aansprakelijkheid – Pagina 2 – Verenigingsrecht Weblog

28 januari 2015

Opzeggen lidmaatschap door vereniging onrechtmatig (NVT / IMG)

Gerechtshof ‘s-Hertogenbosch 27 januari 2015
ECLI:NL:GHSHE:2015:228

Geen eenvoudig te lezen arrest, maar interessante overwegingen over art. 2:8 BW en de vervaltermijn van art. 2:15. Besluit is onaantastbaar omdat vervaltermijn is verstreken, maar wel onrechtmatig wegens strijd met art. 2:8 lid 1 BW, vereniging wordt veroordeeld tot vergoeding van de schade.

IMG is de vereniging en heeft lidmaatschap van NVT opgezegd met onmiddellijke ingang. Het betreft vermoedelijk een franchiseconstructie en een handelsconflict. Het bezwaar van NVT tegen de opzegging bij de ALV wordt verworpen. Na afloop van de vervaltermijn van art. 2:15 voor vernietiging van het besluit stelt NVT de huidige procedure in en vordert een verklaring voor recht dat de opzegging “ongeldig” is en onrechtmatig is en vordert schadevergoeding. Rechtbank wijst verklaring voor recht van ongeldigheid af, omdat dit een verkapte vernietiging zou zijn, waarvoor de vervaltermijn verlopen was. Hiertegen is geen grief gericht en dit staat niet verder ter discussie (3.1.3).
De rechtbank overwoog verder dat, nu NVT de nietigheid van het opzeggingsbesluit niet (tijdig?) had ingeroepen, van de rechtmatigheid ervan moest worden uitgegaan en dat voor toetsing daarvan op de voet van onrechtmatige daad geen plaats was. Een beroep op art. 2:8 kan weliswaar ook na verstrijken van de vervaltermijn worden gedaan, doch dan moet wel sprake zijn van bijkomende omstandigheden die maken dat “toepassing van het voor rechtsgeldig te houden besluit naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar is”. (3.1.4) Hiertegen wordt met succes gegriefd.
Het hof overweegt dat “bij de behandeling in de Tweede Kamer van het voorstel tot invoering van de vervaltermijn van art. 2:15 lid 5 BW en de daarmee samenhangende invoering van art. 2:8 lid 2 BW” [geen nadere vindplaats] zou zijn overwogen geen bijzondere omstandigheden vereist zijn voor het buiten beschouwing laten van een besluit op grond van art. 2:8 lid 2 BW, jegens een bij een rechtspersoon betrokkene die niet tijdig een initiatief tot vernietiging heeft genomen, nu art 2:8 BW “zelf al vereisten stelt die een lichtvaardig beroep op die bepaling uitsluiten”
Het hof vervolgt met “De vraag òf NVT al dan niet voldoende omstandigheden heeft gesteld voor een terecht beroep op art. 2:8 lid 2 BW is echter in zoverre niet relevant dat NVT naar het oordeel van het hof met een beroep op het bepaalde in art. 2:8 lid 2 BW niet kan bewerkstelligen dat zij ondanks het niet vernietigd zijn van het besluit vergoeding van schade kan vorderen als ware sprake van een (ver)nietig(d)e opzegging. Met een beroep op art. 2:8 lid 2 BW kan een bij de rechtspersoon betrokkene slechts bewerkstelligen dat een krachtens het besluit geldende regel ondanks de rechtskracht van het besluit jegens hem buiten toepassing wordt gelaten. […] Het voorgaande laat onverlet dat een opzegging ondanks de rechtsgeldigheid van het besluit daartoe in strijd met het bepaalde in art 2:8 lid 1 BW c.q. onrechtmatig kan zijn.”

Het hof oordeelt dat het besluit tot opzegging in strijd is met art. 2:8 lid 1 BW, onrechtmatig is, en veroordeelt de vereniging tot vergoeding van de daardoor door NVT geleden schade.

Mijn indruk is dat hiermee de vervaltermijn van art. 2:15 lid 5 de facto in ruime mate zijn effect van bescherming van de vereniging wordt ontnomen. Cassatie zou duidelijkheid kunnen bieden.

arrest van 27 januari 2015
in de zaak van
[NVT] B.V. , appellant, tegen
Internationale Meubel Groep Holding B.V. voorheen Internationale Meubel Groep,

op het bij exploot van dagvaarding van 14 maart 2014 ingeleide hoger beroep van het vonnis van de rechtbank Zeeland-West-Brabant van 18 december 2013, gewezen tussen appellante – verder: NVT – als eiseres (tezamen met [directeur van NVT B.V.] en [N Holding] B.V.) en geïntimeerde – verder: IMG – als gedaagde.

1Het geding in eerste aanleg (zaaknr. C/02/261815/HA ZA 13-215)

Voor het geding in eerste aanleg verwijst het hof naar voormeld vonnis en de daaraan voorafgegane tussenvonnissen van 12 november 2008 (waarbij een comparitie van partijen werd bepaald) en 29 juli 2009 (waarbij de zaak naar de parkeerrol werd verwezen).

2Het geding in hoger beroep

Het verloop van de procedure blijkt uit:

–
de dagvaarding in hoger beroep;
–
de memorie van grieven, tevens houdende aanvulling van eis (met zes producties);
–
de memorie van antwoord (met een productie);
–
het pleidooi, waarbij beide partijen pleitnotities hebben overgelegd;
–
de bij H12 formulier d.d. 30 december 2014 door NVT toegezonden productie, die NVT bij het pleidooi bij akte in het geding heeft gebracht.

Het hof heeft daarna een datum voor arrest bepaald. Het hof doet recht op bovenvermelde stukken en de stukken van de eerste aanleg.

3De beoordeling

3.1.1.

Het gaat in deze zaak, voor zover in hoger beroep nog van belang, om het volgende:

NVT voert een onderneming waarin de detailhandel in meubelen wordt uitgeoefend. De aandelen van NVT worden gehouden door [N Holding] B.V. (verder: [N Holding]). [directeur van NVT B.V.] (verder: [directeur van NVT B.V.]) is enig aandeelhouder van [N Holding].
IMG is bij notariële akte opgericht als vereniging. Leden van de vereniging zijn, kort samengevat, (eigenaren van) detailhandelszaken in meubelen, woningtextiel en aanverwante zaken die een lidmaatschapsovereenkomst zijn aangegaan met Euretco N.V. dan wel een met deze laatste verbonden onderneming. Doel van de vereniging is onder meer het behartigen van de belangen van de aangesloten leden. Ten behoeve van dat doel hield IMG zich onder meer bezig met ‘het gezamenlijk ten behoeve van en voor rekening van de individuele leden afzonderlijk plaatsen van orders, het doen produceren van meubelen en woningtextielzaken (…)’ NVT was lid van IMG.
Bij brief van 20 juli 2005 (prod. 2 inl. dagv.) heeft IMG het lidmaatschap van NVT met onmiddellijke ingang opgezegd met als reden “(…) dat van ons als vereniging redelijkerwijs niet kan worden gevergd het lidmaatschap langer te laten voortduren. (…)” IMG voerde een viertal gronden aan die volgens haar zowel ieder voor zich als gezamenlijk tot dat standpunt leidden. IMG verweet [directeur van NVT B.V.], kort samengevat: (1) dat zij had vernomen dat NVT lid van een andere inkoopgroep zou worden, (2) dat [directeur van NVT B.V.] bonusbetalingen in MKB BV (hof: Mondial Keukens Benelux B.V., waarin [N Holding] aanvankelijk 60% van de aandelen had en Euretco en IMG elk 20% en welke aandelen [N Holding] bij koopovereenkomst van 13 oktober 2004 aan Euretco B.V. (verder: Euretco) heeft verkocht voor een koopsom van € 2.700.000,= en op 12 november 2014 aan Euretco heeft geleverd) had gelaten die volgens IMG aan leden van IMG hadden moeten worden uitgekeerd, (3) dat dientengevolge sprake was van een te hoog voorgestelde vermogenspositie van MKB BV, (4) dat [directeur van NVT B.V.] zich ten koste van andere IMG leden had verrijkt met betalingen die in verband met de toewijzing van meubelverkooppunten aan IMG-leden waren bedongen.
NVT heeft tegen voormelde opzegging bezwaar gemaakt en heeft daartegen op de in de statuten voorgeschreven wijze beroep aangetekend. Dit beroep is door de ledenvergadering verworpen, naar NVT bij brief van 17 oktober 2005 (prod. 5 inl. dagv.) door IMG is meegedeeld.
NVT heeft zich niet in rechte op een vernietigbaarheid van het besluit tot opzegging als voorzien in art. 2:15 BW beroepen.
Euretco heeft op de in r.o. 3.1.1 onder c genoemde grond 3 de juistheid van overeengekomen koopprijs voor de 60% aandelen in MKB BV bestreden. Volgens Euretco diende die koopprijs nader op € 500.000,= te worden bepaald. Tussen Euretco en [N Holding] is hierover een arbitrageprocedure gevoerd. In die procedure is bij arbitraal eindvonnis van 11 februari 2013 het standpunt van Euretco, dat de koopprijs van € 2.700.000 niet juist zou zijn en zou moeten worden bijgesteld, verworpen.
In een brief d.d. 18 maart 2005 (prod. 9 bij concl. na comp.) schreef IMG aan [directeur van NVT B.V.]:“(…) Daarnaast dient u er rekening mee te houden, dat het bestuur ertoe neigt om in geval van een juridische procedure over te gaan tot ontzetting uit het lidmaatschap van u en/of [NVT] BV. (…)”
De vraag òf ten onrechte bonusbetalingen binnen MKB BV zijn gehouden die tot een groter eigen vermogen van MKB BV in de jaarrekening 2003 heeft geleid en daarmee tot een (onterechte en te corrigeren) hogere waardering van de door [N Holding] aan Euretco verkochte aandelen, is door Euretco aan de orde gesteld in een arbitrageprocedure. Bij eindvonnis van 11 februari 2013 hebben de arbiters het verzoek van Euretco om aanpassing van de koopsom voor de aandelen afgewezen.
De discussie tussen Euretco en [N Holding] over het al dan niet juist zijn van de koopprijs voor de aandelen is eveneens onderwerp van discussie geweest in rechtsgeding tussen die partijen waarin Euretco zich met een beroep op de volgens haar te corrigeren waarde van de aandelen op opschorting van haar betalingsverplichtingen (aflossingen op een door [N Holding] aan Euretco verstrekte lening ter hoogte van de koopprijs) heeft beroepen. Bij arrest van 5 november 2013 (prod.1 mem.v.grieven) heeft het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden en [N Holding], gezien de uitspraak in de arbitrageprocedure, dat beroep van Euretco verworpen en de in die procedure door [N Holding] gevorderde verklaring voor recht toegewezen.

3.1.2.

Na wijziging van eis bij de nadere conclusie van [directeur van NVT B.V.], [N Holding] en NVT heeft in eerste aanleg alleen NVT gevorderd: een verklaring voor recht dat de opzegging van het lidmaatschap d.d. 20 juli 2005 door IMG ongeldig is en onrechtmatig jegens NVT en dat IMG aansprakelijk is voor alle schade die NVT dientengevolge heeft geleden, welke schade nader is op te maken bij staat, zulks met veroordeling van IMG in de proceskosten. Aan deze vordering legt NVT ten grondslag dat er geen valide gronden waren voor opzegging van het lidmaatschap en IMG met die opzegging slechts heeft beoogd [directeur van NVT B.V.] uit IMG te verwijderen om de aandelen van [N Holding] in MKB BV voor een appel en ei in handen te kunnen krijgen. Bovendien had, zo stelt NVT, de toenmalige voorzitter van IMG, de [toenmalige voorzitter van IMG], een persoonlijk belang bij beëindiging van het lidmaatschap van NVT omdat hij dan (doordat NVT bij een beëindiging van het lidmaatschap haar licenties voor de formules Profijt en Mondial zou verliezen) een nabijgelegen concurrent van NVT zou kunnen overnemen.

3.1.3.

Bij het tussenvonnis van 29 juli 2009 heeft de rechtbank de gevorderde verklaring voor recht als tweeledig beschouwd: vordering I: verklaring voor recht dat de opzegging van het lidmaatschap ongeldig was envordering II: verklaring voor recht dat de opzegging van 20 juli 2005 jegens NVT onrechtmatig was. De rechtbank legde vordering I uit als een beroep op de vernietigbaarheid van het besluit als bedoeld in art. 2:15 BW en overwoog dat die vordering moet worden afgewezen omdat NVT niet binnen de vervaltermijn van art. 2:15 lid 5 BW een vordering tot vernietiging van het besluit had ingesteld en de door NVT gevorderde verklaring voor recht materieel eenzelfde andere strekking heeft. Tegen dit oordeel (en de daarop voortbouwende afwijzing van de desbetreffende vordering) is door NVT geen grief gericht, zodat vordering I in hoger beroep verder niet ter discussie staat.

3.1.4.

De rechtbank heeft in het tussenvonnis van 29 juli 2009 overwogen dat zij vordering II aldus begreep dat NVT stelde dat de opzegging onrechtmatig was omdat de gehanteerde opzeggingsgronden onjuist en ongefundeerd waren dan wel de beëindiging van het lidmaatschap redelijkerwijs niet konden dragen (r.o. 3.7 tussenvonnis 29 juli 2009). De rechtbank honoreerde in het tussenvonnis ten aanzien van de opzeggingsgronden 1 en 4 het standpunt van NVT, dat die gronden de opzegging niet konden dragen. De rechtbank hield, verwijzende naar een door partijen daartoe op de comparitie in eerste aanleg gemaakte afspraak, een oordeel over opzeggingsgronden 2 en 3 (en over de gronden in onderlinge samenhang bezien) aan in afwachting van (in elk geval) een uitspraak van het gerechtshof ’s-Hertogenbosch in het op dat moment bij dat hof aanhangig hoger beroep in de zaak tussen [N Holding] en Euretco betreffende de betalingsverplichtingen van Euretco voor de door [N Holding] aan Euretco overgedragen aandelen MKB BV (toev. Hof: de zaak waarin na cassatie en verwijzing door de Hoge Raad het in r.o. 3.1.1 onder i genoemde arrest van het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden is gewezen).

3.1.5.

Bij het beroepen eindvonnis van 18 december 2013 overwoog de rechtbank (kort samengevat), dat, nu door NVT niet de nietigheid van het opzeggingsbesluit was ingeroepen, van de rechtmatigheid van dat besluit moest worden uitgegaan en dat voor een toetsing van de rechtmatigheid van dat besluit alsnog op de voet van onrechtmatige daad geen plaats was. De rechtbank achtte om die reden ook vordering II niet toewijsbaar omdat, naar de rechtbank overwoog, NVT zich voor de gestelde onrechtmatigheid van de opzegging alleen had beroepen op het voor het opzeggingsbesluit gehanteerd zijn van onjuiste en ongefundeerde redenen (r.o. 2.10 vs 18 december 2013). De rechtbank voegde daaraan toe dat uit de wetsgeschiedenis bij art. 2:8 BW weliswaar blijkt dat een beroep op dat artikel ook mogelijk is ten aanzien van besluiten waarvan de vernietiging had kunnen worden gevorderd maar die door het verstrijken van de vervaltermijn onherroepelijk zijn geworden doch dat dan wel sprake moest zijn van bijkomende omstandigheden die maken dat toepassing van het voor rechtsgeldig te houden besluit naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar is (r.o. 2.11 vs 18 december 2013). Volgens de rechtbank waren door NVT zodanige bijkomende omstandigheden onvoldoende gesteld en is niet gebleken dat IMG, rekening houdend met alle betrokken belangen, in redelijkheid niet tot het opzeggingsbesluit van 20 juli 2005 heeft kunnen komen (r.o. 2.12 vs 18 december 2013). De rechtbank wees de vorderingen van NVT af en veroordeelde NVT in de proceskosten van het geding in eerste aanleg.

3.2.

NVT heeft tegen het eindvonnis van 18 december 2013 vier grieven aangevoerd en, onder aanvulling van haar in de appeldagvaarding geformuleerde eis gevorderd:

– vernietiging van het vonnis waarvan beroep en, opnieuw rechtdoende:
– te verklaren voor recht dat IMG zich jegens NVT onrechtmatig althans onzorgvuldig heeft gedragen, althans niet zodanig heeft gedragen naar hetgeen door de redelijkheid en billijkheid wordt gevorderd door haar lidmaatschap van IMG per 20 juli 2005 met onmiddellijke ingang op te zeggen en bij die opzegging te volharden, en

– IMG te veroordelen tot vergoeding van alle schade die NVT dientengevolge heeft geleden, welke schade nader is op te maken bij staat.

– IMG te veroordelen tot terugbetaling aan NVT van hetgeen NVT ter uitvoering van dat vonnis aan IMG heeft betaald, te vermeerderen met de wettelijke vanaf de dag van betaling tot de dag van terugbetaling,

– veroordeling van IMG in de proceskosten van beide instanties, alsmede in de nakosten, en te vermeerderen met wettelijke rente.

3.3.1.

In de grieven I en II verwijt NVT de rechtbank dat zij ten onrechte de opzeggingsgronden 2 en 3 niet heeft beoordeeld. Volgens NVT miskent de rechtbank hiermee de op de comparitie in eerste aanleg tussen partijen gemaakte procesafspraak en treedt zij daarmee buiten de door de partijen omlijnde rechtsstrijd en heeft zij het in art. 24 Rv neergelegde beginsel van de partijautonomie en lijdelijkheid van de rechter geschonden.

3.3.2.

Het hof acht deze verwijten ongegrond. NVT doelt bij de door haar genoemde procesafspraak op de tussen hen gemaakte afspraak waarnaar in het tussenvonnis van 29 juli 2009 (r.o. 3.9) door de rechtbank wordt verwezen, te weten de afspraak dat de rechtbank over de eerste en vierde opzeggingsgrond al zou oordelen, doch dat de beoordeling over de opzeggingsgronden 2 en 3 (en de overige materiële geschilpunten) zou worden aangehouden in afwachting van een uitspraak van dit hof in het hoger beroep van het geding tussen NVT en Euretco. In het proces-verbaal van de comparitie is die afspraak als volgt verwoord: “De raadslieden van partijen verklaren zich er mee akkoord dat de rechtbank vervolgens in het te wijzen vonnis enkel oordeelt over de kwestie van de (rechts)persoon als lid van IMG en over de kwestie van de vernietiging van het besluit ex art. 2:15 BW. Ter zake van de overige, materiële geschilpunten zal bij het te wijzen vonnis de zaak worden verwezen naar de parkeerrol, in ieder geval in afwachting van het arrest van het gerechtshof te ’s-Hertogenbosch in de lopende procedure tussen [N Holding] BV en Euretco BV, waarbij het deels om hetzelfde materiële onderwerp gaat, zulks ter voorkoming van tegenstrijdige oordelen.”

3.3.3.

Naar het oordeel van het hof houdt voormelde afspraak niet meer in dan dat partijen op voorstel van de rechtbank ermee instemden dat de rechtbank haar oordeel op enkele punten aanhield in afwachting van een uitspraak in het hoger beroep van de rechtszaak tussen NVT en Euretco. Dat partijen de omvang van hun rechtsstrijd daarmee op enige wijze hebben beperkt, blijkt daaruit niet. Door NVT is bovendien niet – anders dan door verwijzing naar een volgens haar door IMG in strijd met de afspraak bij nadere conclusie van 5 juni 2013 tegen vordering II gevoerd verweer (op welke stelling het hof hierna nog verder zal ingaan) – toegelicht in welke zin de omvang van de rechtsstrijd door die afspraak zou zijn beperkt.

3.3.4.

Het voorstel van de rechtbank ter comparitie suggereert wel dat de rechtbank op dat moment de opzeggingsgronden relevant achtte voor de beoordeling van de vorderingen van NVT. In haar eindvonnis van 18 december 2013 heeft de rechtbank dat niet meer het geval geacht en oordeelde zij dat – bij gebreke van een beroep op vernietiging binnen de vervaltermijn – van de rechtmatigheid van het opzeggingsbesluit, zowel naar inhoud als naar wijze van totstandkoming, moest worden uitgegaan en dat hernieuwde toetsing van die rechtmatigheid op de voet van onrechtmatige daad niet aan de orde kon zijn. Dit nadere oordeel van de rechtbank heeft NVT wellicht verrast, maar dat betekent niet dat de rechtbank niet tot dit nadere oordeel kon komen. Voor zover in een door de rechtbank op een comparitie voorgestelde rechtsgang al enig rechtsoordeel besloten kan worden geacht, kan een dergelijk oordeel slechts als een voorlopig oordeel worden bestempeld. Het staat de rechtbank altijd vrij om op een dergelijk oordeel terug te komen.

3.3.5.

De stelling van NVT in de inleiding tot de grieven – dat het in strijd met de op de comparitie op 19 januari 2009 gemaakte afspraak moet worden geacht dat IMG bij nadere conclusie van 5 juni 2013 ook ten aanzien van vordering II alsnog het verweer heeft gevoerd dat het opzeggingsbesluit rechtmatig moest worden geacht – leidt niet tot een ander oordeel. Dat IMG met de in r.o. 3.3.2 gerelateerde afspraak enig verweer onmiskenbaar zou hebben prijsgegeven, kan uit die afspraak niet worden geconcludeerd. Dit geldt temeer nu IMG zich reeds bij conclusie van antwoord tegen de – door NVT zelf niet als twee vorderingen geformuleerde – vordering tot een verklaring voor recht subsidiair het verweer voerde dat bij gebreke van een tijdige vordering tot vernietiging van het besluit dit besluit niet meer op formele of inhoudelijke gronden kon worden aangetast en zij meer subsidiair de bezwaren van NVT tegen opzeggingsgronden gemotiveerd heeft betwist. In zoverre betwist IMG terecht de stelling van NVT dat zij gewraakte verweer voor het eerst bij haar nadere conclusie van 5 juni 2013 zou hebben gevoerd. Bovendien houdt het oordeel van de rechtbank – dat van de rechtmatigheid van het besluit moet worden uitgegaan – een rechtsoordeel in waartoe de rechtbank ook zelfstandig en zonder enig door IMG gevoerd verweer van die strekking had kunnen komen.

3.3.6.

Gelet op het voorgaande is van enig buiten de grenzen van de rechtsstrijd tussen partijen getreden zijn door de rechtbank niet gebleken. De grieven I en II worden verworpen.

3.4.1.

