ondanks gemaakte afspraken, niet op effectieve wijze aan schadebestrijding heeft gedaan, hebben drie grondgebruikers aan [eiser] geen ontheffing meer willen verlenen om aan schadebestrijding te doen. Het belang van de WBE is daardoor geschaad en de continuïteit van de jacht in gevaar gebracht.
Voorts voert de WBE onder meer aan dat [eiser] op 14 juli 2008 de jachtopziener, [D], onheus heeft bejegend en dat [eiser] (in 2002) door de rechtbank Zwolle-Lelystad schuldig is verklaard aan overtreding van de Flora- en Faunawet.

4. De beoordeling
artikel 2:15 lid 1 sub a. BW
4.1. Ingevolge artikel 2:15 lid 1 sub a. BW is een besluit van een orgaan van een rechtspersoon vernietigbaar wegens strijd met wettelijke of statutaire bepalingen die het tot stand komen van besluiten regelen. 

4.2. [eiser] stelt dat op de ledenvergadering van de WBE op 6 april 2009 slechts 15 leden vóór de ontzetting van [eiser] uit zijn lidmaatschap hebben gestemd. Dat is nog geen 40% van de 38 verenigingsleden. Volgens [eiser] waren 13 leden niet aanwezig wegens gebrek aan vertrouwen in het bestuur en heeft een aantal van deze laatste leden schriftelijk aan het bestuur te kennen gegeven tegen de ontzetting van [eiser] uit zijn lidmaatschap te zijn. De WBE heeft dus besloten zijn ontzetting uit het lidmaatschap te handhaven in de wetenschap dat minder dan de helft van de leden daar daadwerkelijk achter stond, aldus [eiser].

4.3. Uit de stukken blijkt dat de gang van zaken rond het besluit tot ontzetting van [eiser] uit zijn lidmaatschap als volgt is geweest:
– Het bestuursbesluit tot ontzetting van 21 februari 2009 is schriftelijk, met vermelding van de gronden, aan [eiser] meegedeeld (bij brief van 25 februari 2009);
– [eiser] heeft (bij brief van 19 maart 2009) bij het bestuur bezwaar ingediend tegen voormeld besluit;
– Het bestuur heeft in een brief van 27 maart 2009 een Algemene ledenvergadering bijeengeroepen op 6 april 2009 met de aankondiging dat het bestuursbesluit betreffende de ontzetting uit het lidmaatschap door [eiser] wordt bestreden en een dringend verzoek aan de leden aanwezig te zijn;
– [eiser] is tijdens deze Algemene ledenvergadering in de gelegenheid gesteld zijn bezwaar toe te lichten en zijn standpunt uiteen te zetten;
– Tijdens de ledenvergadering zijn 15 stemmen vóór, twee blanco en 6 tegenbekrachtiging van het bestuursbesluit van 21 februari 2009 uitgebracht.
Uit deze gang van zaken blijkt dat het bestuursbesluit met een meerderheid van stemmen door de Algemene vergadering is bekrachtigd. Niet is gebleken dat het besluit van de algemene ledenvergadering in strijd met de statuten tot stand is gekomen. Het beroep op vernietiging op grond van artikel 2:15 lid 1 sub a. faalt derhalve.

artikel 2:15 lid 1 sub b. BW
4.4. Op grond van de wet alsmede op grond van de statuten van de WBE kan ontzetting uit het lidmaatschap slechts geschieden indien een lid (a.) in strijd met de statuten, reglementen of besluiten van de vereniging handelt of (b.) de vereniging op onredelijke wijze benadeelt. Toetsingsmaatstaf is de vraag of het bestuur bij de afweging van alle bij het besluit betrokken belangen in redelijkheid en naar billijkheid tot het besluit heeft kunnen komen.

