Afdeling wil zelfstandig worden, of toch niet

De vereniging “Westzaanse Gemeenschap is opgericht op 1 april 1946 met het doel om gemeenschapsactiviteiten te organiseren in de voormalige gemeente Westzaan, thans gemeente Zaanstad, op cultureel of enig ander gebied. De vereniging telt 760 leden en 15 afdelingen met van elkaar te onderscheiden activiteiten, waarvan er 5 de stichtingsvorm hebben”.

HVW is een informele vereniging, een afdeling vallend onder het bestuur van Westzaanse Gemeenschap. HVW heeft een eigen afdelingsbestuur. Gedaagde sub 2, [gedaagde2], is op 1 mei 2016 voorzitter geworden van het bestuur van HVW. Partijen verschillen van opvatting over de vraag of dat voorzitterschap nog voortduurt.

Westzaanse Gemeenschap heeft sinds 1986 bij de Rabobank een bankrekening met nummer [nummer], welke rekening specifiek voor HVW in het leven is geroepen. De penningmeester van HVW en de penningmeester van Westzaanse Gemeenschap (als penningmeester van de overkoepelende organisatie) hebben toegang tot die rekening. De penningmeester van HVW was gemachtigd om binnen een daglimiet van € 1.000,- van deze rekening uitgaven te doen binnen de doelstelling en begroting van HVW.

Eind 2022 hebben de voormalig secretaris en penningmeester van HVW aan Westzaanse Gemeenschap meegedeeld dat zij aftreden. De heer [I.] ([I.]) fungeert thans als secretaris van HVW. [gedaagde2] fungeert als (interim) penningmeester.

In een e-mail van 24 december 2022 heeft [I.] aan Westzaanse Gemeenschap meegedeeld dat het bestuur van HVW unaniem heeft besloten om te verzelfstandigen en zich onder dezelfde naam in te schrijven bij de Kamer van Koophandel. De penningmeester van Westzaanse Gemeenschap werd verzocht de Rabobank te informeren dat [gedaagde2] enig gemachtigde over de eerder genoemde bankrekening zou zijn.

Lees meer: Afdeling wil zelfstandig worden, of toch niet

De rechtbank:

Vooropgesteld wordt dat, anders dan Westzaanse Gemeenschap (en aanvankelijk ook HVW c.s.) lijkt te betogen, inschrijving van de vereniging HVW in de registers van de Kamer van koophandel niet betekent dat daarmee een nieuwe vereniging onder dezelfde naam is opgericht. Van zodanige oprichting is ook niet gebleken. HVW bestaat nog als vereniging en [gedaagde2] is de (destijds) formeel aangestelde voorzitter van die vereniging.

Aan Westzaanse Gemeenschap kan worden toegegeven dat de intentie van HVW zoals geformuleerd in de nieuwsbrief van juni 2023 de indruk heeft gewekt dat men zich geheel los wilde maken van Westzaanse Gemeenschap.

Dat doel is echter niet bereikt door de enkele inschrijving van HVW bij de Kamer van Koophandel. Uit het feit van die inschrijving volgt ook niet dat [gedaagde2] niet langer voorzitter is van de (oude) vereniging HVW, die bij gebrek aan opheffingshandelingen immers nog steeds voortbestaat.”

“In de voormelde vaststellingen ziet de voorzieningenrechter aanleiding een tussenvonnis te wijzen dat bedoeld is om langs democratische weg orde in de ontstane chaos te scheppen en daarmee de duidelijkheid te creëren die nodig is om verder te beslissen.

Dit kan binnen de grenzen van de ingestelde vordering alleen door [gedaagde2] in haar hoedanigheid van voorzitter van het bestuur van HVW aan te sporen een afdelingsvergadering uit te schrijven op de wijze als hierna omschreven, met een agenda als hierna omschreven, en omtrent de resultaten van die vergadering op de hierna omschreven wijze verslag uit te brengen aan het bestuur van Westzaanse Gemeenschap. Partijen kunnen vervolgens beide verzoeken om voortzetting van de behandeling, met suggesties voor de nog verder te nemen beslissingen. Indien HVW op die voortzetting vorderingen wil instellen, dient zij zich van bijstand door een advocaat te voorzien. “

Er vooralsnog van uitgaande dat de afdelingsvergadering van HVW de ter zitting door [gedaagde2] beleden intentie om deel te blijven uitmaken van het statutaire verband van de Westzaanse Gemeenschap zal onderschrijven, wordt partijen geadviseerd om een poging te ondernemen om daarover onder leiding van een deskundige bemiddelaar -die binnen de Westzaanse Gemeenschap gezag heeft- afspraken met elkaar te maken, zodat niet hoeft te worden doorgeprocedeerd.

Daarbij moet, als gezegd, uitgangspunt zijn dat de afdelingen rechtspersonen zijn, die vermogen mogen hebben. Voor stichtingen is wettelijk bepaald dat hun vermogen doelgebonden moet worden aangewend. Voor verenigingen is dat niet gebeurd, onder meer omdat de besteding van middelen onder controle van meest aannemelijke verschaffers van die middelen kan plaatsvinden, maar doelgebonden besteding is wel een in de rede liggend uitgangspunt.

Ook ligt het in de rede om bij het uitwerken van een regeling bijzondere aandacht te schenken aan drie vragen:

  • -Wat is de gegroeide praktijk en leidde die, over het algemeen genomen, tot bevredigende resultaten?
  • -Waarover is in het verleden onduidelijkheid ontstaan en hoe kan die in de toekomst worden voorkomen?
  • -Wat is het meest democratisch: over welke bestedingen kan het best verantwoording op afdelingsniveau worden afgelegd en wat behoort op centraal niveau de revue te passeren?

4.14.

Een laatste voorlopige opmerking. Op toewijzing van een veroordeling in de werkelijke proceskosten behoeft in deze zaak niet te worden gerekend. Niet alleen gaat het hier in essentie om een verenigingsrechtelijk geschil, ook is van een geschil over een handelsnaam geen sprake omdat de betrokken rechtspersonen niet als ondernemingen werkzaam zijn. Gesteld noch gebleken is immers dat zij hun activiteiten verrichten met het oogmerk om stoffelijk voordeel te behalen.

https://deeplink.rechtspraak.nl/uitspraak?id=ECLI:NL:RBNHO:2023:7492