In grief III bestrijdt NVT zowel het oordeel van de rechtbank dat voor een geslaagd beroep op art. 2:8 lid 2 bijkomende omstandigheden vereist zijn die meebrengen dat toepassing van het besluit naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar is, als het oordeel van de rechtbank dat door NVT onvoldoende rechtens relevante omstandigheden voor de toepasselijkheid van art. 2:8 lid 2 zijn gesteld. NVT heeft de volgens haar relevante omstandigheden herhaald en stelt dat IMG zich jegens haar naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid niet op het opzeggingsbesluit kan beroep omdat: (a) dit besluit is genomen teneinde te bewerkstelligen dat [N Holding] genoegen zou nemen met een koopprijs van € 500.000,= voor de 60% aandelen van [N Holding] in MKB B.V. in plaats van met de overeengekomen € 2.700.000,=, (b) voorzitter [toenmalige voorzitter van IMG] van IMG een persoonlijk belang had bij beëindiging van het lidmaatschap van NVT, (c) (d) en (e) NVT door de opzegging in ernstige mate werd benadeeld omdat zij in een verregaande afhankelijkheidsverhouding tot IMG was komen te verkeren, haar bedrijfsruimte geheel naar de formule van IMG had ingericht en door de – door IMG direct aan alle leveranciers kenbaar gemaakte opzegging – van de ene dag op van de andere haar voorraden moest afstoten, haar bedrijfsruimtes moest aanpassen en niet meer voor naleveringen kon zorgen, zulks terwijl in Nederland geen vergelijkbare inkooporganisaties bestonden die voor NVT de plaats van IMG konden innemen.

3.4.2.

Deze grief slaagt in zoverre dat bij de behandeling in de Tweede Kamer van het voorstel tot invoering van de vervaltermijn van art. 2:15 lid 5 BW en de daarmee samenhangende invoering van art. 2:8 lid 2 BW op de vraag, of voor toepassing van het bepaalde in art. 2:8 lid 2 BW om te bereiken dat een besluit jegens een bij een rechtspersoon betrokkene die niet tijdig een initiatief tot vernietiging heeft genomen buiten beschouwing wordt gelaten, sprake zou moeten zijn van bijzondere omstandigheden, is geantwoord dat art. 2:8 lid 2 BW zelf al vereisten stelt die een lichtvaardig beroep op die bepaling uitsluiten.

3.4.3.

De vraag òf NVT al dan niet voldoende omstandigheden heeft gesteld voor een terecht beroep op art. 2:8 lid 2 BW is echter in zoverre niet relevant dat NVT naar het oordeel van het hof met een beroep op het bepaalde in art. 2:8 lid 2 BW niet kan bewerkstelligen dat zij ondanks het niet vernietigd zijn van het besluit vergoeding van schade kan vorderen als ware sprake van een (ver)nietig(d)e opzegging. Met een beroep op art. 2:8 lid 2 BW kan een bij de rechtspersoon betrokkene slechts bewerkstelligen dat een krachtens het besluit geldende regel ondanks de rechtskracht van het besluit jegens hem buiten toepassing wordt gelaten. Het hof verwijst naar de memorie van toelichting bij het betreffende wetsartikel: “Art 2:8 lid 2 bevat een toepassing van de beperkende werking van de redelijkheid en billijkheid. Het stemt wat dit betreft overeen met de leden 2 van art. 6:2 en 6:248. Het is vooral van belang omdat art. 2:15, anders dan art. 11 (oud), niet de mogelijkheid kent van een beroep op vernietigbaarheid van een onbillijk werkend besluit bij wijze van verweer (….)” (MvT, Kamerstukken II 17 725, nr. 1-3, p. 58).

3.4.4.

Het voorgaande laat onverlet dat een opzegging ondanks de rechtsgeldigheid van het besluit daartoe in strijd met het bepaalde in art 2:8 lid 1 BW c.q. onrechtmatig kan zijn. Nu NVT met haar hoger beroep gewijzigde vordering een verklaring voor recht vordert van de onrechtmatigheid van de opzegging met onmiddellijke ingang en vergoeding van de dientengevolge geleden schade, zijn de door NVT in de toelichting op grief III opgesomde feiten en omstandigheden wel relevant voor die vordering.

3.4.5.

Naar het oordeel van het hof stelt NVT terecht dat zij voldoende feiten en omstandigheden heeft aangevoerd voor haar stelling dat IMG met de abrupte beëindiging van het lidmaatschap van NVT in strijd met het bepaalde in art. 2:8 lid 1 BW en daarmee onrechtmatig jegens haar heeft gehandeld. Zo heeft NVT gesteld dat voor IMG bij de opzegging van het lidmaatschap van NVT (mede) andere motieven hebben voorgezeten dan de in het besluit tot opzegging aangegeven gronden. Het hof is met NVT van mening dat de inhoud van de brief van IMG aan [directeur van NVT B.V.] (prod. 9 concl. na comparitie NVT) daarvan blijk geeft. De zinsnede in die brief: “Daarnaast dient u er rekening mee te houden, dat het bestuur er toe neigt om in geval van een juridische procedure over te gaan tot ontzetting uit het lidmaatschap van u en/of [NVT] BV.” – in welke zinsnede wordt gedoeld op de discussie tussen [N Holding] en Euretco over de koopprijs voor de door [N Holding] overgedragen 60% van de aandelen MKB BV – laat daarover geen twijfel bestaan. In het licht van voormelde productie heeft IMG haar betwisting van die andere motieven onvoldoende gemotiveerd betwist.

3.4.6.

NVT heeft eveneens voldoende onderbouwd gesteld dat de opzegging van het lidmaatschap van IMG voor haar aanzienlijke consequenties had, onder meer omdat zij zich jarenlang had toegelegd op de verkoop van via IMG en Euretco ingekochte meubelen van merken die zij alleen als lid van IMG in haar assortiment kon voeren. Het hof acht die stelling door IMG niet (voldoende) gemotiveerd betwist. Voorts acht het hof het aannemelijk dat de beëindiging van het lidmaatschap per direct voor NVT de impact van die consequenties heeft vergroot. Het hof is met NVT van oordeel dat, mede gelet op de lange duur van het lidmaatschap van NVT en de actieve betekenis die [directeur van NVT B.V.] binnen IMG heeft gehad, IMG in de abrupte beëindiging van het lidmaatschap van NVT een handelen in strijd met het bepaalde in art. 2:8 lid 1 BW en daarmee onrechtmatig handelen jegens NVT moet worden verweten. Naar het oordeel van het hof had IMG NVT minst genomen een termijn van een half jaar behoren te gunnen voor de overgang naar een situatie waarin zij haar onderneming niet meer onder het verband van IMG kon voeren. Het hof acht het aannemelijk dat NVT dientengevolge mogelijk schade heeft geleden.

3.4.7.

Gezien voorgaande rechtsoverwegingen faalt grief III voor zover deze is gericht tegen de afwijzing door de rechtbank van een beroep van NVT op het bepaalde in art. 2:8 lid 2 BW maar treft deze grief ten aanzien van de nadere vordering van NVT in hoger beroep doel voor zover NVT zich in de toelichting op die grief beroept op feiten en omstandigheden die tot toewijzing van die vordering leiden en voor zover de grief daarmee impliciet gericht is tegen het oordeel van de rechtbank aan het slot van r.o. 2.12, dat NVT ‘haar stelling dat IMG in strijd met art. 2:8 BW heeft gehandeld althans onrechtmatig heeft gehandeld, dan ook onvoldoende feitelijk (heeft) onderbouwd’. Het hof zal het vonnis waarvan beroep vernietigen en de in hoger beroep gewijzigde vordering II toewijzen als in het dictum nader aan te geven.

3.5.1.

Uit het gedeeltelijk slagen van grief III vloeit voort dat ook grief IV, die is gericht tegen de veroordeling van NVT in de proceskosten van de eerste aanleg, doel treft. Nu beide partijen op enig onderdeel in het ongelijk zijn gesteld (tegen de afwijzing van vordering I is geen grief gericht en vordering II wordt alsnog toegewezen ten behoeve van slechts een deel van de door NVT gevorderde schade), zullen de proceskosten van het geding in eerste aanleg tussen partijen in die zin worden gecompenseerd dat iedere partij de eigen kosten draagt.

3.5.2.

Gezien de in hoger beroep andersluidende beslissing ten aanzien van de proceskosten van de eerste aanleg, is de vordering van NVT tot terugbetaling van hetgeen zij ingevolge het vonnis in eerste aanleg aan IMG heeft voldaan toewijsbaar.

3.5.3.

Ook in hoger beroep zijn partijen over en weer op enig punt in het ongelijk gesteld, zodat de proceskosten van het hoger beroep eveneens tussen partijen zullen worden gecompenseerd.

4De uitspraak

Het hof:

vernietigt het vonnis waarvan beroep, en opnieuw rechtdoende:

verklaart voor recht dat IMG door de opzegging op 20 juli 2005 van het lidmaatschap van NVT met onmiddellijke ingang onrechtmatig jegens NVT heeft gehandeld;

veroordeelt IMG tot vergoeding van de schade die NVT ten gevolge van voormeld onrechtmatig handelen heeft geleden, welke schade – waarbij de in r.o. 3.4.6 genoemde zorgvuldigheid als uitgangspunt dient te worden genomen – nader is op te maken bij staat;

veroordeelt IMG tot terugbetaling van hetgeen NVT ingevolge het vernietigde vonnis aan haar heeft betaald, te vermeerderen met de wettelijke rente vanaf de dag van die betaling tot de dag van terugbetaling;

wijst het door NVT in eerste aanleg of in hoger beroep meer of anders gevorderde af;

compenseert de proceskosten van het geding in eerste aanleg en die van het geding in hoger beroep in die zin tussen partijen dat iedere partij de eigen kosten draagt.

verklaart dit arrest uitvoerbaar bij voorraad.

21 januari 2015

Bestuurder stelt zich borg voor lening van vereniging

Gerechtshof Amsterdam 30 september 2014
ECLI:NL:GHAMS:2014:4072 (gepubliceerd 21 januari 2015)

Bestuurders van een vereniging met volledige rechtsbevoegdheid verbinden zich als hoofdelijk medeaansprakelijk voor een lening die de vereniging aangaat. Vereniging gaat failliet. De schuldeiser spreekt de bestuurders aan tot nakoming. De rechter merkt de medeaansprakelijkheid aan als borgtocht, omdat de bestuurders elk gehuwd zijn en hun respectievelijke echtgenoten geen toestemming hebben gegeven (art. 1:88 BW), hoeven ze niet te betalen.
Geen bijzondere aspecten van verenigingsrecht, wel kenmerkend voor de praktijk voor verenigingen.

Aanvulling 25 maart 2015
Kennelijk toch een opvallende uitspraak. Gepubliceerd in: OR-Updates.nl 2015-0043; JIN 2015/35 met annotatie door R.A. Wolf ; en NJF 2015/145. De volgende overweging van de rechter lijkt te zijn opgevallen:

Het verweer van [geïntimeerde], dat artikel 2:30 BW in de weg staat aan de toepasselijkheid van artikel 1:88 lid 1 sub c BW, wordt verworpen. Artikel 2:30 BW, dat onder meer bepaalt dat bestuurders van een vereniging hoofdelijk naast de vereniging zijn verbonden voor schulden uit een rechtshandeling die tijdens hun bestuur opeisbaar worden, ziet op bestuurders van een vereniging met beperkte rechtsbevoegdheid waarvan de statuten niet zijn opgenomen in een notariële akte. V.V. Young Boys is, zoals [geïntimeerde] ook zelf stelt, een vereniging met volledige rechtsbevoegdheid. Daarop is artikel 2:30 BW niet van toepassing. Uit artikel 2:29 lid 2 BW volgt dat bestuurders van een vereniging met volledige rechtsbevoegdheid als V.V. Young Boys na de inschrijving en nederlegging van de statuten in het handelsregister niet hoofdelijk naast de vereniging aansprakelijk zijn voor schulden van de vereniging. Gesteld noch gebleken is dat inschrijving en nederlegging niet heeft plaatsgehad.

Arrest van de meervoudige burgerlijke kamer van 30 september 2014
inzake
1 [appellant sub 1], 2. [appellant sub 2], appellanten, tevens incidenteel geïntimeerden,
tegen
de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid [geïntimeerde], geïntimeerde, tevens incidenteel appellante,

1Het geding in hoger beroep

Partijen worden hierna [appellant sub 1], [appellant sub 2] en [geïntimeerde] genoemd.

[appellant sub 1] en [appellant sub 2] zijn bij dagvaarding van 19 april 2013 in hoger beroep gekomen van een tussenvonnis van de rechtbank Noord-Holland, sector Kanton, locatie Haarlem (hierna: de kantonrechter), van 24 januari 2013, onder bovenvermeld zaak- en rolnummer gewezen tussen [geïntimeerde] als eiseres en [appellant sub 1] en [appellant sub 2] als gedaagden. De kantonrechter heeft ten aanzien van de niet verschenen mede-gedaagde [X] in het tussenvonnis weliswaar een bindende eindbeslissing gegeven, maar geen beslissing in het dictum vastgelegd. Bij vonnis van 7 maart 2013 heeft de kantonrechter bepaald dat partijen van het tussenvonnis tussentijds in hoger beroep kunnen komen. [X] is niet in hoger beroep gekomen.

Partijen hebben daarna de volgende stukken ingediend:

– memorie van grieven;

– memorie van antwoord, tevens memorie van grieven in incidenteel appel, met een productie;

– memorie van antwoord in incidenteel appel, met een productie;

– akte van [geïntimeerde], met producties;

– antwoordakte van [appellant sub 1] en [appellant sub 2], met een productie.

Ten slotte is arrest gevraagd.

[appellant sub 1] en [appellant sub 2] hebben geconcludeerd dat het hof het bestreden tussenvonnis zal vernietigen en primair alsnog de vorderingen van [geïntimeerde] zal afwijzen, met beslissing – uitvoerbaar bij voorraad – over de proceskosten en subsidiair dat het hof zal beslissen zoals in de memorie van grieven is weergegeven.

[geïntimeerde] heeft geconcludeerd tot bekrachtiging van het bestreden tussenvonnis, onder verbetering van gronden zoals in het incidenteel appel is uiteengezet, met beslissing – uitvoerbaar bij voorraad – over de proceskosten.

[appellant sub 1] en [appellant sub 2] hebben geconcludeerd tot afwijzing van de vordering in incidenteel appel, met beslissing – uitvoerbaar bij voorraad – over de proceskosten.

Beide partijen hebben in hoger beroep bewijs van hun stellingen aangeboden.

2Feiten

De kantonrechter heeft in het bestreden tussenvonnis onder het kopje “De feiten” de feiten vastgesteld die zij tot uitgangspunt heeft genomen. Deze feiten zijn in hoger beroep niet in geschil en dienen derhalve ook het hof als uitgangspunt, met dien verstande dat het hof, gelet op de betwisting van [appellant sub 2] dat hij een geldleningsovereenkomst tussen [geïntimeerde] en V.V. Young Boys heeft ondertekend, dit niet als vaststaand aanneemt.

3Beoordeling

3.1.

Het gaat in deze zaak om het volgende.

3.1.1.

Op 4 maart 2011 is een geldleningsovereenkomst (met afname- en reclameverplichting) tot stand gekomen tussen [geïntimeerde] en de vereniging met volledige rechtsbevoegdheid V.V. Young Boys. [appellant sub 1] en [appellant sub 2] waren op dat moment bestuurder van V.V. Young Boys. In de overeenkomst is onder het kopje “Hoofdelijke aansprakelijkheid” vermeld dat [appellant sub 1] en [appellant sub 2], handelend voor zich in privé, verklaren zich hoofdelijk jegens [geïntimeerde] te verbinden tot algehele nakoming van alle verplichtingen van V.V. Young Boys uit hoofde van de overeenkomst. Onder het kopje “Ondertekening” zijn bij [appellant sub 1] in privé en O.C.T. [appellant sub 2] in privé handtekeningen geplaatst.

3.1.2.

V.V. Young Boys is tekortgeschoten in de nakoming van haar betalingsverplichtingen uit hoofde van de geldleningsovereenkomst. V.V. Young Boys is op 3 april 2012 in staat van faillissement verklaard.

3.1.3.

[geïntimeerde] heeft (onder meer) [appellant sub 1] en [appellant sub 2] aangesproken tot betaling van het onbetaalde geldleningsbedrag. Zij heeft zich daarbij beroepen op de bij de geldleningsovereenkomst overeengekomen hoofdelijke aansprakelijkheid van [appellant sub 1] en [appellant sub 2].

3.1.4.

[appellant sub 1] en [appellant sub 2] hebben in eerste aanleg het verweer gevoerd dat hun echtgenotes geen toestemming hebben verleend als bedoeld in artikel 1:88 lid 1 sub c BW voor de hoofdelijke verbondenheid van [appellant sub 1] en [appellant sub 2] voor de schulden van V.V. Young Boys. [appellant sub 2] heeft tevens het verweer gevoerd dat hij geen partij bij de geldleningsovereenkomst is, stellende dat de handtekening onder de overeenkomst niet van hem is.

3.1.5.

De kantonrechter heeft het op artikel 1:88 BW gegronde verweer verworpen op de grond dat het aangaan van een overeenkomst van geldlening niet valt onder het bereik van artikel 1:88 lid 1 BW. De kantonrechter heeft naar aanleiding van de betwisting van [appellant sub 2] dat de handtekening onder de overeenkomst van hem is een deskundige benoemd. [appellant sub 1] en [appellant sub 2] hebben aan de kantonrechter verzocht hoger beroep van het tussenvonnis open te stellen aan welk verzoek de kantonrechter gehoor heeft gegeven.

3.2.

[appellant sub 1] en [appellant sub 2] kunnen zich niet verenigen met de verwerping door de kantonrechter van hun verweer dat hun echtgenotes geen toestemming hebben verleend als bedoeld in artikel 1:88 lid 1 sub c BW voor de hoofdelijke verbondenheid van [appellant sub 1] en [appellant sub 2] voor de schulden van V.V. Young Boys. De grieven 1 en 2 van het principaal appel hebben betrekking op dit verweer. Het hof zal er bij de behandeling van deze grieven veronderstellenderwijs van uitgaan dat ook [appellant sub 2] de overeenkomst heeft ondertekend.

3.3.1.

Ingevolge artikel 1:88 lid 1 sub c BW behoeft een echtgenoot de toestemming van de andere echtgenoot voor overeenkomsten die ertoe strekken dat hij, anders dan in de normale uitoefening van zijn beroep of bedrijf, zich als borg of hoofdelijk medeschuldenaar verbindt, zich voor een derde sterk maakt, of zich tot zekerheidstelling voor een schuld van de derde verbindt. Deze bepaling strekt tot bescherming van de andere echtgenoot.

3.3.2.

De overeenkomst tussen [geïntimeerde] en V.V. Young Boys bevat de bepaling dat [appellant sub 1] en [appellant sub 2] zich hoofdelijk jegens [geïntimeerde] verbinden tot algehele nakoming van alle verplichtingen van V.V. Young Boys uit hoofde van de overeenkomst. In de overeenkomst zijn [geïntimeerde] en V.V. Young Boys als contractspartijen vermeld en uit de overeenkomst blijkt dat [geïntimeerde] alleen aan V.V. Young Boys een geldlening heeft verstrekt, omdat die vereniging een liquiditeitsbehoefte had in verband met door [geïntimeerde] geleverde maar door V.V. Young Boys onbetaald gelaten zaken. Aan de geldleningsovereenkomst zijn voorts afname- en reclameverplichtingen voor de vereniging verbonden. Nu [geïntimeerde] wist dat de schuld uit hoofde van geldlening [appellant sub 1] en [appellant sub 2] niet aanging, moeten zij als borg ten behoeve van V.V. Young Boys worden aangemerkt. Er is sprake van borgtocht – ongeacht of partijen die term of een andere hebben gebezigd – als iemand zich verbindt de schuld van een ander te voldoen en hij zich bij de schuldeiser aandient als iemand aan wie deze schuld zelf niet aangaat. Die situatie doet zich hier voor. Niet in geschil is voorts dat [appellant sub 1] en [appellant sub 2] niet handelden in de normale uitoefening van hun beroep of bedrijf; zij waren bestuurder van een amateurvoetbalvereniging. Dat betekent dat zij voor het aangaan van deze verbintenis de toestemming van hun echtgenotes behoefden. De tegen het andersluidende oordeel van de kantonrechter gerichte grieven slagen derhalve.

Het verweer van [geïntimeerde], dat artikel 2:30 BW in de weg staat aan de toepasselijkheid van artikel 1:88 lid 1 sub c BW, wordt verworpen. Artikel 2:30 BW, dat onder meer bepaalt dat bestuurders van een vereniging hoofdelijk naast de vereniging zijn verbonden voor schulden uit een rechtshandeling die tijdens hun bestuur opeisbaar worden, ziet op bestuurders van een vereniging met beperkte rechtsbevoegdheid waarvan de statuten niet zijn opgenomen in een notariële akte. V.V. Young Boys is, zoals [geïntimeerde] ook zelf stelt, een vereniging met volledige rechtsbevoegdheid. Daarop is artikel 2:30 BW niet van toepassing. Uit artikel 2:29 lid 2 BW volgt dat bestuurders van een vereniging met volledige rechtsbevoegdheid als V.V. Young Boys na de inschrijving en nederlegging van de statuten in het handelsregister niet hoofdelijk naast de vereniging aansprakelijk zijn voor schulden van devereniging. Gesteld noch gebleken is dat inschrijving en nederlegging niet heeft plaatsgehad.

3.3.3.

[appellant sub 1] en [appellant sub 2] hebben hun stelling dat zij bij het aangaan van die verbintenis waren gehuwd, na betwisting door [geïntimeerde], bij memorie van antwoord in incidenteel appel onderbouwd met stukken, te weten een kopie van inschrijving van het huwelijk van [appellant sub 1] en zijn echtgenote in het huwelijksboekje en een kopie van de legitimatiebewijzen van [appellant sub 2] en zijn echtgenote. [geïntimeerde] heeft hierop in de vervolgens door haar genomen akte niet meer gereageerd. Daarmee staat, als onvoldoende nader weersproken, vast dat [appellant sub 1] en [appellant sub 2] bij het aangaan van de verbintenis waren gehuwd.

3.3.4.

[appellant sub 1] en [appellant sub 2] hebben bij memorie van grieven gesteld dat hun echtgenotes jegens [geïntimeerde] een beroep hebben gedaan op het ontbreken van hun toestemming en dat zij de rechtshandeling buitengerechtelijk hebben vernietigd. [geïntimeerde] heeft dit bij gebrek aan wetenschap betwist. [appellant sub 1] en [appellant sub 2] hebben vervolgens bij memorie van antwoord in incidenteel appel gesteld dat dit hen verbaast omdat de brieven door de echtgenotes aan [geïntimeerde] zijn toegezonden en dat de gemachtigde van [geïntimeerde] aan de echtgenote van [appellant sub 1] heeft laten weten dat die vernietiging niet werd geaccepteerd en dat de echtgenote van [appellant sub 2] haar brief niet als zijnde onbestelbaar retour heeft ontvangen. [geïntimeerde] heeft hierop bij haar akte niet meer gereageerd. Daarmee staat, als onvoldoende nader weersproken, vast dat de echtgenotes de rechtshandeling van hun echtgenoten buitengerechtelijk hebben vernietigd.

3.4.