a. strijd met statuten, reglementen of besluiten van de vereniging
4.5. De WBE betoogt dat [eiser] herhaaldelijk heeft gehandeld instrijd met de statuten, reglementen en besluiten van de vereniging. Uit hetgeen de WBE heeft aangevoerd blijkt dat zij [eiser] met name verwijt dat hij niet (voldoende effectief) de bestrijding van schadelijke diersoorten ter hand neemt. Echter, zowel in haar brief van 4 augustus 2008 aan de leden, als in haar brief van 25 februari 2009 aan [eiser] schrijft de WBE dat schadebestrijding geen verplichting is voor de leden. De enkele omstandigheid dat [eiser] – althans in de ogen van de WBE – niet op effectieve wijze aan schadebestrijding doet, kan dan ook geen grond vormen voor ontzetting uit het lidmaatschap van de WBE wegens strijd met statuten, reglementen of besluiten.
De WBE heeft verder in het geheel niet geconcretiseerd welke specifieke bepalingen in statuten, reglementen of besluiten [eiser] heeft geschonden. Voor zover het besluit van de WBE is gegrond op de stelling dat [eiser] daarmee in strijd heeft gehandeld, heeft de WBE dan ook niet in redelijkheid en billijkheid tot dit besluit kunnen komen.

b. onredelijke benadeling
4.6. De WBE heeft met name aan haar besluit ten grondslag gelegd dat [eiser], ondanks gemaakte afspraken om actief schade te bestrijden, wildschade (door met name ganzen) niet wil bestrijden door afschot. [eiser] heeft bovendien onjuiste mededelingen gedaan over door hem geschoten ganzen, althans die mededelingen komen niet overeen met hetgeen hij heeft vermeld op zijn rapportageformulier. Voorts zijn er klachten binnengekomen van grondgebruikers. Drie van de grondgebruikers hebben verklaard aan [eiser] geen ontheffing meer te verlenen om aan schadebestrijding te doen. Hierdoor kan de WBE haar doel, het wildbeheer, niet goed behartigen. Door de houding van [eiser] is de relatie met de grondgebruikers verstoord en het belang van de WBE geschaad, aldus steeds de WBE.

4.7. [eiser] erkent dat hij in het broedseizoen schadelijke ganzen liever verjaagt door met zijn scooter en jachthond het veld in te gaan dan door afschot. Na het broedseizoen, in de maanden juli tot en met september, mijdt hij naar zijn zeggen het middel van afschot niet. [eiser] betwist dat hij verplicht is schade te bestrijden door afschot. Hij stelt zich aan de afspraken omtrent de schadebestrijding te hebben gehouden, maar daarbij zoveel mogelijk het middel van verjagen – in plaats van bejagen – te hebben toegepast.
[eiser] stelt voorts dat een conflict is ontstaan nadat de jachtschappen 3 en 4 zijn samengevoegd. [eiser] heeft zelf in het verleden gejaagd op jachtschap 4, dat in 2003 is samengevoegd met jachtschap 3. Na de samenvoeging zijn problemen ontstaan tussen [eiser], die verantwoordelijk was voor de activiteiten van jachtschap 4 en [E], die verantwoordelijk was voor jachtschap 3 en die tevens secretaris was van de WBE. Volgens [eiser] hebben alleen grondgebruikers uit het voormalige jachtschap 3, het (voormalige) gebied van [E], over [eiser] geklaagd en zijn ontheffing voor de schadebestrijding ingetrokken en hebben de grondgebruikers uit jachtschap 4 – ook in het verleden – nooit over hem geklaagd. [eiser] stelt zelf nooit klachten te hebben ontvangen van grondgebruikers.