Het rechtsgeldige beroep van de echtgenotes van [appellant sub 1] en [appellant sub 2] op vernietigbaarheid van de borgstellingen heeft tot gevolg dat [geïntimeerde] geen vordering op hen heeft op grond van de geldleningsovereenkomst. De vordering van [geïntimeerde] jegens [appellant sub 1] en [appellant sub 2] behoort dan ook te worden afgewezen. De overige grieven van [appellant sub 1] en [appellant sub 2] behoeven geen bespreking meer. Het incidentele beroep bouwt voort op de weerspreking door [geïntimeerde] van de grieven 1 en 2 van [appellant sub 1] en [appellant sub 2]. Dat beroep behoeft evenmin bespreking meer. Een en ander betekent dat het tussenvonnis van de kantonrechter dient te worden vernietigd voor zover daarbij een deskundigenonderzoek naar de echtheid van de handtekening van [appellant sub 2] onder de geldleningsovereenkomst is gelast en voor zover ten aanzien van [appellant sub 1] en [appellant sub 2] iedere verdere beslissing is aangehouden. Het vonnis blijft in stand voor zover ten aanzien van [X] iedere verdere beslissing is aangehouden.

3.5.

[geïntimeerde] zal als de in het ongelijk gestelde partij worden verwezen in de kosten van het geding in beide instanties, wat betreft het hoger beroep zowel in het principaal als het incidenteel appel.

4Beslissing

Het hof:

vernietigt het vonnis waarvan beroep, behoudens voor zover daarbij iedere verdere beslissing ten aanzien van de vordering van [geïntimeerde] jegens [X] is aangehouden;

wijst de vordering van [geïntimeerde] jegens [appellant sub 1] en [appellant sub 2] af;

veroordeelt [geïntimeerde] in de kosten aan de zijde van [appellant sub 1] en [appellant sub 2] van het geding in beide instanties, in eerste aanleg aan de zijde van [appellant sub 1] begroot op € 426,- aan verschotten en € 600,- voor salaris en in hoger beroep tot op heden op € 391,82 aan verschotten en € 894,- voor salaris;

verklaart deze veroordelingen uitvoerbaar bij voorraad.

9 februari 2014

Hoofdelijke externe aansprakelijkheid bestuursleden

Rechtbank Amsterdam 13 januari 2014
ECLI:NL:RBAMS:2014:282

Hoofdelijke aansprakelijkheid bestuurders van de vereniging “Bewonersraad” jegens woningcorporatie inzake participatiebudget dat werd verstrekt op grond van een overeenkomst welke voorzag in een verantwoordingsplicht door de Bewonersraad. Hoofdelijke veroordeling van bestuurders tot verlenen inzage in boeken, met dwangsom. Tamelijk verstrekkende “doorbraak van aansprakelijkheid”. In principe lijkt mij sprake van wanprestatie van de vereniging, met mogelijkheid van ontbinding van de overeenkomst en terugbetalingsverplichting voor de vereniging. De bestuursleden zijn echter geen partij bij de overeenkomst met de woningcorporatie. Van betalingsonmacht van de vereniging blijkt uit het vonnis niet, zodat van aansprakelijkheid o.g.v. de Beklamel-norm mij (vooralsnog) geen sprake lijkt.

vonnis van de kantonrechter

I n z a k e de
stichting Woningstichting Rochdale,

t e g e n

1. de vereniging met volledige rechtsbevoegdheid Bijlmer Bewonersraad
Rochdale,

2. [gedaagde]

3. [gedaagde 2]

4. [gedaagde 3]

gezamenlijk nader te noemen
BBR c.s. en afzonderlijk BBR, [gedaagde 2], [gedaagde 3] of [gedaagde],

VERLOOP VAN DE PROCEDURE

GRONDEN VAN DE BESLISSING

Feiten

In conventie en (voorwaardelijke) reconventie

Als enerzijds gesteld en
anderzijds erkend of niet (voldoende) weersproken, alsmede op grond van de
overgelegde en in zoverre niet bestreden inhoud van de bewijsstukken, staat in
dit geding het volgende vast:

a.
BBR is de
bewonersraad van voorheen Woningstichting Nieuw Amsterdam.

b.
Naar aanleiding
van de overname van Nieuw Amsterdam door Rochdale is tussen Rochdale en BBR op
8 mei 2002 een Samenwerkingsovereenkomst gesloten.

Artikel 3 Erkenning en
representativiteit bepaalt, voor zover van belang:

De vereniging Bijlmer Bewonersraad wordt door Rochdale/NA erkend als
onderhandelingspartner voor wat betreft het beheer en beleid van Rochdale/NA
daar waar het complexoverstijgende belangen betreft, op voorwaarde dat en
zolang: ( … )

b. De vereniging Bijlmer Bewonersraad aannemelijk maakt dat ten minste
80% van de leden (huurdersorganisaties op complexniveau) in het werkgebied van
de vereniging Bijlmer Bewonersraad lid is. (. .. ).

c. iedere bewonersorganisatie die lid is van de bewonersraad, van de
voorgenomen activiteiten en standpunten die de bewonersraad, namens haar leden
in het overleg met Rochdale/NA, inneemt, op de hoogte wordt gehouden.
d. alle leden tenminste eenmaal per jaar worden uitgenodigd voor een
vergadering waarin de vereniging Bijlmer Bewonersraad verantwoording aflegt
over het functioneren van het afgelopen jaar, en in samenspraak de plannen voor
het volgend jaar vaststelt. (… ).

Artikel 8 regelt de
financiële ondersteuning van BBR door Rochdale.

In artikel 9 Verantwoording
door de vereniging Bijlmer Bewonersraad staat:

De Bijlmer Bewonersraad legt jaarlijks, voor 1 april, verantwoording af
aan Rochdale/NW door middel van een jaarverslag met accountantsverklaring
(…).
Artikel 21 Slotbepalingen bepaalt, voor zover van belang: ( . .. )

2. Deze samenwerkingsovereenkomst wordt door partijen vastgesteld is
uitsluitend van kracht zolang woningstichting Nieuw Amsterdam blijft bestaan
als afzonderlijk toegelaten instelling.

c. Met ingang van 1 januari
2004 is Rochdale gefuseerd met Woningstichting Patrimonium. Naar aanleiding
hiervan is bij Rochdale een nieuwe bewonersraad opgericht: Bewonersraad Patroc.
Deze heeft in 2008 haar naam veranderd in Bewonersraad Rochdale.

d. Na pogingen om BBR met
Bewonersraad Rochdale te laten fuseren, heeft Rochdale vastgesteld dat een
samengaan van beide bewonersraden niet is gerealiseerd. Bij brief van 7 oktober
2008 aan de besturen van beide raden heeft zij naar aanleiding daarvan onder
meer geschreven: (. . .) Op grond van de statuten van Rochdale en de
samenwerkingsovereenkomst met bewonersraad Rochdale erkennen wij Bewonersraad
Rochdale als het enige bewonersvertegenwoordigend orgaan op het niveau van de
corporatie. ( .. .) Wij nodigen het bestuur van de Bijlmer Bewonersraad uit met
ons in overleg te treden over een herziening van de samenwerking. De
oorspronkelijke overeenkomst is als gevolg van de fusie van Rochdale met Nieuw
Amsterdam beëindigd. Wij stellen het echter op prijs de door de Bijlmer
Bewonersraad opgebouwde expertise, ervaring en netwerken te behouden. De nieuwe
overeenkomst zal voorzien in informatie- en adviesrecht voor de Bijlmer
Bewonersraad in het kader van de vernieuwing van de Bijlmer.

e. Rochdale heeft hierbij
toegezegd dat zij BBR nog om haar zienswijze zou vragen aangaande het beleid en
nog voor de huisvesting en financiering van BBR zorg zou dragen. Rochdale heeft
BBR in dat kader een jaarlijks budget voor bewonersparticipatie toegekend van €
70.000,00, conform de samenwerkingsovereenkomst uit 2002.

f. Bij brief van 19 mei
2011 heeft Rochdale aan het bestuur van BBR laten weten dat zij per 1 juli 2011
Bewonersraad Rochdale als enige overkoepelende huurdersorganisatie op
corporatieniveau erkent. Rochdale is bereid met BBR een nieuwe
samenwerkingsovereenkomst aan te gaan waarbij BBR de gezamenlijke belangen van
haar leden, te weten bewonerscommissies uit de Bijlmermeer, behartigt, primair
betreffende de vernieuwing Bijlmermeer. Rochdale laat weten dat zij de
financieringsrelatie wil herzien en dat de huurovereenkomst voor de huisvesting
per 1 september 2011 wordt beëindigd. Bij brief van 6 oktober 2011 heeft
Rochdale de huurovereenkomst opgezegd tegen 1 december 2011 en de ontruiming
aangezegd.

g. Bij brief van 6 juli
2010 heeft Rochdale BBR verzocht om een afrekening over de besteding van het
budget over 2009 van in totaal € 69.208,54.

h. Naar aanleiding van de
op 15 november 2010 door [gedaagde 2] ([functie] van BBR) toegestuurde
jaarrekening en toelichting heeft Rochdale over een aantal posten toelichting
gevaagd, waaronder de post “Advisering en Volkshuisvesting” van €
17.542,33.

i. Tijdens een gesprek
hierover op 17 juni 2011, heeft BBR toegelicht dat laatstgenoemde post
voornamelijk facturen betrof van de bedrijven [bedrijf 1] en [bedrijf 2].

j. Bij e-mail van 21 juli
2011 aan [gedaagde 2] en bij brief van 4 oktober 2011 aan BBR, heeft Rochdale
haar bedenkingen geuit over de firma [bedrijf 2]/[naam], vanwege discrepanties
tussen bedrijfsgegevens die op de facturen staan en gegevens van de Kamer van
Koophandel, en BBR verzocht om een bewijs van inschrijving bij de KvK van het
bedrijf [bedrijf 2] adviesbureau gedurende de periode dat de opdrachten zijn
uitgevoerd, het BTW -nummer van het bedrijf, een overzicht van alle opdrachten
die door het bedrijf zijn uitgevoerd voor BBR en een bewijs van de geleverde
prestaties.

k. Bij brief van 13 oktober
2011 heeft het bestuur van BBR hierop gereageerd.

l. Bij brief van 25 oktober
2011 heeft Rochdale bericht dat deze verantwoording tekort schoot.

m. Op 23 november 2011
heeft BBR volgens eigen opgave zoveel mogelijk stukken toegestuurd gerelateerd aan
[bedrijf 2]/[naam], waaronder een urenoverzicht verrichte werkzaamheden voor
BBR over 2009 en 2010.

n. Bij brief van 27
december 2011 heeft Rochdale laten weten dat zij de door BBR verstrekte
verantwoording onvoldoende vond en dat zij zich genoodzaakt zag aangifte te
doen van verdenking van fraude en dat zij de onverantwoord uitgegeven budgetten
zou gaan terugvorderen.

o. Op 12 januari 2012 heeft
Rochdale aangifte gedaan.

p. Bij brief van haar
gemachtigde van 24 januari 2012 heeft Rochdale het bestuur van BBR gesommeerd
om inzage te geven in de aan [bedrijf 2] adviesbureau c.q. [naam] betaalde
bedragen en € 13.716,48 aan Rochdale terug te betalen.

q. Bij vonnis in kort
geding van 6 juni 2012 heeft de voorzieningenrechter de vordering van Rochdale
om de door haar aan BBR c.s. ter beschikking gestelde (kantoor)ruimte in een
woning aan de [adres] te ontruimen, afgewezen.

r. Bij verzoekschrift van
22 mei 2012 heeft Rochdale verzocht BBR c.s. hoofdelijk te veroordelen om
inzage te geven in de boeken en andere bescheiden en daarmee de in 2009 aan
[bedrijf 2] adviesbureau c.q. [naam] in 2009 betaalde bedragen inzichtelijk te
maken, alsmede BBR c.s. hoofdelijk te veroordelen om tegen behoorlijk bewijs
van kwijting aan Rochdale te betalen € 13.716,48 althans het bedrag dat BBR
c.s. volgens de boeken en andere bescheiden aan [bedrijf 2] adviesbureau c.q.
[naam] betaald hebben, vermeerderd met de wettelijke rente en
buitengerechtelijke incassokosten ad € 904,00.

s. BBR c.s. hebben zich
verzet tegen toewijzing van voormeld verzoek en bij wijze van zelfstandig
tegenverzoek verzocht om Rochdale te veroordelen om BBR ook vanaf 1 juli 2011
te erkennen als huurdersorganisatie conform de WOHV en Rochdale te veroordelen
tot vergoeding van de kosten die samenhangen met en redelijkerwijs noodzakelijk
zijn voor het vervullen van haar taken en het beschikbaar stellen van
faciliteiten, waaronder het ter beschikking stellen van een ruimte van waaruit
de vereniging haar werkzaamheden kan verrichten.

t. In deze
verzoekschriftprocedure (kenmerk EA 12-252) heeft op 28 augustus 2012 een
mondelinge behandeling plaatsgevonden in aanwezigheid van partijen. Vervolgens
is de zaak aangehouden ten einde partijen in de gelegenheid te stellen in
onderling overleg tot een oplossing van hun geschillen te komen. Partijen
hebben vervolgens de kantonrechter laten weten dat zij geen overeenstemming
hebben bereikt.

u. Bij
beschikking van 24 december 2012 heeft de kantonrechter zowel de verzoeken van
Rochdale als de tegenverzoeken van BBR c.s. afgewezen, met de motivering dat
deze buiten het bereik van (artikel 8 van) de WOHV vallen. In aanvulling daarop
heeft de kantonrechter in enkele overwegingen ten overvloede zijn visie op de
tussen partijen ontstane situatie gegeven.

Vordering

In conventie

Rochdale vordert
BBR c.s. hoofdelijk te veroordelen om:

a. binnen zeven
dagen na betekening van dit vonnis inzage te geven in de boeken en andere
bescheiden en de in 2009, 2010 en 2011 aan [bedrijf 2] adviesbureau c.q.
[naam](t) betaalde bedragen inzichtelijk te maken, op straffe van een dwangsom;

b. tegen behoorlijk bewijs van kwijting aan haar te betalen € 13.716,48, te
vermeerderen met de wettelijke rente vanaf 29 januari 2012;
c. tegen behoorlijk bewijs van kwijting aan haar te betalen de bedragen die BBR
c.s. volgens de boeken en andere bescheiden in 2009 (naast het bedrag als
genoemd onder 2.), 2010 en 2011 aan [bedrijf 2] adviesbureau c.q. [naam](t)
betaald hebben, te vermeerderen met de wettelijke rente vanaf 29 januari 2012;
d. € 904,00 aan Rochdale te voldoen wegen buitengerechtelijke incassokosten.
Voorts vordert Rochdale:
e. een verklaring voor recht dat de overeenkomst tussen partijen terzake de
kantoorruimte aan de [adres] is geëindigd, althans dat een datum zal worden
vastgesteld waarop deze overeenkomst is of wordt ontbonden c.q. beëindigd;
f. om BBR c.s. te veroordelen om binnen drie dagen na betekening van het vonnis
de kantoorruimte aan de [adres] te ontruimen, of straffe van een dwangsom;
g. veroordeling van BBR c.s. tot betaling van de kosten voor de ontruiming voor
het geval zij niet vrijwillig aan het gevorderde onder f. voldoen, met
veroordeling van BBR c.s. in de kosten van de procedure.

Rochdale heeft
hiertoe gesteld – kort gezegd – dat BBR c.s. de door haar aan [bedrijf 2]
adviesbureau betaalde bedragen niet kunnen verantwoorden. Het gaat in 2009 om €
13.716,48 van het totale bewonersparticipatiebudget 2009 van € 69.208,54. Over
de jaren 2010 en 2011 zijn deze kosten voor Rochdale nog niet inzichtelijk,
maar deze zullen volgens haar blijken uit de boeken en bescheiden van BBR.
Rochdale heeft zich daarbij beroepen op artikel 9 van de (voorheen geldende)
samenwerkingsovereenkomst tussen partijen. Ook volgt dit volgens Rochdale uit
artikel 7 van de WOHV. Volgens haar kunnen de bedoelde bedragen niet worden
verantwoord door middel van de reeds door BBR c.s. overgelegde facturen van
[bedrijf 2] adviesbureau dan wel [naam](t). Rochdale stelt zich daarom op het
standpunt dat delen van het door haar ter beschikking gestelde budget
onrechtmatig zijn besteed. Rochdale heeft ter onderbouwing van haar stellingen
alle stukken die ook in de eerdere procedures tussen partijen zijn overgelegd
in het geding gebracht.

Rochdale stelt
dat de bestuursleden van BBR op grond van artikel 6:162 jo. 2:10 BW naast BBR
hoofdelijk veroordeeld dienen te worden tot het geven van inzage in de boeken
en het terugbetalen van de niet verantwoorde bedragen alsmede de wettelijke
rente en gevorderde buitengerechtelijke incassokosten. Rochdale stelt dat
sprake is van onbehoorlijke taakvervulling door de betrokken bestuurders,
schending van de administratieplicht ex artikel 2:10 BW en een onwillige
houding van de bestuursleden, die hen kan worden verweten.

Ten aanzien van
de door haar gevorderde verklaring voor recht dat de overeenkomst terzake de
(kantoor)ruimte aan de [adres] is geëindigd en de gevorderde ontruiming, voert
Rochdale aan dat zij deze ruimte in het kader van de samenwerkingsovereenkomst
indertijd ter beschikking heeft gesteld, maar dat daar thans geen aanleiding
meer toe is. Weliswaar staat in de overeenkomst die partijen op 1 september
2001 hebben gesloten dat het gaat om een huurovereenkomst zelfstandige
woonruimte, maar deze woorden zijn volgens haar misleidend. Het betreft volgens
Rochdale in feite een bruikleenovereenkomst in de zin van artikel 7A:1777 BW.
Rochdale heeft de kantoorruimte ter beschikking gesteld aan BBR c.s. uit hoofde
van haar verplichting uit de voorheen tussen partijen geldende
samenwerkingsovereenkomst om BBR (financieel) te ondersteunen, om te gebruiken
als vergaderruimte en administratiekantoor. Deze verplichting geldt volgens
haar niet meer, omdat de samenwerkingsovereenkomst in 2006 is beëindigd. Uit
coulance heeft Rochdale toegezegd dat BBR de ruimte nog tijdelijk mocht
gebruiken, maar vanaf mei 2011 heeft zij laten weten dat dit gebruik moest
worden beëindigd.

Indien mocht
worden geoordeeld dat de overeenkomst ter zake de kantoorruimte niet
rechtsgeldig is opgezegd en niet is beëindigd, voert Rochdale aan dat het in de
gegeven omstandigheden naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid
onaanvaardbaar is dat de overeenkomst tussen partijen wordt voortgezet. Van
Rochdale kan niet langer worden gevergd dat zij de overeenkomst met BBR
continueert, nu BBR niet langer overlegpartner van Rochdale is.

Verweer

BBR c.s. wijzen
er in de eerste plaats op dat de kantonrechter in de verzoekschriftprocedure
geen beslissing heeft gegeven omtrent de status van BBR als huurdersorganisatie
in de zin van de WOHV. Volgens hen is dit laatste de hoofdvraag, waarop tot op
heden niet is beslist. Volgens BBR c.s. zal de Huurcommissie Den Haag hierover
een oordeel geven.

BBR c.s. voeren
voorts verweer, waarbij zij verwijzen naar hetgeen is aangevoerd in de in 2012
gevoerde verzoekschrift- en kort gedingprocedures en de daarbij in het geding
gebrachte stukken. BBR c.s. stellen dat zij altijd inzage hebben gegeven in de
financiële stukken en dat Rochdale altijd welkom was en is voor inzage in de
administratie. Het probleem is volgens BBR c.s. dat Rochdale niet tevreden kan
worden gesteld op dit punt. Nu al staat vast dat zij geen genoegen zal nemen
met de wijze waarop BBR de betalingen aan Scott inzichtelijk kan maken. Alleen
al daarom is een veroordeling op straffe van een dwangsom misplaatst.

BBR c.s. wijzen
erop dat zij bij het opstellen van de financiële stukken gebruik hebben gemaakt
van de financiële expertise van medewerkers van Rochdale en dat in het verleden
aan de formele eis in de samenwerkingsovereenkomst om een jaarverslag met
accountantsverklaring in te leveren nooit uitvoering is gegeven. BBR c.s.
herhalen het in de verzoekschriftprocedure gevoerde verweer dat hen niet
verweten kan worden dat de inschrijving van (het bedrijf van) [naam] bij de
Kamer van Koophandel of de registratie van haar BTW-nummer niet deugdelijk was.
BBR c.s. bestrijden overigens dat [naam] een niet bestaand persoon zou zijn,
zoals Rochdale suggereert. [naam] verblijft echter al enige tijd in het buitenland.
BBR c.s. zijn niet bij machte om haar te dwingen naar Nederland te komen voor
een gesprek met Rochdale. Wel kan [naam] vertegenwoordigd worden door haar
advocaat.

10.

BBR c.s.
stellen dat, zolang er geen bindende uitspraak is over de status van BBR als
huurdersorganisatie, de vorderingen met betrekking tot de ontruiming van de
kantoorruimte afgewezen moeten worden.

In voorwaardelijke reconventie

11.

Voor het geval
de kantonrechter de vordering van Rochdale tot beëindiging van de overeenkomst
en ontruiming van de ter beschikking gestelde ruimte [adres] inhoudelijk wil
behandelen, verzoekt BBR c.s. de kantonrechter om de uitspraak van de
Huurcommissie over de vraag of BBR een huurderorganisatie in de zin van de WOHV
is af te wachten en als uitgangspunt te nemen bij de behandeling van de
vordering tot beëindiging van de overeenkomst met betrekking tot [adres] en de
daarmee samenhangende vordering tot ontruiming.

Beoordeling

In conventie

12.

Bij de
beoordeling geldt tot uitgangspunt dat beide partijen onder overlegging van een
groot aantal producties met verwijzing naar eerdere procedures een aantal
stellingen hebben ingenomen en verweren hebben gevoerd, maar die in het
onderhavige geding in hun conclusies niet erg duidelijk hebben toegelicht. Dat
blijft voor rekening en risico van partijen. De kantonrechter rekent het niet
tot zijn taak om in de grote aantallen producties steun te zoeken voor
standpunten van partijen zonder dat partijen in de verschillende conclusies
specifieke aanduidingen daarvoor hebben gegeven. Een enkele verwijzing naar
andere tussen partijen gevoerde procedures, dan wel overgelegde stukken, is in
dit verband onvoldoende.

13.

Bij de
beoordeling heeft verder te gelden dat Rochdale gelden aan BBR ter beschikking
heeft gesteld in het kader van de bewonersparticipatie en dat partijen in dat
verband kennelijk ook de samenwerkingsovereenkomst hebben voortgezet zoals die
in het verleden tussen partijen is gesloten. Onweersproken is immers gebleven
dat Rochdale een participatiebudget aan BBR ter beschikking heeft gesteld op
basis van die samenwerkingsovereenkomst (zie 1.5) In die overeenkomst is ook
een verantwoordingsverplichting afgesproken. In dat kader was BBR gehouden
jaarlijks verantwoording af te leggen van de door haar gedane bestedingen van
het door Rochdale verstrekte budget. Daarbij hebben partijen afgesproken dat
deze jaarlijkse verantwoording middels een accountantsverklaring diende te
geschieden.

14.

Met betrekking
tot de vordering van Rochdale tot inzage in de boeken en andere bescheiden
geldt dat in de samenwerkingsovereenkomst noch in de WOHV een dergelijke vorm
van verantwoording besloten ligt. In de WOHV is in artikel 7 lid 3 een
verplichting tot verantwoording opgenomen over de besteding van de ter
beschikking gestelde bedragen, maar is niet bepaald hoever deze verplichting
reikt. Door Rochdale is in dit geding niet toegelicht waarom zij voor deze
vorm, namelijk jaarlijkse verantwoording middels accountantsverklaring, heeft
gekozen en zonder nadere toelichting valt ook niet goed te begrijpen waarom
Rochdale zelf, niet bij uitstek een organisatie gericht op financiële
verslaglegging, degene zou moeten zijn die die verantwoording thans verzorgt.
Anderzijds neemt Rochdale in dit geding kennelijk genoegen met deze (mindere)
vorm van verantwoording.

15.

Als in dit
geding niet bestreden staat vast dat over de jaren 2009, 2010 en 2011 gelden
aan BBR zijn toegekend en dat een verantwoording met accountantsverklaring niet
heeft plaatsgevonden. De door BBR verstrekte jaarrekening en toelichting door
[gedaagde 2] over 2009 bevat geen accountantsverklaring, terwijl gesteld noch
gebleken is dat over 2010 en 2011 op enigerlei wijze door BBR financiële
verantwoording is afgelegd over het aan haar verstrekte budget. Anders dan BBR
kennelijk meent, ligt het niet op de weg van Rochdale om de stukken van BBR te
controleren, maar dient BBR in beginsel zelf voor een adequate verantwoording
zorg te dragen. Indien vervolgens over die verantwoording gerechtvaardigde
vragen ontstaan, hoort BBR voor sluitende beantwoording te zorgen en kan zij
zich niet verschuilen achter personen die in het buitenland verblijven. Dat
Rochdale in het verleden genoegen heeft genomen met de door BBR ingeleverde
stukken, leidt er nu niet toe dat zij nu niet om nadere verantwoording kan
vragen, zoals BBR kennelijk meent.

16.

Met betrekking
tot de besteding van het budget over 2009 geldt het volgende. Vastgesteld wordt
dat BBR c.s., tegenover de (ernstige) verwijten van Rochdale dat het
participatiebudget 2009 voor een bedrag van € 13.716,48 niet kan worden
verantwoord, slechts herhalen dat zij te goeder trouw [naam] althans haar
bedrijf [bedrijf 2] hebben ingehuurd, volgens hen zelfs nog op advies van een
medewerker van Rochdale, in hun streven om de bewonersparticipatie te
bevorderen. Dit laatste viel immers onder het takenpakket als
huurdersorganisatie. Ook hebben BBR c.s. herhaald dat zij altijd hebben
meegewerkt aan inzage in de boeken en dat Rochdale te allen tijde van harte
welkom was om de administratie bij BBR c.s. te komen inzien. Het enige waar BBR
c.s. niet aan kunnen voldoen, is [naam] dwingen om in persoon in Nederland te
verschijnen, daar zij voor langere tijd in het buitenland verblijft. Met
Rochdale wordt geoordeeld dat BBR c.s. thans niet meer met dit verweer kunnen
volstaan. Gelet op het tijdsverloop – Rochdale vraagt al een aantal jaar om
verantwoording van voormeld bedrag – had van BBR c.s. en dus de bestuursleden
mogen worden verwacht dat zij alles op alles zouden zetten om met een
onderbouwing van de gespendeerde bedragen te komen, met name nu de overgelegde
bescheiden niet kloppen, zoals door BBR is erkend. Nu een middels
accountantsverklaring goedgekeurde jaarrekening niet beschikbaar gesteld is,
behoort daartoe dan minst genomen het volledig en zonder voorbehoud ter
beschikking stellen van (een kopie van) de volledige administratie over 2009,
zodat Rochdale deze kan inzien en zo nodig zelf een controle kan
bewerkstelligen.

17.

Voor zover de
vordering hierop ziet, is deze derhalve toewijsbaar op de hierna vermelde
wijze, zowel jegens BBR c.s. als (hoofdelijk) jegens [gedaagde 2], [gedaagde 3]
en [gedaagde], aangezien zij als bestuursleden degenen zijn die het in hun
macht hebben om daadwerkelijk aan deze veroordeling te voldoen. Nu ook over
2010 een goedgekeurde jaarrekening ontbreekt en aangaande 2011 nog helemaal
geen jaarrekening is ingeleverd, is er aanleiding ook de vordering die op deze
jaren ziet toe te wijzen. Ook de in verband hiermee gevorderde dwangsom is
toewijsbaar, zij het dat deze wordt gesteld op € 250,00 per dag en gemaximeerd
als na te melden.

18.

Ook BBR c.s.
geven toe dat een aantal zaken rondom [naam] en het bedrijf [bedrijf 2] advies
dubieus overkomen. Het had op de weg van BBR c.s. gelegen om die indruk weg te
(doen) nemen. Op zijn minst hadden BBR c.s. kunnen bewerkstelligen dat [naam],
al dan niet bij monde van haar advocaat, een aanvullende schriftelijke
verklaring had gegeven voor de administratieve gang van zaken en de door haar
verrichte werkzaamheden, zodat het bezwaar dat zij in het buitenland zou zijn,
daarmee zou zijn ondervangen. Ook het houden van een rogatoire commissie,
waarbij [naam] in het buitenland een beëdigde verklaring had kunnen afleggen, had
daartoe kunnen bijdragen.

19.

Nu BBR c.s. dit
alles hebben nagelaten, kan het achterwege blijven van een verantwoording van
de ter beschikking gestelde gelden hen worden aangerekend en is de stelling van
Rochdale, dat er sprake is van onrechtmatige bestedingen, door BBR onvoldoende
weerlegd. De vordering tot (terug)betaling van € 13.716,48 is derhalve
toewijsbaar jegens BBR, evenals de daarover gevorderde wettelijke rente vanaf
29 januari 2012 en de buitengerechtelijke incassokosten.

20.

Bij de
beantwoording van de vraag of ook de bestuursleden tot terugbetaling gehouden
zijn, dient te worden beoordeeld of zij als bestuurders kennelijk onbehoorlijk
de taken als bestuurder hebben vervuld. Zoals hiervoor onder 1.g is overwogen,
moet het ervoor worden gehouden dat door BBR gelden die door Rochdale aan BBR
zijn toevertrouwd teneinde de bewonersparticipatie te optimaliseren
onrechtmatig zijn besteed, hetgeen in beginsel een handelen oplevert dat geen
redelijk denkend bestuurder zou doen. Door de bestuurders gezamenlijk noch
individueel is in deze procedure in de conclusies afdoende toegelicht waarom in
de gegeven omstandigheden hun handelen niet ernstig verwijtbaar is of is een
uitleg gegeven van hun handelen. Dat leidt ertoe dat de bestuurders van BBR
hoofdelijk aansprakelijk zijn.

21.

Voor veroordeling
tot restitutie van al dan niet terecht uitgekeerde bedragen over 2010 en 2011
is op dit moment geen plaats, aangezien de vordering op dit punt niet
gespecificeerd is en bij gebreke van een financiële verantwoording op dit
moment niet te beoordelen is.

22.

Gelet op
hetgeen hiervoor is overwogen, kan worden vastgesteld dat BBR op onrechtmatige
wijze gelden heeft besteed die aan haar door Rochdale ter beschikking zijn
gesteld. Dat betekent dat in redelijkheid van Rochdale niet gevergd kan worden
dat zij de gebruiksovereenkomst met BBR voortzet, wat er ook zij van de andere
door Rochdale aangevoerde gronden. In het licht van hetgeen hierboven is
overwogen zal de vordering tot verklaring voor recht dat de tussen partijen ter
zake de kantoorruimte [adres] bestaande overeenkomst kan worden beëindigd
worden toegewezen, evenals de daaraan gerelateerde vordering tot ontruiming. De
gevorderde ontruiming is derhalve eveneens toewijsbaar op de hierna te melden
wijze. Ook de kosten voor een eventuele onvrijwillige ontruiming zullen worden
toegewezen.

23.

BBR c.s. zullen
als de in het ongelijk gestelde partij worden veroordeeld in de kosten van de
procedure.

In (voorwaardelijke) reconventie

24.

In conventie is
geoordeeld dat de overeenkomst tussen partijen ter zake [adres] te
Amsterdam mag worden beëindigd, zodat is voldaan aan de voorwaarde voor de eis
in reconventie. Aan het verzoek van BBR c.s. om de uitspraak van de door BBR
c.s. ingeschakelde Huurcommissie af te wachten en deze tot uitgangspunt te
nemen, zal echter niet worden voldaan. Immers, gelet op het oordeel in
conventie dat het ervoor wordt gehouden dat sprake is van onrechtmatige
besteding van gelden, zou een uitspraak van de Huurcommissie omtrent de status
van BBR in deze voor de ontruiming geen verschil maken.

25.

De kosten van
de procedure blijven voor BBR c.s. als de in het ongelijk gestelde partij.

BESLISSING

De kantonrechter:

In conventie:

veroordeelt
BBR, [gedaagde], [gedaagde 2] en [gedaagde 3] hoofdelijk om binnen zeven dagen
na betekening van dit vonnis Rochdale inzage te geven in de boeken en andere
bescheiden van de administratie van BBR en de in 2009, 2010 en 2011 aan
[bedrijf 2] adviesbureau c.q. [naam](t) betaalde bedragen inzichtelijk te
maken, op straffe van een dwangsom van € 250,00 per dag of gedeelte daarvan dat
zij daarmee in gebreke blijven:

veroordeelt
BBR, [gedaagde], [gedaagde 2] en [gedaagde 3] hoofdelijk tot betaling aan Rochdale
van:

– € 13.716,48 aan hoofdsom,
vermeerderd met de wettelijke rente vanaf 29 januari 2012 tot aan de
voldoening;

– € 904,00 aan
buitengerechtelijke incassokosten;

verklaart voor
recht dat de overeenkomst tussen partijen ter zake de kantoorruimte aan de
[adres] is beëindigd;

veroordeelt BBR
c.s. om binnen veertien dagen na betekening van dit vonnis, de kantoorruimte
aan de [adres] te ontruimen, met achterlating van de eigendommen van Rochdale,
met afgifte van de sleutels, welke ontruiming zo nodig door de deurwaarder
bewerkstelligd kan worden met behulp van de sterke arm conform het in artikel
555 e.v. jo. 444 Rv bepaalde;

veroordeelt
BBR, [gedaagde], [gedaagde 2] en [gedaagde 3] hoofdelijk, indien niet
vrijwillig aan de hiervoor onder IV gegeven veroordeling wordt voldaan en
Rochdale de ontruiming met inschakeling van een gerechtsdeurwaarder moet
bewerkstelligen, in de kosten van de ontruiming conform de specificatie van die
kosten in het proces-verbaal van ontruiming;

veroordeelt
BBR, [gedaagde], [gedaagde 2] en [gedaagde 3] hoofdelijk in de kosten van het
geding tot op heden begroot op:

-griffierecht: € 896,00

-kosten dagvaarding: €
92,82

-salaris gemachtigde: €
600,00

————–

Totaal: € 1.588,82

Inclusief eventueel
verschuldigde BTW;

verklaart de
veroordelingen uitvoerbaar bij voorraad;

wijst af het
meer of anders gevorderde.

In voorwaardelijke reconventie

wijst de
vordering af;

veroordeelt BBR in de
kosten van het geding aan de zijde van Rochdale gevallen, tot heden begroot op
nihil

9 februari 2014

Vernietiging reglement vanwege onzorgvuldige besluitvorming

Rechtbank Gelderland 30 oktober 2013
ECLI:NL:RBGEL:2013:6392

Burenruzie in appartementvereniging (geen VvE).
1. Vernietiging Huishoudelijk Reglement o.g.v. 2:8 jo. 2:15 BW omdat bestuur het schriftelijke commentaar van enkele leden op de de voorgestelde wijzigingen te selectief aan ALV heeft voorgelegd (en bijkomende omstandigheden).
2. Vernietiging bestuursbesluit om advies van klachtencommissie over te nemen omdat commissie re- en dupliek niet in acht had genomen.
3. Onrechtmatige daad van bestuur jegens eisers (de kritische leden), door de “leden ieder afzonderlijk uitvoerige en gedetailleerde informatie over het conflict tussen [eiser] en [bestuurslid] te verstrekken”; schadevergoeding.

Vonnis van 30 oktober 2013

in de zaak van

[eiser] en [eiser],

tegen 1 de vereniging VERENIGING
SERVICEFLAT “DE PAASBERG”,

gevestigd te
Oosterbeek, gemeente Renkum,

2. [gedaagde sub
2],

3. [gedaagde sub
3],

4. [gedaagde sub
4],

en 5. [gedaagde sub
5],

Eisers worden
hierna gezamenlijk in enkelvoud [eiser] genoemd. Gedaagden worden gezamenlijk
aangeduid als De Paasberg; waar nodig worden de onder 2 tot en met 5 genoemde
gedaagden afzonderlijk aangeduid als [gedaagde sub 2], [gedaagde sub 3],
[gedaagde sub 4] respectievelijk [gedaagde sub 5].

…

2 De feiten

2.1.

[gedaagde sub
2] is voorzitter van De Paasberg; [gedaagde sub 4] is secretaris. [gedaagde sub
3] en [gedaagde sub 5] zijn eveneens bestuurslid. [gedaagde sub 3] was tot 25
april 2012 voorzitter; in de algemene vergadering van die datum heeft zij het
voorzitterschap overgedragen aan [gedaagde sub 2].

2.2.

[eiser] heeft
op 15 december 2010 voor een prijs van € 30.000,- het lidmaatschap van De
Paasberg gekocht van [derde]. Hij verkreeg daarmee het uitsluitend
gebruiksrecht van een wooneenheid in het gebouw dat eigendom is van De
Paasberg. …

2.3.

Voorafgaand aan
het sluiten van de koopovereenkomst is aan [eiser] een document verstrekt
getiteld “Gang van zaken bij het kopen/verkopen van het woonrecht van een
appartement in de Paasbergflat.” Dit document voorziet in ballotage door het
bestuur in geval van voorgenomen koop van een woonrecht door een gegadigde. In
het stuk is onder meer vermeld:

“De vereniging
(De Paasberg, rechtbank) is eigenaar van het gebouw, waarvan het appartement
deel uitmaakt, waarvoor het woonrecht wordt verkregen, resp. verkocht. Het
bestuur van de Vereniging is derhalve verantwoordelijk voor koop/verkoop van
het woonrecht.”

2.4.

De Paasberg
heeft bij brief van 8 december 2010 aan [eiser] meegedeeld dat hem het
lidmaatschap van de vereniging wordt verleend.

2.5.

Ten tijde van
de toetreding van [eiser] als lid van De Paasberg gold het Huishoudelijk
Reglement dat in de Algemene Vergadering van 11 december 2002 was vastgesteld.

2.6.

Op 10 juni 2011
heeft de toenmalige raadsman van [eiser] onder meer het volgende aan De
Paasberg geschreven:

“Onderdeel van
de aankoopprocedure was, zoals u bekend, een zogeheten ballotagegesprek met uw
bestuur. Hierin werd door cliënten nogmaals gewezen op de in hun ogen positieve
bepalingen van de statuten en het huishoudelijk reglement waarin aangegeven
werd dat bewoners “rekening met elkaar dienden te houden.” Op de vraag van
cliënten hoe het bestuur zou handelen indien er toch een overlast situatie zou
ontstaan werd aangegeven dat er in een dergelijke situatie door het bestuur een
onderzoek ingesteld zou worden en dat het bestuur zich in zou zetten om de
overlast te doen ophouden. Het huishoudelijk reglement en statuten boden
daarvoor de nodige mogelijkheden.

2.7.

Een
schriftelijke Mededeling van het bestuur van 12 oktober 2011 luidt voor zover
hier van belang:

“In onze
Vereniging hebben wij momenteel de versie van het Huishoudelijk Reglement in
gebruik, die in de Algemene Vergadering op 11 december 2002 is vastgesteld.

De aanvaarding
van de gewijzigde Statuten, in de Algemene Vergadering nr. 129 op 14 april
2010, maakt het noodzakelijk dit Huishoudelijk Reglement te herzien.

(…)

Het herziene
Huishoudelijk Reglement zal in de Algemene Vergadering nr. 132 op 16 november
a.s. worden besproken en in stemming gebracht. Om een vlotte bespreking
mogelijk te maken verzoeken wij u om uw opmerkingen, vragen en voorstellen voor
correcties op schrift te stellen en deze vóór 1 november in de brievenbus
van het bestuur (bus 90 in de hal) te deponeren of af te geven bij [derde].”

2.8.

In het verslag
van de 132e Algemene Vergadering, gehouden op 16 november 2011, is vermeld dat
het bestuur het lid [derde] op haar verzoek gelegenheid geeft haar opmerkingen
op schrift te stellen en dat [derde] zegt dat ze haar commentaar eind januari
2012 gereed kan hebben. Naar aanleiding van die opmerkingen is een nieuw
concept opgesteld, dat vergezeld van een toelichting op 12 april 2012 in de
brievenbus van de leden is gedaan, gelijktijdig met de uitnodiging voor de
Algemene Vergadering van 25 april 2012. Het verslag van de 132e
vergadering bevat verder, voor zover hier van belang, de volgende passages:

“07. Herziening
Huishoudelijk Reglement (HR).

[ Voorgeschiedenis. (niet in AV 132 medegedeeld).

Met een
Mededeling van het bestuur van 12-10-2011 heeft het bestuur het Voorstel
Herziening aan de leden en de aangeslotenen aangeboden, met het verzoek om vóór
1 november reacties en commentaren bij het bestuur in te dienen. De ontvangen
reacties zijn samengevat in de notitie ‘Herziening Huishoudelijk Reglement’ met
referentie KN/08-11-2011 , die op 11 november aan de bewoners is toegezonden.

In een brief
dd. 9 november 2011, gericht aan alle bewoners/medeleden van onze Vereniging,
hebben [eiser] hun commentaar gegeven op het Voorstel Herziening. In deze brief
wordt gesteld dat een herziening van het HR helemaal niet nodig is en wordt het
bestuur er van beschuldigd dat het met het herziene HR de rechten van de leden
en aangeslotenen wil beperken.

Aan het eind
van de brief wordt voorgesteld “dit bestuur te ontheffen van haar taak en een
nieuw bestuur te kiezen”.

Het bestuur
heeft op deze brief gereageerd met de notitie ‘Herziening Huishoudelijk
Reglement (aanvulling)’met referentie KN/11-11-2011 , die op 11 november aan de
bewoners is toegezonden. ]

(…)

De voorzitter
stelt de brief van [eiser] aan de orde en met name hun voorstel om het bestuur
te ontheffen van haar taak en een nieuw bestuur te kiezen. [eiser] wil de
behandeling van hun klachten uitstellen.

[derde] vraagt
en krijgt toestemming om zijn reactie op de brief van [eiser] voor te lezen. In
zijn notitie maakt hij duidelijk dat [eiser] zich zelf schuldig maakt aan de
zaken, waarvan ze het bestuur beschuldigen. (…)

[eiser] stellen
dat hun voorstel, om het bestuur te ontheffen van haar taak en een nieuw
bestuur te kiezen, onlosmakelijk verbonden is met hun kritiek op het Voorstel
Herziening HR en daarom nu niet mag worden besproken maar pas later, bij de
bespreking van het Voorstel. De voorzitter stelt dat een aantal zaken uit de
brief los staan van de herziening van het HR. [eiser] blijft echter bij zijn
standpunt dat een stemming nu niet aan de orde is.

(…)

08 Klacht van [eiser] over
geluidhinder

De behandeling
van dit agendapunt wordt uitgesteld tot de AV 133.”

2.9.

Op de agenda
van de 133e vergadering, gehouden op 25 april 2012, staat een voorstel
herziening Huishoudelijk Reglement (punt 8). Bij de agenda is een Toelichting
op concept Huishoudelijk Reglement KN/11-04-2012 gevoegd, waarin onder meer is
vermeld:

“Inleiding

Op het concept
Huishoudelijk Reglement, KN/08-10-2011, heeft het bestuur reacties ontvangen
van [eiser], [derde], [derde] en [derde].

Het bestuur
heeft deze reacties besproken. Bij een merendeel van de naar voren gebrachte
onderwerpen kon het bestuur zich vinden en in een aantal niet.

Tijdens de
Algemene Vergadering, d.d. 16 november 2011, is bij de bespreking van genoemd
concept de opmerking geplaatst dat de tekst van het document juridisch niet
goed, en op sommige plaatsen onjuist, verwoord is. Het bestuur heeft de door
hen opgestelde tekst, waarin de ontvangen reacties zijn ingewerkt, op juridisch
merites laten controleren, waarbij uitgegaan is van de aangenomen aanpassingen
op het Huishoudelijk reglement 2002, d.d. 11december 2002, en de aanpassingen
daarop volgens notitie d.d. 14 juli 2007 en de Statuten vastgesteld op 13 juli
2010.

(…)

Algemeen

(…)

Teksten van
meer praktische dan regelgevende aard zijn naar de Huisregels verwezen.”

2.10.

De leden
[derde] en [derde] hebben bij brief van 24 april 2012 opmerkingen ingediend ter
behandeling door de algemene ledenvergadering bij het agendapunt voorstel
herziening Huishoudelijk Reglement.

2.11.

De Algemene
Vergadering van 25 april 2012 heeft blijkens haar verslag het Huishoudelijk
Reglement aangenomen met 58 stemmen voor, 2 stemmen tegen en 1 onthouding.
Het verslag bevat verder onder meer de volgende passages:

“03.
Vaststelling agenda

[eiser] maakt
bezwaar tegen het feit dat het bestuur besloten heeft het agendapunt 08 van AV
132 ‒ Klacht van [eiser] over geluidhinder ‒ niet op de agenda van deze AV 133
te zetten. Het bestuur beschouwt deze zaak als afgehandeld omdat het reeds
geruime tijd geen correspondentie van [eiser] of van hun advocaat meer heeft
ontvangen over deze zaak.

[eiser] wijst
erop dat de kwestie in de AV 132 aan de orde is geweest, dus nadat de laatste
brief van de advocaat was beantwoord. Spreker is daarom van mening dat deze
zaak nu aan de orde moet komen en hij eist een stemming wanneer het bestuur dit
zou weigeren.