4.8. De rechtbank overweegt dat een zwaardere verenigingsrechtelijke sanctie dan een ontzetting niet denkbaar is. Ontzetting is een besluit met een disciplinair of tuchtrechtelijk en tevens onterend karakter. In dat licht zijn de omstandigheid dat drie grondgebruikers de ontheffing voor [eiser] voor schadebestrijding hebben ingetrokken alsmede de verstoorde verhouding met deze grondgebruikers naar het oordeel van de rechtbank niet vandien aard dat daardoor onduldbare schade is toegebracht aan de vereniging en dat een daarop gebaseerd besluit tot ontzetting – waardoor [eiser] zowel persoonlijk als in zijn hoedanigheid van jager ernstig in zijn belangen wordt geschaad – gerechtvaardigd is.
In dit oordeel weegt de rechtbank mee dat schadebestrijding door de leden op grond van de statuten van de WBE niet verplicht is en dat het bestuur (zoals het vermeldt in zijn brief van 4 augustus 2008) aan de jachtopzichter kan vragen om schade te bestrijden, indien in een bepaald jachtschap niets of te weinig wordt gedaan aan de schadebestrijding. Voorts wordt meegewogen dat de WBE erkent in (punt 8 van) de conclusie van antwoord dat de moeilijkheden binnen de samengevoegde jachtschappen 3 en 4 niet alleen zijn veroorzaakt door [eiser]. Deze problemen dienen dan ook niet uitsluitend [eiser] aangerekend te worden.

4.9. De WBE heeft verder nog aangevoerd: 
1. dat [eiser] de jachtopziener en een lid van de WBE op 14 juli 2008 onheus heeft bejegend,
2. dat [eiser] in strijd met de verleende ontheffing van de WBE/FBE heeft gehandeld,
3. dat [eiser] in 2002 een boete opgelegd heeft gekregen door de WBE wegens een overtreding van de ontheffingsvoorwaarden in het kader van de schadebestrijding (en hiervoor door de rechtbank Zwolle-Lelystad is veroordeeld in het kader van de F&F wet),
4. dat [eiser] een moeilijk persoon is die onhoudbaar is als lid van de WBE.
ad 1.
[eiser] betwist dat hij iemand onheus zou hebben bejegend. Hij stelt dat hij alleen zijn verbazing heeft uitgesproken over het feit dat de jachtopziener voornemens was schade te gaan bestrijden in aanwezigheid van een derde.
ad 2.
[eiser] heeft aangevoerd dat niet duidelijk is in strijd met welke ontheffing hij heeft gehandeld.
ad 3.
In verband met de boete in 2002 voert [eiser] aan dat hij destijds van de rechtbank Zwolle-Lelystad geen straf opgelegd heeft gekregen en dat de gebeurtenis inmiddels meer dan zeven jaar geleden heeft plaatsgevonden.
ad 4.
[eiser] heeft aangevoerddat hij al sinds 1975, dus al 35 jaar, lid is van de WBE en dat de huidige problemen zijn ontstaan na samenvoegen van de jachtschappen 3 en 4. Volgens hem is de WBE op de hoogte van de verhoudingen van haar leden onderling sinds de samenvoeging van deze jachtschappen.

4.10. De rechtbank overweegt dat [eiser] de hiervoor in rechtsoverweging 4.9. genoemde punten gemotiveerd heeft weersproken. Het had derhalve op de weg van de WBE gelegen om met betrekking tot deze punten – wat daar ook verder van zij – nadere feiten of omstandigheden aan te voeren waaruit kan volgen dat daardoor onduldbare schade is toegebracht aan de WBE. Nu de WBE dat heeft nagelaten, heeft zij onvoldoende feiten of omstandigheden gesteld die leiden tot de conclusie dat onduldbare schade is toegebracht aan de vereniging.

4.11. Uit het vorenstaande volgt dat naar het oordeel van de rechtbank de WBE niet voldoende onderbouwd heeft gesteld dat haar belangen door [eiser] zo ernstig en onredelijk zijn benadeeld, dat daardoor de maatregel van ontzetting uit het lidmaatschap – die voor [eiser] niet alleen diffamerend is maar ook tot gevolg heeft dat hij niet meer kan jagen – gerechtvaardigd is. De WBE heeft derhalve bij afweging van alle bij het besluit betrokken belangen in redelijkheid en naar billijkheid niet tot de maatregel van ontzetting kunnen komen.