De voorzitter
stelt dat in die vergadering is afgesproken dat we de regeling voor de
afhandeling van het herziene HR zouden afwachten. Wanneer het herziene HR in
deze vergadering wordt aangenomen kan er een klachtencommissie worden ingesteld
voor de behandeling van de klacht. ACTIEPUNT

Wanneer het
herziene HR zou worden afgestemd moet er een andere oplossing worden gezocht.

De klacht wordt
niet aan de agenda van de AV 133 toegevoegd; [eiser] eist hierover geen
stemming.

(…)

08 Herziening Huishoudelijk
Reglement (HR)

(…)

[gedaagde sub
2] leidt het onderwerp Herziening van het Huishoudelijk Reglement in met een
korte uiteenzetting hoe het huidige voorstel tot stand is gekomen. In eerste
instantie werd het bestaande HR aangepast op grond van de ervaringen, die in
het dagelijkse gebruik waren opgedaan. Bij de reacties, die daarop kwamen in de
vorige ledenvergadering (AV 132), was ook een commentaar over de juridische
juistheid van de teksten. Het bestuur heeft gemeend daaraan grote aandacht te
mogen besteden. Het huidige voorstel is op de juridische aspecten nauwkeurig
bekeken en is nu gebaseerd op de wet en op de statuten. De wet geeft aan wat de
Vereniging mag en kan, de statuten geven aan hoe wij met elkaar omgaan. Belangrijkste
punt in het voorstel is de vraag: “Wie is de baas van de Vereniging?” De wet
zegt: “Dat is de algemene ledenvergadering” maar de wet zegt ook: “Het bestuur
moet besturen”. Op basis van de laatstgenoemde uitspraak wordt in art. 2 van
het HR gesteld: “Een door het bestuur genomen algemene maatregel is geldig tot
de volgende AV” en wordt in art. 23, lid 6 gezegd dat het verslag van de AV
door het bestuur wordt vastgesteld; de ledenvergadering kan het daarna goed- of
afkeuren.

In de
Toelichting is aangegeven welke commentaren zijn overgenomen en welke niet en
op basis van welke argumenten. Daaraan moeten nog de commentaren worden
toegevoegd, die vanmorgen tijdens het spreekuur van het bestuur zijn ingediend,
waaronder de commentaren in het ingekomen stuk van de dames [derde] en [derde].
Die commentaren betreffen drie punten:

1. In art. 12, lid
2 van het HR wordt de mogelijkheid geopend de garages aan ‘derden’ te verhuren.

Volgens de
commentatoren mogen garages uitsluitend aan bewoners worden verhuurd. Antwoord
van het bestuur: “De statuten laten verhuur aan derden toe; het HR mag dan geen
beperking vormen op de statuten. Wil je toch alleen verhuur aan bewoners
toestaan, dan zul je de statuten moeten wijzigen”.

2. Art. 20 : (…)

3. Art. 23: Dit
commentaar is al eerder besproken; het bestuur handhaaft zijn mening dat het
verslag van de AV in de bestuursvergadering wordt vastgesteld, omdat het
bestuur anders tot de

eerstvolgende
ledenvergadering de in de AV genomen besluiten niet kan uitvoeren.

De
uiteindelijke beslissing wordt door de ledenvergadering genomen.

[eiser] vindt
dat [gedaagde sub 2] een lang, algemeen verhaal afsteekt, terwijl volgens hem
het voorstel Herziening HR puntsgewijs, artikel voor artikel, besproken moet
worden. [gedaagde sub 2] antwoordt dat dit niet de bedoeling is van het
bestuur, maar als de vergadering vindt dat een puntsgewijze behandeling vereist
is zal dat gebeuren. Daarover kan met een stemming de mening van de vergadering
worden gevraagd.

[eiser] stelt
meteen maar een onderwerp aan de orde:

‘De verhuur van
garages aan derden (commentaar 1. op blz. 5 van dit verslag)’. Er ontstaat een nogal
verwarde discussie over dit punt en het duurt enige lijd voordat [gedaagde sub
2] iedereen er van overtuigd heeft dat je dit artikel in het HR alleen kunt
wijzigen als je eerst de statuten hebt aangepast.

Bij de stemming
met handopsteken blijken 4 personen (met maximaal 6 stemmen) voorstander van
het aanpassen van de statuten. Dit voorstel is dus verworpen.

Bij de stemming
met handopsteken over de vraag of het HR artikel voor artikel besproken moet
worden blijkt dat alleen de heer en mevrouw [eiser] (2 stemmen) daarvan
voorstander zijn. Dit voorstel is ook verworpen.

[eiser] blijft
protesten uiten, maar [gedaagde sub 2] wijst hem er op dat hij over dit
onderwerp verder geen opmerkingen mag maken. [eiser] heeft een voorstel gedaan
en om een stemming gevraagd, zijn voorstel is verworpen en dan is de zaak
gesloten. [eiser] krijgt van [gedaagde sub 2] nog wel de gelegenheid om
commentaren op het HR naar voren te brengen, maar het is jammer dat hij dat
niet eerder heeft gedaan, dan had [gedaagde sub 2] zich daarop kunnen
voorbereiden. [eiser] heeft nog het volgende commentaar:

– Art. 1, punt
j. : [eiser] zou liever zien dat in de definitie van een klacht de laatste
woorden “… door een andere bewoner.” worden geschrapt. Zoals het er
nu staat kan [eiser] geen

klacht indienen
wanneer het bestuur inbreuk maakt op zijn woonrecht . [gedaagde sub 2]
antwoordt dat bestuursleden ook bewoners zijn. Bovendien heeft [eiser] de
mogelijkheid een motie van wantrouwen tegen het bestuur in te dienen,
“zoals u (zegt [gedaagde sub 2]) ook in de vorige AV 132 hebt
gedaan”. Dit artikel wordt niet gewijzigd.

– Art. 13, lid
2: Onderhoud van het slot van de voordeur hoort volgens [eiser] niet tot de
taak van de Vereniging. [gedaagde sub 2] vindt van wel; discussie gesloten.

– Art. 16, lid
5 (Melden van afwezigheid van meer dan een week):

Waarom moet
deze bepaling nu opgenomen worden, terwijl in al die 55 jaren dat de flat er
staat nooit de noodzaak er van is ingezien? [gedaagde sub 2] antwoordt dat in
de laatste tijd is gebleken dat er mensen gezocht werden waarvan men niet wist
waar men ze kon vinden. Als de bewoner aangeeft op welk telefoonnummer of
e-mailadres hij/zij bereikbaar is, voldoet dat ook aan de regel.

– Art. 18, lid
2b: [eiser] is het niet eens met de verplichting tot het afgeven van een
reservesleutel aan de huismeester; hij is immers altijd bereikbaar en kan
binnen 8 uur in de flat zijn.

Bovendien vindt
hij het niet juist om twee totaal verschillende situaties, Calamiteiten en
Onderhoud, in één artikel te regelen.

[gedaagde sub
2] antwoordt dat deze bepaling zo in de statuten staat, waarvoor [eiser]
getekend heeft. Bovendien: We wonen hier in een flat met oudere bewoners, waar
het erg nuttig is snel te kunnen ingrijpen als er iets met hen gebeurt.

[derde] zegt
dat ze het, op grond van haar eigen ervaringen, heel erg op prijs stelt dat
deze bepaling in het HR staat; ze zou het heel vervelend vinden als deze
bepaling zou worden geschrapt en wil daarom dat dit punt in stemming wordt
gebracht. Bij de stemming met handopsteken blijkt dat een ruime meerderheid
vóór handhaven van deze bepaling is.

[gedaagde sub
2] wijst [eiser] er voor de goede orde op dat hij, wanneer hij van mening is
dat hij op enig punt in rechte wordt gekort, altijd naar de rechter kan
stappen.

[eiser] zegt
dat hij wel bereid is een duplicaatsleutel in een verzegelde enveloppe in te
leveren bij de huismeester.

– Art. 19, lid
2, le alinea: [eiser] merkt op dat er in 1955, toen de flat werd gebouwd, nog
geen bouwbesluit bestond en ook geen bouwvoorschriften. In de bouwvergunning
stonden geen

eisen voor
geluidsisolatie.

[gedaagde sub
2] verwijst naar de tweede alinea, want die is veel relevanter. [eiser] stelt
dat deze bepaling betekent dat je zwevende vloeren moet aanleggen en zegt dat
de huidige eisen voor de geluiddemping van vloeren zo hoog zijn dat je dat
nooit voor elkaar krijgt in dit gebouw.

[gedaagde sub
2] stelt voor om de woorden “Vloeren of …..” uit de aanhef van deze
alinea te schrappen en alleen eisen voor de geluidisolatie van de
vloerbedekking te formuleren. [eiser] zegt dat er aan vloerbedekking geen eisen
voor de geluiddemping worden gesteld, tenzij dat je die eisen zelf formuleert
(bijvoorbeeld hoogpolig tapijt van een bepaald minimum gewicht per vierkante
meter en een ondertapijt van een bepaalde kwaliteit eisen of een minimum eis
stellen aan de geluiddemping). Voor de rest kom je uit op criteria van
redelijkheid en billijkheid.

[gedaagde sub
2] stelt voordat we in de tijd tot de volgende AV eisen voor de vloerbedekking
formuleren. [derde] stelt voor dat [eiser] die eisen opstelt, maar hij voegt er
aan toe dat tot nu toe niemand van ons problemen heeft gehad met vloeren, met
uitzondering van [eiser].

[eiser] is van
mening dat de hele eerste alinea van art.19, lid 2 geschrapt moet worden, maar
[gedaagde sub 2] stelt voor om de eerste en tweede alinea van art. 19, lid 2
nader te bekijken en daarop terug te komen in de volgende AV. Aldus wordt
besloten.

Art. 27, lid 3:
[eiser] heeft twijfels over de objectiviteit van de klachtencommissie in geval
van een klacht tegen het bestuur of een bestuurslid. [gedaagde sub 2] is
daarover heel duidelijk: “Als u een klacht hebt over het bestuur brengt u
dat in op de AV. Bij klachten tussen bewoners onderling is het niet relevant of
één van die bewoners bestuurslid is. Als u twijfels hebt over de objectiviteit
van de klachtencommissie kunt u altijd nog naar de rechter stappen”.

Het voorstel
Herziening Huishoudelijk Reglement wordt in stemming gegeven, met de volgende
correcties:

(…)

Uitslag van de
stemming:

58 stemmen voor, 2 stemmen tegen, 1 stem
onthouding.

Daarmee is het
voorstel Herziening Huishoudelijk Reglement aangenomen, met de aangegeven
correcties .BESLUIT.

09 Rondvraag

(…)

– [eiser]
vraagt naar de instelling van de Klachtencommissie. Het bestuur komt daarop
terug na de eerstvolgende bestuursvergadering.

(…)

– [derde] stelt
dat [eiser], in een brief van 2 september 2011 aan alle leden, het bestuur
heeft beschuldigd van ‘leugenachtige beweringen’ en gezegd heeft dat het
bestuur ‘mogelijk de wet heeft overtreden’. Spreker wil graag van [eiser] horen
wat die leugenachtige beweringen waren en op welke punten het bestuur de wet heeft
overtreden, omdat hij niet later aansprakelijk wil worden gesteld voor zaken,
die hij als bestuurslid toen fout zou hebben gedaan. [gedaagde sub 2] zegt dat
deze punten t.z.t. aan een klachtencommissie zullen worden voorgelegd. Actiepunt”

2.12.

Op de agenda
voor de op 14 november 2012 te houden 134e Algemene Vergadering staat de
behandeling van de actiepunten van het bestuur uit de vorige vergadering. In de
toelichting bij de agenda is onder meer vermeld:

“2. Behandeling van
vragen van [derde] m.b.t. rondzendbrief
van [eiser]:

Het bestuur
trekt het voorstel in om deze vragen aan een klachtencommissie voor te leggen.

In plaats
daarvan vraagt het bestuur nu aan de vergadering of de leden en aangeslotenen
van mening zijn dat het bestuur zich schuldig heeft gemaakt aan het doen van
‘leugenachtige beweringen’ of dat het bestuur ‘de wet heeft overtreden’.”

2.13.

De regelingen

2.13.1.

De Statuten van
De Paasberg bevatten onder meer de volgende bepalingen, hieronder aangehaald
voor zover in dit geding van belang.

Artikel 6

4. Het
aanvaarden van het lidmaatschap van de vereniging houdt mede in dat de bewoners
toestemming verlenen aan de leden van het bestuur en aan de personen, die
daartoe van het bestuur uitdrukkelijk toestemming hebben verkregen, tot het
betreden van de bij hen in gebruik zijnde wooneenheid.

(…)

6. Het is aan
de leden verboden overige bewoners ernstige overlast aan te doen.

Artikel 7

1. Het is aan
de leden niet toegestaan de hun toekomende wooneenheid, met uitzondering van de
garage, geheel of gedeeltelijk aan een derde te verhuren of anderszins in
gebruik af te staan, tenzij het bestuur hiertoe op grond van bijzondere
omstandigheden schriftelijke toestemming heeft gegeven, in welk geval de derde
evenzeer aan de voor het betrokken lid geldende niet-geldelijke verplichtingen
moet voldoen.

Artikel 19

4. De leden en
aangeslotenen worden tenminste tien dagen vóór het houden van de algemene vergadering,
de dag van oproeping en die van de vergadering niet meegerekend, hiervan
schriftelijk in kennis gesteld op straffe van nietigheid van de in de algemene
vergadering genomen besluiten. In deze schriftelijke kennisgeving dient een
opsomming van de agendapunten voor te komen.

Op een
uiterlijk zes dagen vóór de algemene vergadering gedaan schriftelijk verzoek
van tenminste één/tiende van het aantal stemgerechtigde leden en aangeslotenen
is het bestuur verplicht een door de verzoekers opgegeven onderwerp of voorstel
aan de agenda toe te voegen en hiervan terstond schriftelijk aan alle
stemgerechtigde leden kennis te geven.

(…)

5. Geldige
besluiten kunnen slechts dan door de algemene vergadering worden genomen,
wanneer tenminste de helft van het aantal stemgerechtigde leden van de
vereniging ter vergadering aanwezig of vertegenwoordigd is.

Artikel 20

1. Het bestuur
van de vereniging bestaat uit tenminste drie personen, te kiezen door de leden
en aangeslotenen, al dan niet uit hun midden, met dien verstande dat tenminste
twee van hen leden van de vereniging moeten zijn. (…)

2. Bij
vacatures in het bestuur zal het bestuur voor iedere te vervullen vacature een
kandidaat stellen ter benoeming door de algemene vergadering, (…).

3. Elk jaar
treedt tenminste één bestuurslid af volgens een in het huishoudelijk reglement
vastgesteld rooster. De aftredenden zijn terstond herkiesbaar.

(…)

6. Het bestuur
heeft de toestemming van de algemene vergadering nodig:

(…)

e. voor het
opmaken van reglementen.

Artikel 22:

De algemene
vergadering stelt een huishoudelijk reglement vast. Dit reglement mag niet in
strijd zijn met deze statuten en de wet, ook waar deze regelend recht bevat.

Artikel 25:

In alle
gevallen, waarin door deze statuten niet wordt voorzien, en in alle gevallen,
waarin verschil van mening over de uitleg van de artikelen van deze statuten
mocht ontstaan, beslist de algemene vergadering.

2.13.2.

Het
Huishoudelijk Reglement van 25 april 2012 bevat onder meer de volgende
bepalingen, hieronder aangehaald voor zover in dit geding van belang.

Artikel 2 –
Algemene regelingen

Wanneer het
bestuur een algemene regeling van niet tijdelijke aard treft, die in de
statuten of dit reglement niet uitdrukkelijk aan het bestuur is opgedragen of
toegestaan, vervalt zij tenzij de regeling in de eerstkomende ledenvergadering
in dit reglement of in een eigen reglement, dan wel in de huisregels wordt
opgenomen.

Artikel 3 –
Huisregels

1. Er zijn
huisregels die onder verantwoordelijkheid van het bestuur worden opgesteld. Zij
mogen niet in strijd zijn met de statuten of dit reglement.

Artikel 12 –
Parkeerplaatsen, Garages en Bergruimten

1.
Parkeerplaatsen

Voor de
bewoners is per wooneenheid één parkeerplaats beschikbaar, in een garage, dan
wel op het voorplein.

Bezoekers
moeten hun voertuig parkeren op de openbare weg.

2. Overdracht
en verhuur van garages

Een lid mag de
garage, waarop het gebruiksrecht heeft, overeenkomstig artikel 7 lid 1 van de
statuten, zonder toestemming van het bestuur verhuren of in gebruik geven aan
een derde.

(…)

5. Aantal

Een wooneenheid
omvat niet meer dan één garage, tenzij anders schriftelijk is overeengekomen.

Artikel 13

2. Het
onderhoud van (…) de sloten van de voordeur geschiedt, (…) door en voor
rekening van de Vereniging.

(…)

3. Het
onderhoud van al hetgeen zich buiten de flats bevindt, waarbij de drempel van
de toegangsdeur als begrenzing geldt, komt voor rekening van de Vereniging met
in achtneming van het volgende.

(…)

c.
Zonneschermen: Aanschaf, inspectie, onderhoud, vervanging en verzekering zijn
voor rekening van de Vereniging. Dit geldt ook voor de elektrische bediening.

Artikel 16

(…)

3. Specifieke
verboden

In het belang
van de veiligheid kan het bestuur aan bepaalde met name te noemen personen het
gebruik van met name te noemen apparaten of categorieën van apparaten
verbieden. Het bestuur ziet op de naleving toe en heeft daartoe toegang tot de
wooneenheid van betrokkene.

(…)

5. Afwezigheid

Bewoners dienen
afwezigheid van langer dan één week te melden bij de huismeester, onder
vermelding van de vermoedelijke duur van hun afwezigheid.

6. Naleving en
toezicht

Het bestuur,
dan wel door het bestuur aan te stellen personen, houdt toezicht op de naleving
van de veiligheidsvoorschriften. Het bestuur heeft voor het toezicht op de
naleving van de veiligheidsvoorschriften toegang tot de wooneenheden, conform
het gestelde in art. 6 lid 4 van de statuten en art. 18 lid 2 van dit
Huishoudelijk Reglement.

Artikel 18 –
Toegang tot de wooneenheden

(…)

2. Hulp bij een
calamiteit en onderhoudswerkzaamheden

a. Om bij een
calamiteit binnen de wooneenheid hulp te kunnen bieden, dan wel ten behoeve van
onderhoudswerkzaamheden en reparaties in opdracht van de Vereniging, moet de
wooneenheid toegankelijk zijn.

b. De bewoners
zijn daartoe verplicht een reservesleutel van de voordeur aan de huismeester te
verstrekken. Deze sleutels worden bewaard in een sleutelkast, waartoe alleen de
huismeester, één lid van het bestuur en één lid van de CVT toegang hebben.

c. Indien
noodzakelijk wijst het bestuur twee personen aan om de wooneenheid binnen te
gaan. Bij vertrek uit de wooneenheid laten zij een bericht achter waarin
vermeld staat wie binnen is geweest en waarom.

d. Voor het
uitvoeren van onderhoudswerkzaamheden en reparaties mag een monteur de
wooneenheid alleen betreden onder begeleiding van tenminste één door het
bestuur geautoriseerde persoon.

e. De
toegangsdeuren van de flats mogen niet door kettingen, schuiven of op andere
wijze van binnenuit worden vergrendeld of gebarricadeerd.

Artikel 23 –
Bestuur

(…)

2.
Samenstelling

Het bestuur
bestaat bij voorkeur uit een oneven aantal, maar uit ten minste 3 en ten
hoogste uit 7 personen.

3. Vacatures

Indien door het
ontstaan van een vacature het aantal bestuursleden minder bedraagt dan 3, dan
zijn de overblijvende bestuursleden volledig bevoegd de bestuurstaken te
blijven uitoefenen tot het moment dat het weer het voorgeschreven minimum
aantal leden telt.

Indien het
bestuur besluit in een ontstane vacature te voorzien, dan zal het zo spoedig
mogelijk daartoe een Algemene Vergadering uitschrijven. Artikel 20, lid 2 van
de Statuten is van toepassing.

(…)

6. Secretaris

(…)

De notulen van
een Algemene Vergadering moeten binnen zes weken na deze vergadering, nadat zij
in de eerstvolgende bestuursvergadering zijn vastgesteld, aan de leden en
aangeslotenen worden toegezonden.

Artikel 27 –
Behandeling van klachten

1. Wijze van
indienen

Klachten moeten
schriftelijk bij het bestuur worden ingediend.

2. Wijze van
behandelen

Klachten worden
behandeld door een Klachtencommissie. Het oordeel van de commissie is bindend
en niet voor beroep vatbaar.

3. Klachtencommissie

Na ontvangst
van een klacht benoemt het bestuur in zijn eerstvolgende vergadering een
voorzitter van de commissie die de klacht gaat behandelen. Het bestuur nodigt
klager en beklaagde uit ieder binnen een te stellen termijn één lid van de
commissie te benoemen. Indien aan de uitnodiging geen gehoor wordt gegeven,
benoemt het bestuur zoveel leden dat de commissie uit drie personen gaat
bestaan.

4. Procedure
bij de Klachtencommissie

a. De commissie
stelt beklaagde in de gelegenheid schriftelijk op de klacht te reageren en
geeft vervolgens klager en beklaagde de mogelijkheid van repliek,
respectievelijk dupliek.

b. Als klager
of beklaagde daarom vraagt dan zal de commissie een hoorzitting houden, waarin
beiden hun visie mondeling kunnen toelichten. Ook indien één van beiden eerder
te kennen heeft gegeven niet op een hoorzitting te zullen verschijnen, zal hij
desondanks schriftelijk worden uitgenodigd. De commissie kan aan het niet
verschijnen de conclusies verbinden die zij redelijk acht.

c. Indien de
commissie dat nodig vindt, kan zij advies van deskundigen inwinnen en/of
onderzoek door deskundigen laten verrichten. Klager en beklaagde worden één
keer schriftelijk in de gelegenheid gesteld op de bevindingen en/of meningen
van de deskundige(n) hun visie te geven.

5. Verdere gang
van zaken

Het bestuur
neemt op basis van de conclusies van de commissie de maatregelen die het met
toepassing van de statuten, dit reglement en andere binnen de Vereniging
geldende regels nodig acht.

Artikel 30
Slotbepaling

(…)

Dit
Huishoudelijk Reglement treedt in werking op 25 april 2012 en vervangt daarmee
vanaf deze datum het huishoudelijk reglement, vastgesteld op 11 december 2002
en alle daarin sindsdien aangebrachte wijzigingen.

2.13.3.

De Paasberg
hanteert Huisregels. Ten tijde van de toetreding van [eiser] als lid golden de
Huisregels van januari 2003. In oktober 2012 heeft het bestuur de Huisregels
geactualiseerd en in de brievenbussen van de leden gedaan. De nieuwe Huisregels
dateren van 3 oktober 2012.

2.14.

De gehorigheid van het gebouw

2.14.1.

[eiser] heeft
zich bij brief van 11 november 2010 tot De Paasberg gewend met gegevens over de
kosten van het aanbrengen van een akoestisch plafond.

2.14.2.

De Paasberg
schrijft op 3 december 2010 aan [eiser] onder meer:

“Naar
aanleiding van een onderhoud van u met onze commissie Veiligheid en Techniek,
willen wij als bestuur van onze Vereniging u er op wijzen dat het aanbrengen
van een “zwevend” plafond in het appartement Overzicht 62 mogelijk enige
geluidshinder tegen kan gaan.

Wij moeten u er
echter op wijzen dat onze Vereniging op geen enkele wijze aansprakelijk kan
worden gesteld wanneer de resultaten tegenvallen.

Gehorigheid is
nu eenmaal inherent aan een flatgebouw uit de vijftiger jaren.”

2.14.3.

[eiser]
verzoekt bij brief van 10 maart 2011 aan het bestuur van De Paasberg om vóór 17
maart 2011 een bespreking te beleggen in verband met geluidsoverlast van de
boven zijn appartement gelegen woning, vooral doordat [gedaagde sub 3] daar
vaak aanwezig is en [eiser] haar – zo luidt de brief – onophoudelijk heen en
weer hoort lopen en stommelen.

2.14.4.

De Paasberg
maakt in haar antwoord bij brief van 21 maart 2011 geen melding van een
voorgenomen bespreking. Zij wijst de klacht van [eiser] af en beschuldigt hem
op zijn beurt van het veroorzaken van overlast bij de bovenwoning.

2.14.5.

Op 11 mei 2011
heeft een gesprek plaatsgevonden tussen [eiser] en het bestuur van De Paasberg.
Dit gesprek heeft niet tot een minnelijke oplossing van het geschil geleid.

2.14.6.

De brief van 10
juni 2011 van de toenmalige raadsman van [eiser] aan De Paasberg bevat onder
meer ook de volgende passages:

“Nadat cliënte
het appartement hadden betrokken constateerden zij al vrij snel en dit tot hun
grote verbazing en ergernis, voetstappen en bonkgeluiden, afkomstig van het
appartement van de bovenbuurman ([derde]). Na enig onderzoek bleek cliënten dat
deze buurman meer dan geregeld bezoek ontvangt van mevrouw [gedaagde sub 3],
formeel bewoonster van [huisnummer], die de voetstapgeluiden veroorzaakt. Deze
geluiden zijn dusdanig dat sprake is van hinderlijke geluidsoverlast
(contactgeluid).

Zoals een “goed
buur” betaamt hebben cliënten contact gezocht met [gedaagde sub 3] voor nader
overleg, met als doel om de ernstige geluidshinder te reduceren. Afgesproken
werd dat [gedaagde sub 3] haar loopgedrag zou aanpassen en dat zij contact zou
opnemen met cliënten om te horen of de wijziging van het loopgedrag enig effect
zou sorteren. Dit tweede gesprek vond plaats en cliënten deelden mede dat nog
steeds sprake was van ernstige geluidshinder. [gedaagde sub 3] deelde mede hier
verder dan niets meer aan te kunnen doen.

Naar aanleiding
van die mededeling heeft cliënt [gedaagde sub 3] aangeschreven en haar verzocht
om passend schoeisel te dragen, dit om de overlast te beperken en werd uw
bestuurslid, [derde], gevraagd om (informeel) te bemiddelen. Dit leidde ertoe
dat cliënten meerder paren , sloffen hebben besteld voor [gedaagde sub 3] met
de bedoeling dat zij één paar zou, kopen en dragen als zij de bovenbuurman
bezoekt. Aldus werd overeengekomen. [derde] was aanwezig bij deze afspraak
tussen cliënten en [gedaagde sub 3]. Cliënten waren hierover zeer verheugd en
gaven daar blijk van door, zo mocht ik begrijpen, een bos bloemen te kopen voor
[gedaagde sub 3] en [derde].

Cliënten
constateerden echter al snel dat [gedaagde sub 3] de sloffen niet droeg en
cliënten mochten van [derde] vernemen dat zij hiertoe ook niet bereid was. De
overlast duurt derhalve nog steeds voort.

(…)

Namens cliënten
verzoek ik u vriendelijk – voor zover sommeer ik u hierbij — er zorg voor te
dragen dat de overlast die cliënten dagelijks ervaren en zoals hiervoor
omschreven, binnen 14 dagen na dagtekening van dit schrijven wordt beëindigd en
beëindigd blijft en derhalve dat door u als bestuur van de vereniging en
eigenaresse van het flatgebouw, wordt opgetreden tegen de leden, bezoekers, hoe
ook genaamd die bedoelde overlast veroorzaken. Mocht u tegen de geconstateerde
overlast niet (willen) optreden dan behouden cliënten zich alle rechten voor,
waaronder het uw vereniging zonder nadere aankondiging in rechte te betrekken.

Cliënten hebben
overigens van u tijdens het gesprek op 11 mei jl. mogen begrijpen dat u
twijfelt aan de overlast en degene die deze overlast veroorzaakt en zoals
hiervoor ook weergegeven. Bij cliënten, is deze twijfel op geen enkele wijze
aanwezig. Desalniettemin zijn cliënten zonder meer bereid medewerking te
verlenen aan een geluidsonderzoek, te verrichten op uw kosten.

2.14.7.

De Paasberg
constateert in haar antwoordbrief van 14 juli 2011, voor zover hier van belang:

“- dat zij uw
cliënten voor de aankoop van het appartement voldoende heeft geïnformeerd over
de bouwkundige status van het gebouw;

– dat uw
cliënten vrij in hun keuze waren bij de aanschaf van hun appartement en de
aanvraag van het lidmaatschap van de Vereniging;

– dat uw
cliënten een klacht zonder onderbouwing hebben ingediend;

– dat [gedaagde
sub 3] naar vermogen tegemoet gekomen is aan de wensen van uw cliënten;

– dat uw
cliënten de enige bewoners zijn, die heftig reageren op geluiden vanuit de
overige appartementen;

– dat uw
cliënten overlast veroorzaken;

– dat uw
cliënten zich buitensporig opstellen ten opzichte van [gedaagde sub 3].

– dat het
Bestuur niets kan veranderen aan de geluidhinder, die uw cliënten zeggen te
ondervinden.”

2.14.8.

De brief
vervolgt:

“Het Bestuur
gaat niet in op het verzoek van uw cliënten om een geluidonderzoek uit te
voeren. Dit houdt niet in dat het Bestuur daarmee erkent dat uw cliënten
overlast ondervinden.

Het
bovenstaande in overweging nemend komt het Bestuur tot de conclusie dat uw
cliënten zich niet weten aan te passen binnen de leefgemeenschap van “De
Paasberg”, terwijl redelijkerwijs niet van de Vereniging gevergd kan worden dat
de overige bewoners zich aanpassen aan door uw cliënten gestelde normen. Het
Bestuur doet een dringend beroep op uw cliënten zich aan te passen aan de
leefgemeenschap van “De Paasberg”.

Mocht in de
houding van uw cliënten geen verandering komen, dan zal het Bestuur genoodzaakt
zijn om het lidmaatschap van uw cliënten in heroverweging te nemen.”

2.14.9.

Na voortgezette
correspondentie tussen het bestuur en de raadsman van [eiser], die partijen
niet nader tot elkaar heeft gebracht, heeft “De Paasberg” op 2 september 2011
een Mededeling van het bestuur laten uitgaan, waarin onder meer de volgende
passages voorkomen:

“ Klachten van
[eiser]

”Eind januari
van dit jaar zijn [eiser] in onze serviceflat komen wonen. Al na een paar dagen
kwam er een niet onderbouwde klacht van hun kant op het gebied van
geluidhinder. Die klacht betrof één vorm van geluidhinder en één veroorzaker:

Het geluid van
het lopen van [gedaagde sub 3] in de flat van [derde], de bovenbuurman van
[eiser].

In eerste instantie
was de klacht gericht aan het adres van [gedaagde sub 3], maar al spoedig werd
het bestuur van onze Vereniging er bij betrokken. Het bestuur heeft nagegaan of
er sprake is van het niet naleven van de statuten en het huishoudelijk
reglement en heeft geconstateerd dat dit niet het geval is. Het bestuur heeft
zich vervolgens op het standpunt gesteld dat ze het betreurt dat [eiser],
volgens eigen zeggen, overlast ondervindt, maar dat ze niets kan veranderen aan
de situatie. [eiser] wil die stellingname van het bestuur niet aanvaarden en
eist dat het bestuur maatregelen neemt om de ‘overlast’ weg te nemen. Tot nu
toe heeft het bestuur geprobeerd om [eiser] van zijn standpunt te overtuigen en
heeft het over deze zaak geen mededelingen gedaan aan de bewoners. Nu echter
[eiser] een advocaat heeft ingeschakeld om hun klachten en eisen kracht bij te
zetten en de advocaat met gerechtelijke stappen dreigt achten wij het moment
gekomen om alle bewoners over deze kwestie te informeren. Het bestuur houdt er
rekening mee dat de Vereniging eveneens een advocaat moet inschakelen en dat
hiermee aanzienlijke kosten aan de Vereniging in rekening zullen worden
gebracht.

(…)

Tijdens de
Algemene Vergadering, op 13 april, vraagt [eiser] in de rondvraag om een
oordeel van de leden over de afhandeling door het bestuur van zijn klachten.
Wanneer hij aandringt op een stemming wordt hem vanuit de vergadering duidelijk
gemaakt dat dit niet de manier is om een dergelijke klacht aanhangig te maken.
Veel aanwezigen weten op dat moment overigens niet waar het eigenlijk over
gaat.

(…)

In zijn brief
van 27 mei maakt het bestuur aan [eiser] alsnog duidelijk hoe ze hun klachten
in een Algemene Vergadering aanhangig kunnen maken, namelijk door te vragen het
punt op de agenda van de volgende Algemene Vergadering aan de orde te stellen.
Een extra Algemene Vergaderingmoet door het bestuur worden georganiseerd wanneer
[eiser] daarvoor voldoende medestanders (10% van het maximale aantal van 78
stemmen) kunnen vinden.

Verder stelt
het bestuur dat [eiser] in de bespreking op 11 mei in de gelegenheid zijn
gesteld om nadere voorstellen te doen om tot een oplossing van hun klachten te
komen, maar die gelegenheid niet hebben benut.

(…)

De in deze
mededeling genoemde brieven berusten bij het bestuur. Wanneer u ze wilt inzien
verzoeken wij u dat via één van de bestuursleden te regelen.

2.15.

De behandeling van de klachten van [eiser]

2.15.1.

[gedaagde sub
4] schrijft op 9 juli 2012 namens De Paasberg aan [eiser] onder meer:

“Referte:
Verslag van de 133e Algemene vergadering, d.d. 25 april 2012

Onder
verwijzing naar punt 03 van het onder referte genoemde verslag delen wij u mede
dat het bestuur van de Vereniging twee personen bereid heeft gevonden om in een
Klachtencommissie zitting te nemen, waaronder één die bereid is het
voorzitterschap op zich te nemen.

Het bestuur
nodigt u uit om één lid van deze commissie te benoemen, en de benoeming aan het
bestuur schriftelijk uiterlijk op 31 juli 2012 mee te delen

Wij verzoeken u
uw klacht over geluidsoverlast schriftelijk te specificeren naar aard, plaats
en niveau en deze aan het bestuur te zenden.”

2.15.2.

[eiser]
antwoordt bij brief van 16 juli 2012, voor zover hier van belang:

“Overigens denk
ik dat de klacht inhoudelijk voldoende kan blijken uit alle correspondentie
welke tot nu toe tussen u en mij c.q. mijn advocaat is gevoerd. Ik ben best
bereid daar nog een toelichting c.q. samenvatting op te geven vooral omdat ik
uit uw huidige schrijven opmaak dat u mijn klacht slechts beperkt tot de hinder
welke door de bovenbuurvrouw wordt veroorzaakt. Het moge duidelijk zijn dat dit
slechts een onderdeel is van een bredere klacht waarbij met name de handelwijze
van het bestuur ter discussie gesteld zal worden. Dit blijkt ook uit genoemde correspondentie.

(…)

Ook hoor ik van
u graag welke bevoegdheden de commissie heeft en welke niet om het onderzoek
uit te voeren en hoe haar onafhankelijkheid van met name het bestuur
gewaarborgd is.”

2.15.3.

Bij brief van
25 juli 2012 verzoekt [gedaagde sub 2] namens De Paasberg aan [eiser] om zijn
bredere klacht betreffende de handelwijze van het bestuur schriftelijk nader te
specificeren naar aard en deze aan het bestuur te zenden.

2.15.4.

Bij brief van
dezelfde datum deelt [gedaagde sub 2] namens De Paasberg onder verwijzing naar
haar brief van 23 september 2011 aan [eiser] mee dat de klacht in zijn brief
van 10 maart 2011 is afgewezen, maar dat hij een beroep kan doen op
artikel 27 van het Huishoudelijk Reglement. De door een klachtencommissie te
behandelen klacht dient hij schriftelijk te specificeren naar aard, plaats en
niveau en te sturen aan het bestuur, waarna dit een voorzitter van een
klachtencommissie zal benoemen, die op opzet van de commisssie en de
afhandeling van de klacht in behandeling zal nemen.

2.15.5.

[eiser] voldoet
hieraan bij brief van 28 augustus 2012. Hij schrijft onder meer:

“Ik ben blij
dat er eindelijk een commissie benoemd wordt die deze zaak na anderhalf jaar
gaat onderzoeken. U geeft in uw brieven aan dat u onderscheid wenst te maken
tussen deze klacht en de klacht die wij hebben over de wijze waarop het bestuur
deze klacht behandeld heeft. Daar kan ik mee instemmen.

Het lijkt mij
ook wenselijk en redelijk dat eerst de klacht jegens [gedaagde sub 3] en de
bovenbuurman [derde] onderzocht wordt en dat, nadat de onderzoekscommissie haar
eindrapportage opgesteld heeft, de klacht tegen het bestuur ingediend en
behandeld wordt.

(…)

Wij vinden dat
gemaakte afspraken nagekomen moeten worden dat is redelijk en billijk, niet
alleen omdat dat zo afgesproken is maar ook omdat de regelgeving van onze
vereniging daarom vraagt.

Dat is feitelijk de enige stelling waarop de onderzoekscommissie wat mij
betreft een antwoord moet formuleren.

(Volgt
aanhaling van artikel 8 lid 1 BW, rechtbank.)

De opsomming
van feiten wordt goed verwoord in het schrijven van de door ons ingeschakelde
advocaat [derde] van 10 juni 2011. Deze gaat als bijlage C hierbij.

Ik verzoek de
commissie deze brief en bijlagen als uitgangspunt te nemen voor haar onderzoek
en alle daarin genoemde
beweringen op hun juistheid of onjuistheid te beoordelen en daarvan verslag te
doen.”

2.15.6.

[gedaagde sub
2] schrijft op 31 augustus 2012 namens De Paasberg aan [eiser] onder meer:

“Op mijn vraag
hoe nu omgegaan diende te worden met de klachten die u heeft, heeft u
geantwoord dat u deze door een klachtencommissie wilde laten beoordelen. Ik heb
toegezegd dat ik zou zorgdragen dat voor eind juli een klachtencommissie
geformeerd zou zijn.

Met de onder
referte (G) (brief van De Paasberg aan [eiser] van 9 juli 2012, rechtbank) heb
ik inhoud gegeven aan voornoemde toezegging ondanks het feit dat formeel nog
geen verzoek voor het instellen van een klachtencommissie van u ontvangen was.
Ik meende dat een versnelling van het proces in het belang van een herstel van
de goede relatie door u op prijs zou worden gesteld. In artikel 27.3 van het
Huishoudelijk Reglement staat hoe het bestuur in deze te handelen heeft.

In uw onder
referte (F) (brief van [eiser] aan De Paasberg van 16 juli 2012, rechtbank)
deelt u ons mede dat de klacht van de hinder van de bovenbuurvrouw onderdeel is
van een bredere klacht waarbij de handelwijze van het bestuur ter discussie
gesteld zal worden. Tevens stelt u voorwaarden aan het benoemen door u van een
lid van de klachtencommissie en vraagt u naar de bevoegdheden van de commissie.
Deze reactie is aanleiding geweest voor het bestuur om terug te gaan naar de
formele behandeling van klachten overeenkomstig het Huishoudelijk Reglement.
Het bestuur heeft u dit meegedeeld met onze onder referte (E) (brief van De
Paasberg aan [eiser] van 25 juli 2012, rechtbank).

Zoals
aangegeven in artikel 27 van het Huishoudelijk Reglement staat het de commissie
vrij te beslissen hoe ze met klachten wenst om te gaan. Het bestuur staat hier
buiten.

Ten tijde van
het indienen van uw klacht was [gedaagde sub 3] voorzitter van het bestuur. Zij
heeft toen aangegeven dat zij niet wenste deel te nemen aan de discussie over
uw klacht. Het bestuur heeft dat aanvaard en geen reden gevonden om [gedaagde
sub 3] te vragen uit het bestuur terug te treden gedurende de behandeling van
uw klacht.

(…)

In de onder
referte (E) genoemde brief wordt gerefereerd aan de brief, d.d. 10 maart 2011,
waarmee u uw klacht heeft ingediend bij het bestuur, en aan de brief van het
bestuur aan Advocatenkantoor Altena, d.d. 23 september 2011, waarmee het
bestuur uw klacht heeft afgewezen. Gedurende deze periode heeft u zich laten
vertegenwoordigen door Advocatenkantoor Altena. Als gevolg van de door het
advocatenkantoor gevoerde correspondentie heeft het bestuur gemeend de leden
van de vereniging over deze zaak in detail te moeten informeren. Immers, het
bestuur is verantwoording schuldig aan de Algemene Vergadering en bij een verdere
escalatie van uw zaak zouden kosten moeten worden gemaakt. ”

2.15.7. En op 5 oktober 2012 schrijft [gedaagde sub 4] namens De Paasberg aan
[eiser], voor zover hier van belang:

“Op 4 oktober
2012 heeft het bestuur in overeenstemming met artikel 27 van het Huishoudelijk
Reglement de door u en de door het bestuur benoemde leden van een
klachtencommissie de volgende opdracht gegeven:

“Aan de
commissie wordt verzocht een oordeel te geven over de ontvankelijkheid van de
klacht en, indien de klacht ontvankelijk is, een oordeel te geven op grond
waarvan de eis is ingesteld. In dit geval dient de commissie tevens een oordeel
te geven over de eis, waartoe [eiser] als eisende partij de andere partij,
[gedaagde sub 3], veroordeeld wil zien.”

De commissie
heeft deze opdracht aanvaard.”

2.15.8.

In het verslag
van de 134e Algemene Vergadering van 14 november 2012 is vermeld, voor zover
hier van belang:

2 Ingekomen stukken.

Er is een brief
binnengekomen van [eiser], met een aantal punten die ze graag in de AV
behandeld wilden zien. Omdat deze brief niet volgens de statutaire regels voor
het toevoegen van agendapunten is ingediend zal de brief niet in deze
vergadering aan de orde worden gesteld, maar door het bestuur worden
beantwoord.

(…)

4 Verslag AV 133 van 25 april
2012.

(…)

4a. Actiepunten Bestuur uit het verslag van AV 133.

1. Behandeling
klacht van [eiser] over geluidshinder

De voorzitter
meldt dat deze klacht in behandeling is bij een klachtencommissie. Het bestuur
heeft er voor gekozen het werk van de Klachtencommissie (KC) buiten de leden en
aangeslotenen van de vereniging te houden, omdat het een zeer specifiek
onderwerp betreft en omdat het bestuur van mening is dat een KC invloed kan
hebben op het totale gebeuren binnen de vereniging en mogelijk emotionele
reacties kan oproepen, die voor het functionneren van de vereniging niet
bevorderlijk zijn. Het bestuur heeft een voorzitter en een commissielid van
buiten benoemd en ook de klager heeft een commissielid aangewezen. De
commentaren, die [eiser] heeft ingebracht op het HR, worden aangehouden tot de
KC zijn verslag klaar heeft, omdat in dat verslag mogelijk nog punten naar voren
komen die van invloed kunnen zijn op het HR.

[derde] vraagt
of de vereniging iets moet betalen voor het werk van de KC. De voorzitter
antwoordt dat de verliezer betaalt, als er iets te betalen valt.

[derde] vraagt
wie er in de KC zitten, de voorzitter antwoordt: “Mensen, die goed op de
hoogte zijn van het onderwerp: een [derde], die uit de bouw komt en een
[derde], die bij de gemeente Renkum heeft gewerkt. Op een vraag van [derde]
antwoordt de voorzitter dat hij goede hoop heeft dat de commissie belangeloos
werkt. Echter, wanneer er door de klager nadere onderzoeken worden geëist
kunnen de kosten makkelijk oplopen tot een paar duizend Euro en die moeten dan
worden betaald door de partij, die in het ongelijk is gesteld.

2. Behandeling
vragen van [derde]:

Deze vragen
betreffen een brief van [eiser] van 2 september 2011 aan de bewoners, waarin
hij het bestuur beschuldigt van “leugenachtige beweringen” en
“mogelijke overtreding van de wet”. [derde] heeft in de vorige AV aan
[eiser] gevraagd wat die leugenachtige beweringen waren en op welke punten het
bestuur de wet heeft overtreden (zie verslag AV 133, blz. 8, onderaan).

De voorzitter
stelt dat het bestuur die vragen aan een klachtencommissie wilde voorleggen.
Het bestuur is daarop teruggekomen omdat het bestuur een entiteit is, die door
de leden en aangeslotenen gekozen is en daarom geen onderwerp van een klacht
kan zijn. Wanneer de leden van mening zijn dat het bestuur of een bestuurslid
niet goed functionneert hebben ze het recht om daar direct afstand van te
nemen. [derde] stelt dat hij in de AV133 geen klacht heeft ingediend, maar aan
[eiser] heeft gevraagd zijn beschuldigingen hard te maken. Is daar een antwoord
op gekomen? Nee. [derde] stelt dat het dan geen zin heeft om aan de
ledenvergadering een oordeel over deze zaak te vragen. Na enige discussie wordt
besloten dat het bestuur een brief naar [eiser] zal sturen, waarin hem gevraagd
wordt zijn beweringen te onderbouwen. (…)Actiepunt.

3. Formuleren van
eisen aan vloerbedekking

Voor dit punt
wil het bestuur, net als bij actiepunt 1, het rapport van de klachtencommissie
voor actiepunt 1 afwachten. Actiepunt.