…

5. De beslissing
De rechtbank

5.1. vernietigt het besluit van 21 februari 2009 tot ontzetting van [eiser] uit het lidmaatschap van de WBE en veroordeelt de WBE deze vernietiging te gehengen en te gedogen;
…

Rb. Zwolle, 29-12-2010, LJN BO9237 Stichting NOP / Vereniging VOND




Stichting NOP ( Stichting Nederlands Opvangcentrum voor papegaaien) was lid van vereniging VOND, (Vereniging Opvangcentra van niet gedomesticeerde dieren). Na een uitzending van tv programma Radar over NOP, heeft het bestuur van VOND een onderzoek laten verrichten door Dorrestijn. Op basis van dat rapport besluit het bestuur van VOND om NOP te ontzetten uit het lidmaatschap (royeren).

… 2.18. Aan het eind van de op 11 juli 2009 gehouden algemene ledenvergadering van 
VOND, in welke vergadering het beroep van NOP tegen het besluit tot ontzetting is 
behandeld, heeft de voorzitter meegedeeld dat de ledenvergadering het besluit van het 
bestuur tot ontzetting van NOP uit het lidmaatschap van VOND heeft bekrachtigd. …



4. De beoordeling 

4.1. De grondslag van de vorderingen van NOP is het standpunt dat zowel het besluit 
van het bestuur van 15 mei 2009 als het besluit van de algemene ledenvergadering van 11 
juli 2009 vernietigbaar is op grond van artikel 2: 15 lid 1 sub b van het Burgerlijk Wetboek 
(BW), omdat beide besluiten zijn genomen in strijd met onder meer de norm van 
redelijkheid en billijkheid zoals bedoeld in artikel 2:8 lid 1 BW. 



4.2. NOP heeft ter onderbouwing van haar standpunt onder meer aangevoerd dat het 
besluit van 15 mei 2009 niet is genomen door het bestuur van VOND zoals dat volgens de 
inschrijving in het handelsregister van de Kamer van Koophandel was samengesteld, dat het 
bestuur van VOND het fundamentele beginsel van hoor en wederhoor heeft geschonden en 
dat de motivering van (de inhoud van) het besluit de toets der kritiek niet kan doorstaan. 
NOP meent dat het besluit van 15 mei 2009 door de algemene ledenvergadering van VOND 
vernietigd had moeten worden, omdat het besluit is genomen in strijd met de wettelijke 
en/of statutaire bepalingen omtrent de wijze van tot stand komen van besluiten en wat 
betreft de inhoud zozeer in strijd met de redelijkheid en billijkheid is dat een behoorlijk 
bestuur dit niet had behoren te nemen en een goed functionerende algemene 
ledenvergadering het besluit had dienen te vernietigen. 

4.3. De rechtbank overweegt dat uit het bepaalde in artikel 2: 15 lid 1 BW volgt dat een 
besluit van een orgaan van een rechtspersoon vernietigbaar is wegens (onder meer) strijd 
met de redelijkheid en billijkheid die door altikel2:8 BW worden geëist. 
De kern van het geschil tussen partijen betreft de vraag of het bestuur van VOND bij 
afweging van àlle bij het besluit betrokken belangen van de in artikel 2:8 BW bedoelde 
personen in redelijkheid en naar billijkheid tot het besluit tot ontzetting van NOP uit haar 
lidmaatschap heeft kunnen komen. Hierbij is van belang dat bij de beoordeling of zich een 
grond tot ontzetting voordoet, aan het hiertoe bevoegde orgaan een marge van vrijheid 
toekomt. Indien lichtvaardig wordt besloten tot ontzetting wordt gehandeld in strijd met de 
normen van de redelijkheid en billijkheid als bedoeld in artikel 2:8 BW. 

4.4. De rechtbank stelt vast dat VOND zelf, na de uitzending van Radar op 12 januari 
2009, haar besluitvorming over deze kwestie (mede) afhankelijk heeft gesteld van de 
uitkomsten van het onderzoek van Dorresteijn. Dit volgt uit de hiervoor in rechtsoverweging 
2.8 deels geciteerde mededeling van VOND op haar website en ook uit de motivering van 
het besluit tot ontzetting zoals die is opgenomen in de brief van 15 mei 2009. 