[derde] vraagt
of er een termijn is gesteld waarbinnen de klachtencommissie met haar
bevindingen moet komen. Die termijn is niet gesteld. Spreker concludeert dat
deze zaak dan wel eens lang kan gaan duren. De voorzitter zegt dat we nog
ervaring moeten opdoen met het fenomeen ‘Klachtencommissie’. We hebben het nu
aan de commissie overgelaten om haar werkwijze te bepalen. Hij (de voorzitter)
heeft geprobeerd de zaak te bespoedigen maar kreeg toen van de klager te horen
dat hij onvoldoende tijd kreeg om zijn zaak voor te bereiden. Wanneer partijen
geen informatie verschaffen of dat veel te traag doen is het aan de commissie
om maatregelen te nemen. Voor het bestuur kan dat een reden zijn om een
aanpassing van de klachtenprocedure voor te stellen aan de AV.

2.15.9. Een
klachtencommissie, bestaande uit [derde] voorzitter, en [derde] en [derde],
leden, heeft blijkens een door genoemde [derde] ondertekende notitie de
volgende stukken bestudeerd:

“A) De klacht
van [eiser].

B) NSG
indicaties en NEN 1070 en NEN 5077 tijdens de ingebruikneming van de flat van
[derde].

C) De gegevens
van de vloerbedekking van de flat van [derde]

D) De geluid
hinder gegevens als opgegeven door [eiser]

E) Het
huishoudelijk Reglement 2002 en 2012

2.15.10. Een
brief van de klachtencommissie aan [eiser], [gedaagde sub 3] en De Paasberg van
19 februari 2013 is ondertekend door de voorzitter en het lid [derde]. Deze
brief luidt, voor zover hier van belang:

“Onderwerp:
Klacht geluidshinder

van [eiser]

Onder
verwijzing naar het verzoek van het bestuur d.d. 04/10/2012 om de bovengenoemde
klacht als genoemd in de brief van [eiser] d.d. 28/08/2012 te behandelen geven
wij hierbij onze conclusie.

De klachten
commissie heeft de procedure volgens art. 27 “Behandelingen van klachten” van
het huishoudelijk reglement 2012 uitgevoerd.

De aanvullende
vragen van de commissie aan het bestuur, [eiser] en [gedaagde sub 3] zijn
beantwoord.

Ondanks de
uitgebreide informatie van [eiser] t.a.v. verschillende onderwerpen waren de
gegevens voor de klacht “geluidshinder” niet zodanig beantwoord dat hij voor
behandeling vatbaar is.

Op grond van
het bovenstaande moeten wij de klacht ongegrond verklaren.”

2.15.11. Het
lid [derde] schrijft op 8 maart 2013 aan De Paasberg, [gedaagde sub 3] en
[eiser]:

“Het briefje
van de heren [derde] en [derde] gedateerd 19 februari 2013 aan bestuur,
beklaagde en klager heb ik niet mede ondertekend, omdat het ‒ ondanks mijn
herhaald aandringen en mijn tussenrapport van 22-12-2012 ‒ geen antwoord geeft
op de vragen van het bestuur noch op de eis van klager.

Bovendien
beroepen ondertekenaars zich m.i. onterecht op onvoldoende gegevens. Als men
over onvoldoende gegevens beschikt om een klacht te behandelen ‒ ook al was de
eis nakoming van gemaakte afspraken ‒ ligt een gesprek met klager voor de hand,
het reglement voorziet hierin en klager heeft om een gesprek gevraagd. De
voorzitter heeft echter pertinent geweigerd klager voor een gesprek met de
Commissie uit te nodigen, waarmee de grondslag van de conclusie van beide heren
wegvalt.

Hierbij bied ik
alle betrokkenen mijn eindrapport van 20 februari 2013 aan. Mijn
mede-commissieleden hebben dit na lezing, ieder om een andere reden, afgewezen
en alsnog hun op 19 februari gedateerde brief verzonden, waarvan ik jl
maandag, 4 maart, een copie heb ontvangen.”

2.15.12. De
Paasberg zendt op 19 maart 2013 aan [eiser] een kopie van haar brief van
18 maart 2013 aan de klachtencommissie; De Paasberg deelt mee dat zij
aanneemt dat de inhoud van die brief (zie hierna) voor zich spreekt. De
Paasberg dankt de commissie voor haar bereidheid de klacht van [eiser] te
behandelen overeenkomstig de in de brief van 4 oktober 2012 gegeven
opdracht. De brief aan de klachtencommissie vervolgt:

“Overeenkomstig
het gestelde in artikel 27.4.d van het Huishoudelijk Reglement heeft de
commissie bij meerderheid haar conclusie in de onder referte (C) genoemde brief
(brief van de klachtencommissie van 19 februari 2013, rechtbank) aan de
betrokkenen meegedeeld. Een toelichting op een afwijkend standpunt over
genoemde conclusie is ontvangen in de onder referte (D) genoemde brief (brief
van [derde] van 8 maart 2013, rechtbank).

Het bestuur
beschouwt met de ontvangst van de conclusie van de commissie de ingediende
klacht over geluidshinder als afgehandeld.”

3 De vordering en het verweer

3.1.

[eiser] vordert
dat de rechtbank bij vonnis, voor zover mogelijk uitvoerbaar bij voorraad,

huishoudelijk reglement:

primair: nietig zal verklaren dan
wel zal vernietigen het besluit tot wijziging en goedkeuring van het
huishoudelijk reglement d.d. 25 april 2012 wegens strijd met de wet, de
statuten of redelijkheid en billijkheid;

subsidiair:

nietig zal verklaren dan wel zal vernietigen de
wijzigingen van de artikelen 2, 3, 12, 13, 16, 18, 23 en 27 van het
huishoudelijk reglement van 25 april 2012 wegens strijd met de wet, de statuten
of redelijkheid en billijkheid;

huisregels

nietig zal
verklaren dan wel zal vernietigen de nieuwe huisregels; omdat deze niet conform
de statuten artikel 20 lid 6 zijn goedgekeurd door de algemene vergadering;

klacht geluidsoverlast

1. Het advies
van de klachtencommissie van 19 februari 2013 en het besluit van De Paasberg
van 19 maart 2013 zal vernietigen;

2. Een nieuwe
beslissing zal nemen conform de adviezen/aanbevelingen van mevrouw [derde] en
daarbij zal bepalen dat de [gedaagde sub 3] wordt verplicht sloffen te dragen,
als zij zich bevindt in de wooneenheid 74, op straffe van een dwangsom van
€ 50,00 voor iedere keer dat zij dit nalaat en daarbij zal bepalen dat de
eigenaar van het woonrecht van wooneenheid 74 wordt verplicht goed isolerende
vloerbedekking met een goed isolerende onderlaag aan te brengen binnen één maand
na het in deze te wijzen vonnis, op straffe van een dwangsom van € 100,00
voor iedere dag dat hij na het verstrijken van de termijn nalaat hieraan gevolg
te geven;

toerekenbare tekortkoming en onrechtmatige daad

1. voor recht
zal verklaren dat gedaagden toerekenbaar zijn tekortgeschoten in de nakoming
van de koopovereenkomst, subsidiair voor recht zal verklaren dat gedaagden zich
onrechtmatig jegens eisers hebben gedragen;

2. gedaagden
zal veroordelen tot het betalen van een schadevergoeding aan eisers van
€ 20.590,60 plus de in punt 117 van de dagvaarding genoemde p.m. posten,
althans zal bepalen dat eisers gehouden zijn tot het betalen van een
schadevergoeding wegens geleden en nog te lijden immateriële en materiële
schade, op te maken bij staat en te vereffenen volgens de wet

3. De Paasberg
zal veroordelen tot het kopen van het woonrecht en het daarbij behorende
lidmaatschap van de wooneenheid aan de [plaats], voor € 30.000,00, binnen
één maand na betekening van het in deze te wijzen vonnis;

tenslotte

gedaagden zal
veroordelen in de kosten van deze procedure.

3.2.

De
verschillende onderdelen van de vordering zijn gegrond op hetgeen daarbij
vermeld is, c.q. op hetgeen gevorderd wordt te verklaren voor recht.

3.3.

De Paasberg
voert gemotiveerd verweer.

4 De beoordeling

4.1.

Het huishoudelijk reglement

4.1.1.

Tegen de
primaire vordering tot nietigverklaring dan wel vernietiging van het besluit
tot wijziging en goedkeuring van het huishoudelijk reglement d.d. 25 april 2012
wegens strijd met de wet, de statuten of redelijkheid en billijkheid voert De
Paasberg kort gezegd het volgende aan. Om te komen tot de wijziging van het
huishoudelijk reglement is een zorgvuldige procedure gevolgd. De oproeping voor
de vergadering waarvoor het onderwerp geagendeerd was is vóór de daarvoor
bepaalde uiterste termijn gedaan. Waar [eiser] stelt dat aan de leden te weinig
tijd is geboden voor de voorbereiding van de behandeling van het
wijzigingsvoorstel met concepttekst in de algemene vergadering, is De Paasberg
van mening dat de oproeping tijdig, dat wil zeggen in overeenstemming met het
bepaalde in artikel 19 lid 4 van de statuten is geschied. Zelfs is de
behandeling nog een keer uitgesteld om een lid gelegenheid te geven
schriftelijk te reageren op het wijzigingsvoorstel. Nadat de opmerkingen van
dit lid waren verwerkt in een tweede concept, is het huishoudelijk reglement in
de algemene vergadering opnieuw vastgesteld met overgrote meerderheid van
stemmen. De voor de totstandkoming ervan gevolgde procedure vertoont in zoverre
geen strijdigheid met de wet en/of de statuten.

4.1.2.

De Paasberg
geeft in paragraaf 55 van haar conclusie van antwoord de stelling van [eiser]
in paragraaf 26 van de dagvaarding juist weer, namelijk dat de uitnodiging voor
de algemene vergadering van 25 april 2012 de leden twaalf dagen voor de
vergadering heeft bereikt. De Paasberg voert verder aan dat [eiser] in die
vergadering geen bezwaar heeft gemaakt tegen de toezending van de oproeping op
een termijn van twaalf dagen, maar – integendeel – uitvoerig commentaar heeft
geleverd op diverse artikelen in de concepttekst. [eiser] kreeg voor zijn
kritiek geen steun uit de vergadering. [eiser] heeft onvoldoende gesteld om te
kunnen concluderen dat zijn belangen niet bij de behandeling van het onderwerp
zijn betrokken, aldus De Paasberg.

4.1.3.

Ter zitting
hebben partijen het debat voortgezet met de vraag of de behandeling van het
voorstel tot wijziging van het huishoudelijk reglement voldoende zorgvuldig is
verlopen. [eiser] vraagt er aandacht voor dat, nadat de behandeling was
verdaagd omdat de leden [derde] en [derde] schriftelijk commentaar wilden
indienen, deze commentaren vervolgens niet in de algemene vergadering zijn
behandeld.

4.1.4.

De Paasberg
voert daartegen aan dat er een schriftelijke artikelsgewijze toelichting is
verstrekt en dat de commentaren van de leden [derde] en [derde] ter vergadering
voorhanden waren.

4.1.5.

In artikel 2:15
lid 1 BW is bepaald dat, onverminderd het elders in de wet omtrent de
mogelijkheid van vernietiging bepaalde, een besluit van een orgaan van een
rechtspersoon vernietigbaar is:

a. wegens strijd met
wettelijke of statutaire bepalingen die het tot stand komen van besluiten
regelen;

b. wegens strijd met de
redelijkheid en billijkheid die door artikel 2:8 BW worden geëist;

c. wegens strijd met een
reglement.

4.1.6.

Voor zover de
bezwaren van [eiser] gericht zijn tegen afzonderlijke bepalingen van het
huishoudelijk reglement vallen ze onder de subsidiaire vordering.
[eiser] stelt
dat het huishoudelijk reglement, wat de wijze waarop het tot stand gekomen is
aangaat, in strijd is met wettelijke of statutaire bepalingen. Vervolgens neemt
hij het standpunt in dat het besluit tot vaststelling van het huishoudelijk
reglement in strijd is met hetgeen door redelijkheid en billijkheid wordt
gevorderd ten aanzien van de gedragingen van partijen jegens elkaar, dan wel of
de toepasselijkheid van het huishoudelijk reglement of de afzonderlijke
bepalingen daarvan tussen [eiser] en De Paasberg naar maatstaven van
redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar is. Toetsingsmaatstaf is de vraag of
de algemene vergadering bij afweging van álle betrokken belangen in
redelijkheid en naar billijkheid tot de vaststelling van het huishoudelijk
reglement heeft kunnen komen.

4.1.7.

In casu heeft
het bestuur, nadat de algemene vergadering op 16 november 2011 de behandeling
van het concept huishoudelijk reglement had verdaagd teneinde de leden [derde]
en [derde] in de gelegenheid te stellen schriftelijk commentaar te leveren, bij
de agenda voor de voortgezette behandeling op 25 april 2012 de hiervoor onder
2.9 aangehaalde toelichting gevoegd, waarin is vermeld dat het bestuur onder
meer de reactie van de leden [derde] en [derde] in de door het bestuur
opgestelde tekst heeft “ingewerkt” (wat dat ook mag betekenen) en vervolgens de
tekst op zijn juridische merites heeft laten controleren (zonder daarbij te
vermelden door wie en met welke gevolgen). Daaruit volgt dat de ingediende
commentaren op het concept op hun weg naar de algemene vergadering door het
filter van het bestuur zijn gegaan en dááruit volgt weer dat de algemene
vergadering niet heeft kunnen komen tot een eigen afweging van alle betrokken
belangen, zoals wettelijk vereist was voor het nemen van het besluit tot
vaststelling van het herziene huishoudelijk reglement. Dat [eiser] in de
vergadering gelegenheid heeft gehad om artikelsgewijs commentaar te geven maakt
dit niet anders.

4.1.8.

Het bestuur
heeft nog aangevoerd dat het schriftelijke commentaar van de leden [derde] en
[derde] ter vergadering aanwezig was, maar in het verslag van de vergadering is
daar niets over vermeld. Uit niets blijkt dat dit commentaar – evenmin als
trouwens de commentaren van de andere in de toelichting genoemde leden – door
het bestuur alsnog ter sprake is gebracht. Hetzelfde geldt voor de brief van
deze leden van 24 april 2012.

4.1.9.

Een en ander
leidt tot de conclusie dat het in de algemene vergadering van 25 april 2012
genomen besluit tot vaststelling van het herziene huishoudelijk reglement in
aanmerking komt voor vernietiging, zoals primair door [eiser] is gevorderd.

4.2.

De huisregels

4.2.1.

[eiser] staat
op het standpunt dat de nieuwe huisregels van oktober 2012 nietig dan wel
vernietigbaar zijn omdat ze niet overeenkomstig artikel 20 lid 6 van de
Statuten door de algemene vergadering zijn vastgesteld.

4.2.2.

De rechtbank
leest in artikel 20 lid 6 van de statuten niet dat de huisregels door de
algemene vergadering moeten worden vastgesteld, maar dat het bestuur
toestemming van de algemene vergadering nodig heeft om huisregels vast te
stellen. [eiser] stelt wel dat de huisregels van De Paasberg niet door de
algemene vergadering zijn vastgesteld maar door het bestuur, maar hij stelt
niet dat het bestuur de huisregels zonder toestemming van de algemene
vergadering heeft vastgesteld.

4.2.3.

Artikel 2 van
het huishoudelijk reglement moet kennelijk aldus worden gelezen, dat een
algemene regeling van niet tijdelijke aard, die door het bestuur is getroffen,
vervalt, tenzij de regeling door de eerstvolgende algemene vergadering wordt bekrachtigd.
Daaruit volgt dat een door het bestuur getroffen algemene regeling niet bindend
is behoudens bekrachtiging door de algemene vergadering. Het komt de rechtbank
voor dat de regeling in zoverre overeenstemt met het standpunt van [eiser]. Het
verschil met wat ten aanzien van het huishoudelijk reglement is bepaald in
artikel 22 van de statuten moet kennelijk aldus worden verstaan dat het
huishoudelijk reglement door de algemene vergadering wordt vastgesteld, terwijl
de huisregels door het bestuur worden vastgesteld en, om hun werking te kunnen
hebben, vervolgens bekrachtiging door de algemene vergadering behoeven. De
statuten laten zich niet uit over de voorwaarden waaronder de huisregels worden
bekrachtigd. Een recht van amendement is niet uitdrukkelijk opgenomen. Gegeven
het bepaalde in artikel 25 van de statuten mag er echter van uitgegaan worden,
dat de algemene vergadering bevoegd is bepalingen van de huisregels te
amenderen alvorens tot bekrachtiging over te gaan.

4.2.4.

Indien uit
artikel 2 van het huishoudelijk reglement zou volgen dat een algemene regeling
bindend is zolang de algemene vergadering daar niet over heeft beslist, volgt
daaruit dat van beslissingen van het bestuur op basis van dergelijke in deze
zin bindende bepalingen beroep openstaat op de algemene vergadering.

4.2.5.

De vordering
van [eiser] is op dit punt dan ook niet toewijsbaar.

4.3.

De klacht over de geluidsoverlast

4.3.1.

[eiser] stelt
dat de behandeling van klachten blijkens het huishoudelijk reglement wordt
gegoten in de vorm van een bindend advies en dat de uitspraak van de
klachtencommissie moet worden beschouwd als een vaststellingsovereenkomst als
bedoeld in artikel 7:900 BW. Zijn bezwaar tegen de gevolgde klachtenprocedure
is dat de klachtencommissie niet zelfstandig heeft geoordeeld, maar dat heeft
gedaan op basis van een opdracht van het bestuur, waar de klachtenregeling niet
in voorziet. De opdracht van het bestuur heeft een onnodig hoge drempel voor de
klachtencommissie opgeworpen voor eigen onderzoek en daarmee onnodig een
normale gang van zaken/procesgang gefrustreerd. Het bestuur heeft voorts bij
voorbaat al getracht de uitkomst van – zo leest de rechtbank – de klachtenprocedure
te beïnvloeden, aldus [eiser]. Hij stelt verder dat de klachtencommissie, die
blijkens haar uitspraak van mening was over te weinig informatie te beschikken,
hem niet om aanvullende informatie heeft gevraagd, dat de commissie zijn verzoek
om te worden gehoord heeft afgewezen en dat hem niet duidelijk is welke
informatie van de zijde van het bestuur of de bovenbuurman of [gedaagde sub 3]
is aangeleverd, zodat hij daar ook niet op heeft kunnen reageren. Het recht te
worden gehoord, het principe van hoor en wederhoor en het principe de klacht
nader te mogen onderbouwen/aanvullen is hiermee geschonden. De
klachtencommissie heeft bovendien haar advies onvoldoende inhoudelijk
gemotiveerd, zo meent [eiser], verwijzend naar het minderheidsrapport van het
commissielid [derde].

4.3.2.

De Paasberg
staat op het standpunt dat het bestuur de klachtencommissie niet heeft
beïnvloed door zelf een onderzoeksopdracht te formuleren. Volgens De Paasberg
is het verwijt dat de – naar haar mening zakelijke en neutrale – formulering
van de opdracht de klachtencommissie ten nadele van [eiser] zou hebben
beïnvloed niet onderbouwd. De Paasberg betoogt dat tot de wettelijke
taakomschrijving van het bestuur om de vereniging te besturen behoort
commissies en werkgroepen in de vereniging instructies te geven die passen
binnen het door het bestuur gewenste beleid. Voor zover de klacht van [eiser]
gericht is tegen het bestuur is De Paasberg van mening dat de klacht niet
thuishoort bij de klachtencommissie maar bij de algemene vergadering, die
bevoegd is sancties op te leggen en de bestuursleden uit hun functie te
ontheffen wanneer zij ondermaats/onrechtmatig handelen, en dat de
klachtencommissie hiertoe niet kan besluiten gezien artikel 27 van het
huishoudelijk reglement, waarin bepaald is dat het bestuur op basis van de
conclusies van de commissie de maatregelen neemt die het met toepassing van de
statuten, dat reglement en andere binnen de Vereniging geldende regels nodig
acht.

4.3.3.

Hoewel [eiser],
zoals hiervoor is besproken, op goede gronden de vernietiging van het
huishoudelijk reglement heeft gevorderd, baseert hij zijn bezwaren tegen de
aanpak en het advies van de klachtencommissie en het daarop gevolgde
bestuursbesluit wel op het bepaalde in artikel 27 van dat reglement. Het
verweer van het bestuur is eveneens op die bepaling gegrond. Bij gebreke van
enig ander handvat voor de beoordeling van dit geschilpunt, behoudens de Titels
1 en 2 van Boek 2 BW, zal de rechtbank eveneens van die bepaling uitgaan.

4.3.4.

Het bepaalde in
lid 5 van genoemd artikel 27 staat eraan in de weg de uitspraak van de
klachtencommissie als een bindend advies aan te merken. Het bestuursbesluit is
dan ook vatbaar voor toetsing aan het bepaalde in de artikelen 2:8 en 2:15 lid
1 BW.

4.3.5.

Uit de hiervoor
onder 2.15.9 aangehaalde notitie van de klachtencommissie blijkt, dat deze
commissie een aantal stukken bestudeerd heeft. Volgens het bepaalde in artikel
27 lid 4 onder b van het huishoudelijk reglement had de commissie partijen in
de gelegenheid moeten stellen tot re- en dupliek. Noch uit het procesdossier
dat aan de rechtbank is voorgelegd noch uit de opsomming van de door de
commissie bestudeerde stukken blijkt evenwel dat dat gebeurd is. In strijd met
het bepaalde onder b van dat artikellid heeft de commissie geen gevolg gegeven
aan het verzoek van [eiser] om te worden gehoord, aldus ook de brief van het
commissielid [derde] van 8 maart 2013. De Paasberg heeft verder de stelling van
[eiser] niet betwist dat hij niet kon beschikken over de stukken die van de
zijde van de wederpartij bij de commissie zijn ingediend en zich daartegen dus
niet heeft kunnen verweren.

4.3.6.

De Paasberg
heeft, door niettemin op basis van het bepaalde in lid 5 van genoemd artikel te
besluiten om op basis van het meerderheidsadvies van de klachtencommissie de
klacht van [eiser] als afgehandeld te beschouwen in plaats van de commissie te
wijzen op haar nalatigheid, waarbij mr. [derde] in haar minderheidsadvies
op goede gronden de vinger had gelegd, zich jegens [eiser] niet gedragen naar
hetgeen door redelijkheid en billijkheid wordt gevorderd. Dit besluit van het
bestuur komt dan ook in aanmerking voor vernietiging als door [eiser]
gevorderd.

4.3.7.

Voor
vernietiging van het advies van de klachtencommissie is echter, aangezien de
klachtencommissie bij gebreke van beslissingsbevoegdheid niet als orgaan van De
Paasberg valt aan te merken, in de wet noch in het huishoudelijk reglement een
rechtsgrond te vinden. De vordering kan dus in zoverre niet worden toegewezen.

4.3.8.