4.5. De rechtbank is van oordeel dat het rapport van Dorresteijn zich nauwelijks leent 
voor een korte samenvatting. Enkel in het geval het rapport in zijn geheel wordt gelezen en 
(de uitgebreide weergave van) de bevindingen en de conclusies van Dorresteijn in onderling 
verband en samenhang worden beoordeeld, wordt de nuance van het rapport duidelijk. Om 
die reden heeft de rechtbank grote delen van het rapport van Dorresteijn in dit vonnis 
geciteerd. 

4.6. VOND verbindt, zoals onder meer volgt uit de brief van 15 mei 2009 en de in deze 
procedure door VOND geponeerde stellingen, aan de bevindingen van Dorresteijn de 
gevolgtrekking dat er sprake is van misstanden binnen NOP en dat het welzijn van bij NOP 
opgevangen dieren in gevaar is, terwijl Dorresteijn zelf deze conclusies juist niet 
gerechtvaardigd acht. Dit laatste blijkt niet alleen uit zijn rapport van 29 maart 2009, maar 
ook uit de (ongedateerde) schriftelijke verklaring van Dorresteijn die is overgelegd als 
productie 17 bij dagvaarding. 

4.7. De rechtbank deelt daarom noch het standpunt van VOND dat het rapport van 
Dorresteijn het bestaan van (ernstige) misstanden bij NOP bevestigt, noch het standpunt dat 
het rapport van Dorresteijn de conclusie rechtvaardigt dat het welzijn van de bij NOP 
opgevangen dieren in gevaar is. De aanbevelingen van Dorresteijn zien niet op het opheffen 
van misstanden bij NOP, maar zien in belangrijke mate op aanpassing van de registratie van 
de (verschillende categorieën) opgevangen dieren ter verbetering van de beeldvorming over 
NOP, welke beeldvorming waar het gaat om het welzijn van de opgevangen dieren, door de 
gebrekkige wijze van registratie van de betreffende dieren zo negatief heeft kunnen worden. 

4.8. Door (ook naar derden toe) mee te delen dat de besluitvorming over de ontzetting 
is gebaseerd op het rapport van Dorresteijn, terwijl voor de daarbij door VOND gebruikte 
argumenten geen (voldoende) steun te vinden is in het rapport van Donesteijn, heeft het 
bestuur van VOND naar het oordeel van de rechtbank de eisen van de redelijkheid en 
billijkheid zoals die voortvloeien uit artikel 2:8 BW, onvoldoende in acht genomen. 

4.9. De rechtbank acht hierbij tevens van belang dat VOND heeft nagelaten om de 
conclusies die zij uit het rapport van Dorresteijn trok en de sanctie die zij daaraan wenste te 
verbinden, met NOP te bespreken alvorens het besluit tot ontzetting te nemen. VOND heeft 
daarmee het belang van NOP om zich tegen een voorgenomen besluit tot ontzetting – een 
verstrekkend besluit waarvan VOND kon weten dat het mogelijk (imago)schade zou kunnen 
veroorzaken – te verdedigen, uit het oog verloren. 

4.10. VOND heeft aldus eveneens onvoldoende rekening gehouden met het 
gerechtvaardigde belang van NOP om aan de gestelde bezwaren tegen het voortbestaan van 
haar lidmaatschap tegemoet te komen teneinde de ontzetting te voorkomen. 
Dit klemt temeer nu ook VOND zelf ruimte ziet voor een (hernieuwd) lidmaatschap van 
NOP mits NOP voldoende aan de eisen van VOND tegemoet komt. Zo stelt VOND in de 
conclusie van antwoord (pag. 18) immers: “[. .. ] dat, indien NOP zich opnieuw als lid van 
VOND aanmeldt, voorwaarde niet alleen is dat NOP uitvoering heeft gegeven aan de 
aanbevelingen uit het rapport Dorresteijn, maar ook dat duidelijk is dat zij volledig voldoet 
aan de voorwaarden die VOND stelt, zoals onder meer neergelegd in de Gedragscode uit 
2003.” 
Bovendien is VOND, hoewel zij in haar HR een regeling heeft opgenomen ter waarborging 
van de kwaliteit van de classificatie die aan VOND-leden bij toetsing aan de gedragscode is 
toegekend, nimmer tot hertoetsing van (de classificatie van) NOP overgegaan. Kennelijk 
zag VOND in de kritische geluiden die haar in de loop der jaren over NOP hebben bereikt 
(zie de bestuursmededeling op de website r.o. 2.8.) geen aanleiding om tot hertoetsing van 
het lidmaatschap van NOP over te gaan. Niet valt in te zien waarom diezelfde kritische 
geluiden nu onmiddellijk tot de verstrekkende maatregel van ontzetting zouden moeten 
leiden, terwijl het rapport van de onafhankelijke deskundige Dorresteijn – van welk rapport 
VOND haar besluitvorming liet afhangen – geen (voldoende) steun biedt voor die kritiek. 

4.11. Opmerking verdient nog het volgende. 
Het onderzoek van Dorresteijn heeft zich niet uitgestrekt tot de vraag of NOP voldoet aan de 
voorwaarden die voortvloeien uit het lidmaatschap van VOND. Dorresteijn heeft de situatie 
bij NOP dan ook niet getoetst aan de gedragscode van VOND. 
Uit het in deze procedure gevoerde partijdebat komt naar voren dat VOND het rapport van 
Dorresteijn mede heeft gebruikt om enkele in dat rapport vermelde feiten en omstandigheden wel langs de meetlat van de gedragscode van VOND te leggen. Het VOND is daarbij tot de conclusie gekomen dat NOP niet aan de eisen uit de gedragscode voldoet (zie de in LO. 2.14 bedoelde bijlage bij de brief van 15 mei 2009 en het als productie 15 bij dupliek overgelegde interne advies van VOND ten behoeve van haar bestuursvergadering van 8 mei 2009). 
VOND heeft in dit kader terecht gesteld dat het haar als vereniging vrijstaat om striktere 
maatstaven te hanteren voor het lidmaatschap van haar leden (bijvoorbeeld afspraken over 
specialisatie) dan de maatstaven waarvan Dorresteijn is uitgegaan. VOND heeft echter naar 
het oordeel van de rechtbank miskend dat zij binnen de ruimte van de haar te laten 
beleidsvrijheid in redelijkheid niet tot het besluit tot ontzetting van NOP (die al sinds 2000 
lid is) had mogen komen op grond van die striktere maatstaven zonder daarbij hoor en 
wederhoor toe te passen en NOP de gelegenheid te bieden te voldoen aan de voorwaarden 
die VOND voorstaat. 

4.12. VOND heeft weliswaar gesteld dat in bestuursvergaderingen de vertegenwoordiger 
van NOP regelmatig op allerlei zaken is aangesproken – welke stelling door NOP deels is 
betwist – en dat NOP ook vaak informeel door bij VOND betrokken personen is benaderd, 
maar vast staat dat VOND vóór de brief van 15 mei 2009 nimmer op zodanige wijze kritiek 
op (de organisatie van) NOP heeft geuit dat NOP hieruit had kunnen afleiden dat ontzetting 
uit het lidmaatschap overwogen werd. Bovendien verliest VOND hierbij uit het oog dat 
individuele leden niet met VOND vereenzelvigd kunnen worden; datzelfde geldt voor de 
directeur van Stichting Aap. 

4.13. Voorgaande overwegingen leiden tot de slotsom dat de vorderingen van NOP voor 
toewijzing in aanmerking komen. Dit betekent dat de overige stellingen van partijen, 
waaronder die over de samenstelling van het bestuur van VOND en de inschrijving van 
bestuursleden bij de Kamer van Koophandel, verder onbesproken kunnen blijven. 

…
5. De beslissing 

De rechtbank 

5.1. vernietigt het op 15 mei 2009 door het bestuur van VOND genomen besluit tot 
ontzetting van NOP uit het lidmaatschap; 

5.2. vernietigt het op 11 juli 2009 genomen besluit van de algemene ledenvergadering 
van VOND tot bekrachtiging van het onder 5.1. bedoelde besluit; 

Rb. Utrecht 30-12-2009, LJN BK8010

Ontzetting uit het lidmaatschap is een strafmaatregel en wordt vaak beschouwd als de zwaarste sanctie binnen een vereniging. Een dergelijke maatregel wordt marginaal getoetst, had men tot het besluit kunnen komen? Daarbij kunnen de stemverhoudingen van belang zijn (in dit geval 324 temmen voor ontzetting en 54 tegen; besluit van de ALV zelf en niet het bestuur). Als er vergelijkbare verenigingen zijn waar het lid later lid van kan worden dan weegt het belang van het lid minder zwaar.

4.12. Het feit dat het besluit van de algemene ledenvergadering marginaal moet worden getoetst brengt mee dat uitsluitend moet worden beoordeeld of dit orgaan van de vereniging er in redelijk heeft toe kunnen komen om het besluit van het bestuur tot ontzetting van [eiser] uit zijn lidmaatschap te bekrachtigen, gelijk hiervoor onder 4.3. al is overwogen. In het kader van deze beoordeling zijn de navolgende omstandigheden van belang. De taak van het bestuur van een vereniging is mede om de orde en rust binnen die vereniging te handhaven, en indien verstoord, te herstellen. Dit heeft er in de onderhavige zaak toe geleid dat het bestuur van de Moskeevereniging het nodig vond om [eiser] uit zijn lidmaatschap te ontzetten, waarbij als kernargument is genoemd dat [eiser] bedreigingen heeft geuit en intimiderend is opgetreden. De specifiek genoemde redenen die door het bestuur voorafgaand aan de algemene ledenvergadering zijn gegeven ter onderbouwing van dit besluit (zie 2.4.) zijn met dit algemene verwijt in overeenstemming. Dat het besluit tot ontzetting voor [eiser] onwelgevallig is, brengt niet zonder meer mee dat dit besluit moet worden vernietigd (zie 4.5.). Redengevend hiervoor is onder meer dat naast het bestuur ook de (andere) leden van de Moskeevereniging in het algemeen een klimaat nastreven waarbinnen zij in orde en rust uitvoering aan hun geloofsovertuiging kunnen geven. De algemene ledenvergadering heeft tijdens de vergadering van 5 juli 2008 geoordeeld dat met de aanwezigheid van [eiser] als lid deze orde en rust niet is gewaarborgd. De stemverhouding toen, 324 stemmen voor ontzetting en 54 tegen, ondersteunt deze gevolgtrekking. Met andere woorden: het overgrote deel van de leden van de Moskeevereniging heeft in het handelen van [eiser] aanleiding gezien om het eerder door het bestuur genomen besluit tot ontzetting te bekrachtigen. De rechtbank ziet geen aanleiding om dit op democratische wijze genomen besluit in strijd te achten met de redelijkheid en billijkheid. Dit oordeel zou anders luiden, indien het individuele belang van [eiser] zich tegen het algemeen verwoorde belang van de Moskeevereniging zou verzetten. Hoewel de ontzetting uit het lidmaatschap ontegenzeggelijk een zware maatregel is, is hiervan geen sprake. Hiervoor geldt in zijn algemeenheid dat het karakter van een vereniging tot gevolg heeft dat het individuele belang van één lid niet snel prevaleert boven een daarmee strijdig belang van de vereniging en haar andere leden, althans het merendeel daarvan (zie 4.5.).

Meer specifiek wordt acht geslagen op het feit dat niet gesteld of gebleken is dat de ontzetting het voor [eiser] onmogelijk maakt zijn geloof (eventueel binnen een andere moskeevereniging) te belijden. Samenvattend is dan ook de conclusie (marginaal toetsend) dat het door de algemene ledenvergadering bekrachtigde besluit tot ontzetting van [eiser] niet in strijd is met de door de Moskeevereniging en haar organen in acht te nemen redelijkheid en billijkheid.