De wet laat
geen ruimte om een rechterlijke uitspraak in de plaats van het vernietigde
besluit te stellen. Dit onderdeel van de vordering is dus evenmin toewijsbaar.
Het orgaan dat het besluit nam, in casu het bestuur van De Paasberg, zal een
nieuw besluit moeten nemen met inachtneming van wat in het vonnis is overwogen
over de gronden voor de vernietiging.

4.3.9.

De vordering om
te bepalen dat [gedaagde sub 3] verplicht wordt sloffen te dragen als zij zich
in de wooneenheid boven die van [eiser] bevindt is ingesteld in het kader van
de vordering tot het nemen van een nieuwe beslissing en moet het lot daarvan
delen.

4.4.

Toerekenbare tekortkoming en onrechtmatige daad

4.4.1.

De primaire
vordering tot verklaring voor recht dat De Paasberg tekortgeschoten is in de
nakoming van de koopovereenkomst is niet toewijsbaar, reeds omdat [eiser], naar
hij ook zelf stelt, het lidmaatschap van De Paasberg dat recht geeft op het
gebruik van het appartement heeft gekocht van de vorige bewoonster, [derde], en
niet van De Paasberg. De onder 2.3 weergegeven passage uit het daar genoemde
document doet daar niet aan af. Van het bestaan van enige koopovereenkomst
tussen De Paasberg en [eiser] in de nakoming waarvan De Paasberg toerekenbaar
tekortgeschoten is, is ook anderszins niet gebleken.

4.4.2.

Om dezelfde
reden komt de vordering om De Paasberg te veroordelen tot terugkoop van het
woonrecht niet in aanmerking voor toewijzing.

4.4.3.

De subsidiaire
vordering is gegrond op onrechtmatige daad. [eiser] stelt dat de
bestuursmededeling van september 2011 over zijn geschil met [gedaagde sub 3]
onjuist en tendentieus is en dat daardoor zijn eer en goede naam is aangetast.

4.4.4.

De Paasberg
stelt daartegenover dat de eer en goede naam van de bestuursleden is aangetast
door de beschuldigingen/uitlatingen van [eiser] over hen.

4.4.5.

Voor zover De
Paasberg haar verweer in zoverre al op relevante feiten gefundeerd heeft, wat
door [eiser] wordt betwist, heeft zij geen vordering op dat punt ingesteld. Wat
zij verder aanvoert over [Anonimisering toegevoegd] eigen gedragingen – hij zou stelselmatig
moedwillig overlast hebben veroorzaakt en zich op agressieve en intimiderende
wijze hebben uitgelaten jegens andere leden – hoeft dus niet te worden
onderzocht. Aan de orde is de vraag of De Paasberg, in het bijzonder door –
zoals [eiser] stelt – de bestuursmededeling van september 2011 onder de leden
te verspreiden, onrechtmatig jegens [eiser] heeft gehandeld.

4.4.6.

De rechtbank is
van oordeel dat dit het geval is. Uit het over en weer gestelde blijkt immers
dat de verhoudingen tussen [eiser] en [gedaagde sub 3] persoonlijk en tussen
[eiser] en het bestuur (waarvan [gedaagde sub 3] destijds als voorzitter deel
uitmaakte) in september 2011 al min of meer gespannen waren. Onder die
omstandigheden had het op de weg van het bestuur gelegen discretie te
betrachten. Van de noodzaak om de leden ieder afzonderlijk uitvoerige en
gedetailleerde informatie over het conflict tussen [eiser] en [gedaagde sub 3]
te verstrekken is onvoldoende gebleken. Het bestuur heeft in dit verband
betoogd dat [eiser], door rechtsmaatregelen aan te kondigen, De Paasberg
plaatste voor de te verwachten noodzaak van het maken van kosten van
rechtsbijstand. Dit betoog is op zichzelf niet onjuist, maar dat dit met zich
meebracht dat de leden tot in detail behoorden te worden ingelicht over het
geschil – dat van persoonlijke aard is – valt in redelijkheid niet in te zien.
De Paasberg heeft dusdoende jegens [eiser] gehandeld in strijd met de
zorgvuldigheid die in het maatschappelijk verkeer betaamt, te meer omdat de
leden die kennisnamen van deze mededeling daaruit in redelijkheid konden
concluderen dat het bestuur in het geschil tussen [eiser] en [gedaagde sub 3]
zich reeds aan de zijde van [gedaagde sub 3] had geschaard. De Paasberg is dan
ook op grond van het bepaalde in artikel 6:162 lid 1 BW verplicht de schade die
[eiser] als gevolg van dit handelen heeft geleden te vergoeden.

4.4.7.

[eiser] stelt
voorts dat de bestuursleden ook ieder voor zichzelf jegens hem aansprakelijk
zijn voor zijn schade. De door hem gestelde feiten kunnen evenwel niet leiden
tot het oordeel dat aan de zijde van [gedaagde sub 2], [gedaagde sub 3],
[gedaagde sub 4] en [gedaagde sub 5] sprake is van zodanig onbehoorlijk bestuur
dat hun persoonlijk daarvan een ernstig verwijt gemaakt kan worden. Tegen hen
persoonlijk is de vordering tot schadevergoeding dan ook niet toewijsbaar.

4.4.8.

[eiser] vordert
een immateriële schadevergoeding van € 5.000,-. (…)

4.4.9.

De rechtbank
overweegt dat [eiser] van zijn kant evenmin heeft aangestuurd op een minnelijke
regeling van het conflict. Waar dit – in ieder geval in de aanvang – vooral van
persoonlijke aard is, heeft hij, nadat een minnelijke regeling met [gedaagde
sub 3] niet mogelijk was gebleken, althans naar hij stelt niet door haar is
nageleefd, steeds gekozen voor een formele benadering. Hij heeft daarin geen
maat gehouden en elke mogelijkheid van compromis geblokkeerd. In zoverre heeft
hij zelf ook bijgedragen aan de situatie die tot de schade heeft geleid.

4.4.10.

Op het punt van
de reiskostenvergoeding overweegt de rechtbank dat [eiser] niet heeft gesteld
waarom hij een ander verblijf op 62 km afstand van zijn appartement in de
Paasbergflat heeft gekozen. De kosten van verplaatsing tussen zijn appartement
en het andere verblijf kunnen dan ook in redelijkheid niet ten laste van De
Paasberg worden gebracht.

4.4.11.

Toekomstige
schade, zoals de gevorderde verhuiskosten, komt niet voor vergoeding in
aanmerking omdat die nog niet kan worden begroot en niet vast staat dat die
zich zal verwezenlijken.

4.4.12.

Ten slotte
heeft [eiser] geen feiten of omstandigheden gesteld waaruit kan volgen dat hij
de exploitatiekosten van het appartement niet aan De Paasberg verschuldigd is
als hij daar (tijdelijk) niet verblijft.

4.4.13.

De te vergoeden
schade wordt op grond van wat hiervoor is overwogen begroot op € 5.000,-.

4.5.

Conclusie; proceskosten

4.5.1.

Al het
voorgaande leidt tot de hierna te vermelden beslissing.

4.5.2.

In de
omstandigheid dat partijen ieder op enkele punten in het ongelijk gesteld zijn,
ziet de rechtbank aanleiding om de proceskosten te compenseren op de wijze als
hierna zal worden vermeld.

BESLISSING

De rechtbank

– vernietigt
het besluit van De Paasberg tot wijziging en goedkeuring van het huishoudelijk
reglement d.d. 25 april 2012;

– vernietigt
het besluit van De Paasberg van 19 maart 2013 om op basis van het
meerderheidsadvies van de klachtencommissie de klacht van [eiser] als
afgehandeld te beschouwen;

– veroordeelt
De Paasberg om tegen behoorlijk bewijs van kwijting aan [eiser] te betalen ten
titel van schadevergoeding € 5.000,-;

– verklaart de
veroordeling tot betaling uitvoerbaar bij voorraad;

– wijst het
meer of anders gevorderde af;

– compenseert
de kosten van het geding aldus dat partijen ieder de eigen kosten dragen.

26 januari 2014

Frauderende penningmeester

Rechtbank Alkmaar 11 juli 2012 (Ponyclub Bucephalus)

ECLI:NL:RBALK:2012:5563 (publicatie 24
januari 2014, anonimisering toegevoegd)

Frauderende penningmeester. Tussenvonnis inzake bewijslast en bewijsopdracht.

Voor afloop, zie dit bericht.

Vonnis van 11 juli 2012

in de zaak van

de vereniging LANDELIJKE
RIJVERENIGING / PONYCLUB BUCEPHALUS,

eiseres, tegen

[Gedaagde]

Partijen zullen hierna ”de
rijvereniging” en ”[Gedaagde]” genoemd worden.

2 De feiten

2.1

[De rijvereniging] is een paardensportvereniging. Het bestuur van de
vereniging wordt gevormd door zeven leden, waaronder een voorzitter, een
secretaris en een penningmeester.

2.2

[Gedaagde] is vanaf het najaar in 2009 tot het najaar in 2011
penningmeester geweest. Hij was uit dien hoofde belast met het beheer over de
financiën van de rijvereniging, wat onder meer inhield het namens de vereniging
ontvangen van betalingen dan wel het verrichten van betalingen.

2.3

De rijvereniging beschikt over de door [Gedaagde] opgestelde kasboeken
2009 en 2011.

2.4

[Gedaagde] heeft bij zijn vertrek in het najaar van 2011 een bedrag van
€ 9.720,00 in kas aan de rijvereniging overgedragen.

2.5

De rijvereniging heeft na het vertrek van [Gedaagde] aan de hand van
bonnetjes voor een bedrag van € 10.020,= uitgaven gereconstrueerd.

3 Het geschil

3.1

De rijvereniging vordert – samengevat – veroordeling van [Gedaagde] tot
betaling van € 40.221,40, vermeerderd met rente en kosten.

3.2

[Gedaagde] voert verweer.

3.3

Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader
ingegaan.

4 De beoordeling

4.1

De rijvereniging heeft ter onderbouwing
van haar vordering op [Gedaagde] het volgende gesteld. [Gedaagde] heeft in zijn
hoedanigheid als penningmeester van de rijvereniging valsheid in geschrifte
gepleegd door de handtekeningen van (ex)bestuurders te vervalsen teneinde een
overeenkomst van kredietverlening ad € 35.000,= met de bank aan te gaan,
en heeft daarnaast geld van de rijvereniging verduisterd door exorbitant veel
pinopnames ten laste van de vereniging te verrichten zonder deze deugdelijk in
een boekhouding te verantwoorden, door zichzelf opbrengsten uit de kantine en
evenementen toe te eigenen, door geld van de rijvereniging aan zichzelf over te
maken en door ten bate van zichzelf pintransacties van de bankrekening van de
rijvereniging te verrichten. [Gedaagde] heeft de stellingen van de
rijvereniging gemotiveerd betwist. De rechtbank zal de stellingen en verweren
van partijen achtereenvolgens bespreken.

4.2

De rijvereniging grondt haar vordering allereerst op onrechtmatige daad
en verder op toerekenbare tekortkoming. Onder verwijzing naar wat de Hoge Raad
heeft bepaald in zijn arrest van 2 maart 2007 (LJN AZ3535) overweegt de
rechtbank het volgende. Voor een vordering op grond van onrechtmatige daad
jegens een bestuurder van een rechtspersoon is slechts ruimte indien er,
onafhankelijk van een toerekenbare tekortkoming in de nakoming van een
verbintenis die voor de bestuurder voortvloeit uit zijn benoeming, sprake is
van een onrechtmatige daad, waarbij voor zover dit het geval mocht zijn, de
aansprakelijkheid moet worden vastgesteld op basis van de in artikel 2:9 BW
genoemde maatstaven. Zoals hiervoor is overwogen bestaat het aan [Gedaagde] te
maken verwijt erin dat hij geld van de rijvereniging heeft verduisterd. Deze
gedraging is los van de benoeming van [Gedaagde] als bestuurder als
onrechtmatig te beschouwen. De rechtbank zal daarom allereerst beoordelen of de
stellingen van de rijvereniging leiden tot de slotsom dat sprake is van
verduistering aan de zijde van [Gedaagde].

4.3

De rijvereniging grondt haar vordering op de periode dat [Gedaagde]
penningmeester is geweest bij de rijvereniging. Partijen verschillen van mening
over de vraag van wanneer tot wanneer die periode precies liep. De
rijvereniging gaat uit van de periode oktober 2009 tot 15 september 2011, [Gedaagde]
gaat uit van december 2009 tot 9 september 2011.

4.4

De rechtbank neemt als uitgangspunt dat de periode [Gedaagde] is
begonnen op de datum dat hij formeel benoemd is geworden als penningmeester.
Dat hij toen nog niet over administratie en bankpas beschikte, doet (wat daar
ook van zij) niets af aan het feit dat hij vanaf dat moment reeds formeel
geautoriseerd was om namens de rijvereniging als penningmeester op te treden.
De rechtbank gaat er van uit dat de periode eindigt op de datum dat [Gedaagde]
geschorst was en zijn bankpas en administratieve stukken bij de rijvereniging
heeft ingeleverd, aangezien hij vanaf dat moment geen rechtshandelingen namens
de rijvereniging meer kon en mocht verrichten. De rechtbank stelt de eerste
datum vast, als gesteld door [Gedaagde] en niet betwist door de rijvereniging,
op 27 november 2009. De rechtbank stelt de tweede datum vast, als gesteld door [Gedaagde]
en niet betwist door de rijvereniging, op 9 september 2011. De vraag of [Gedaagde]
in zijn hoedanigheid als penningmeester geld van de rijvereniging heeft
verduisterd beperkt zich derhalve tot de periode van 27 november 2009 tot en
met 9 september 2011.

4.5

Het beroep dat [Gedaagde] doet op
decharge over 2009 en 2010 faalt. Decharge maakt een bestuurder uiteraard niet
onvatbaar voor de gevolgen van een door hem jegens de rechtspersoon gepleegde
onrechtmatige daad en geldt overigens ook niet zonder meer voor feiten en
handelingen die niet uit de stukken blijken op basis waarvan de decharge is
verleend.

4.6

[Gedaagde] heeft als primair verweer aangevoerd dat het rapport Wiedijk,
dat de rijvereniging als productie 8 bij dagvaarding heeft overgelegd, niet moet
worden betrokken bij de beoordeling dan wel dat er geen bewijswaarde aan kan
worden toegekend, omdat het ten eerste niet is voorzien van de achterliggende
gegevens en ten tweede omdat [Gedaagde] niet is gehoord bij de totstandkoming
ervan. De rijvereniging heeft de stellingen van [Gedaagde] gemotiveerd betwist.

4.7

De rechtbank oordeelt als volgt. Tussen partijen is niet in geschil dat
de rijvereniging [Gedaagde] niet heeft betrokken bij het opstellen van het
rapport Wiedijk. De rechtbank is daarom van oordeel dat Wiedijk de status heeft
van partijdeskundige, wiens rapport de status heeft van de stellingen van de
rijvereniging, die door [Gedaagde] zijn te betwisten. De rechtbank zal het
rapport Wiedijk als zodanig betrekken bij de beoordeling. De rechtbank zal de
vraag of de achterliggende stukken van het rapport Wiedijk nodig zijn hieronder
bespreken bij de afzonderlijke posten.

4.8

Het verweer van [Gedaagde] dat het bestuur van de rijvereniging
onzorgvuldig jegens hem heeft gehandeld door de door [Gedaagde] bij zijn
vertrek verzochte kascontrole te weigeren, faalt. Onderwerp van geschil zijn de
gedragingen van [Gedaagde] jegens de rijvereniging, niet andersom. In dit
verweer valt ook geen ”eigen schuld” verweer te zien.

contante pinopnames

4.9

De rijvereniging heeft allereerst gesteld dat [Gedaagde] als
penningmeester met de bankpas die hem door de vereniging ter beschikking was
gesteld buitensporig veel pinopnames heeft verricht, tot een bedrag van
€ 40.701,= waarvan de besteding in het geheel niet is verantwoord over
2010 aangezien [Gedaagde] geen kasboek over dat jaar heeft achtergelaten, en
onvolledig en/of onjuist is verantwoord over 2009 en 2011 omdat [Gedaagde] over
die periodes weliswaar kasboeken heeft bijgehouden maar dat onvolledig dan wel
onjuist heeft gedaan. De rechtbank begrijpt dat de rijvereniging met deze
stelling bedoelt dat [Gedaagde] zich gelden van pinopnames, die aan de
rijvereniging toebehoorden, heeft toegeëigend. [Gedaagde] heeft aangevoerd dat
hij met het geld van de pinopnames contante betalingen aan instructeurs en
leveranciers heeft gedaan, en dat deze gang van zaken gebruikelijk was op de
rijvereniging. De rijvereniging heeft hierna erkend dat instructeurs deels
contant betaald worden maar tevens aangevoerd dat dit lang niet zoveel was als
de bedragen die [Gedaagde] heeft gepind, en dat het merendeel van de betalingen
aan instructeurs en leveranciers via de bank werd gedaan.

4.10

De rechtbank oordeelt als volgt. Met voorgaande stellingen en verweren
is thans nog niet komen vast te staan dat [Gedaagde] zich door middel van
contante pinopnames geld van de rijvereniging heeft toegeëigend. Daarvoor moet
naar het oordeel van de rechtbank blijken dat er in de periode [Gedaagde]
significant meer contante pinopnames hebben plaatsgevonden dan in de jaren
daarvoor (waarbij de rechtbank als referentie neemt een periode van drie jaar)
zonder dat voor die significante toename een toereikende verantwoording kan
worden gevonden in betalingen aan instructeurs of leveranciers, bijvoorbeeld
omdat, zoals [Gedaagde] stelt, deze in voorgaande jaren vaker via de bank werd
betaald dan in de periode [Gedaagde].

4.11

De rechtbank zal de rijvereniging in de gelegenheid stellen deze
significante toename aan te tonen en neemt aan dat de rijvereniging dit zal
willen doen door middel van geschrift. De rechtbank stelt zich voor dat de
rijvereniging dit doet door de hoeveelheid contante pinopnames (aantallen en
bedragen per jaar) van de bankrekeningen van de rijvereniging die door de
toenmalige penningmeester zijn verricht in de drie jaar vóór de periode [Gedaagde]
(27/11/06–26/11/09) af te zetten tegen de hoeveelheid pinopnames die door de
penningmeester zijn verricht in de periode [Gedaagde] (27/11/09–9/9/11), en dat
ze een standpunt inneemt over de vraag of uit de vergelijking van die twee een
significant verschil blijkt, waar dit op wijst en hoe dit zich verhoudt tot de
hoeveelheid bankbetalingen dan wel niet verrichte betalingen aan instructeurs
en leveranciers in die twee periodes. De rechtbank stelt zich voor dat de
rijvereniging voorgaand standpunt nader onderbouwt door overlegging over beide
perioden van alle bankafschriften van de bankrekening(en) waarvandaan werd
gepind en waarvandaan de bankbetalingen aan instructeurs en leveranciers werden
gedaan. [Gedaagde] zal in de gelegenheid worden gesteld hierop te reageren.

4.12

De rechtbank merkt
thans reeds het volgende op ten aanzien van de bewijslast voor een toereikende
verantwoording van de pinopnames. De bewijslast voor de stelling dat ter zake
van deze pinopnames sprake is van verduistering aan de zijde van [Gedaagde]
ligt volgens de hoofdregel van artikel 150 van het Wetboek van Burgerlijke
Rechtsvordering (hierna: Rv) bij de rijvereniging. De rechtbank ziet in de
volgende omstandigheden aanleiding om hierin enige nuance aan te brengen.

– Tussen partijen staat vast dat [Gedaagde]
valsheid in geschrifte heeft gepleegd door de handtekeningen van twee
(ex)bestuurders van de rijvereniging te vervalsen op een overeenkomst waarin [Gedaagde]
bij de bank, zonder medeweten van zijn medebestuurders, ten laste van de
rijvereniging een lening van € 35.000,= heeft willen aanvragen. Dat aan
deze intenties van [Gedaagde] geen uitvoering is gegeven is, blijkens de
stellingen van partijen, te danken aan de alertheid van de bank en niet aan
inkeer bij [Gedaagde]. [Gedaagde] heeft aangevoerd dat de valsheid in
geschrifte niet ter zake doet omdat de rijvereniging haar vordering niet op de
vermogensrechtelijke gevolgen daarvan heeft gegrond. Dat moge zo zijn, maar
deze daad geeft wel inzicht in de wijze waarop [Gedaagde] zijn functie van
penningmeester heeft ingevuld.

– Partijen twisten
over de vraag of [Gedaagde] het kasboek 2010 aan de rijvereniging heeft
overhandigd. Tussen partijen staat vast dat [Gedaagde] het kasboek 2010 niet
persoonlijk aan één van de bestuurders heeft overhandigd maar dat hij bij zijn
vertrek heeft verwezen naar een locatie op de rijvereniging, waar hij het
kasboek zou hebben achtergelaten. De rijvereniging stelt dat het kasboek 2010
niet op de door [Gedaagde] genoemde locatie is aangetroffen. [Gedaagde] heeft
deze stelling onbetwist gelaten. De rechtbank houdt het er daarom voor dat [Gedaagde]
geen kasboek 2010 heeft achtergelaten bij de rijvereniging.

– [Gedaagde] heeft
erkend dat hij het digitale exemplaar van het kasboek 2010, dat hij thuis op
zijn computer had staan, heeft verwijderd nadat hij decharge had verkregen. De
rechtbank stelt vast, als gesteld door de rijvereniging en niet betwist door [Gedaagde],
dat bestuurders van de rijvereniging op dat moment jegens hem reeds zorgen
hadden geuit over de manier waarop hij de financiën van de rijvereniging
verantwoordde. De door [Gedaagde] gegeven verklaring dat het bestand moest
verdwijnen omdat hij ruimte nodig had op zijn harde schijf, acht de rechtbank
weinig geloofwaardig. [Gedaagde] had het bestand om die reden ook eenvoudig op
een andere informatiedrager kunnen opslaan.

– [Gedaagde] erkent
geld van de rijvereniging naar zichzelf te hebben overgemaakt zonder de
rijvereniging hierover te hebben ingelicht. Naar eigen zeggen was dit ter
verrekening van posten die hij voor de rijvereniging had voorgeschoten. Ook als
deze verrekeningsgrond komt vast te staan, betekent het voorgaande dat [Gedaagde]
zijn privé vermogen en dat van de rijvereniging door elkaar heeft laten lopen,
zonder de rijvereniging hierover in te lichten.

Uit het voorgaande
komt aan de zijde van [Gedaagde] een beeld naar voren van grove nalatigheid met
betrekking tot zijn plichten en verantwoordelijkheden als penningmeester en
voorts ernstige leugenachtigheid. Mede in acht genomen het feit dat [Gedaagde]
in zijn hoedanigheid als penningmeester bij uitstek het volledige inzicht in de
inkomsten en uitgaven van de rijvereniging had en dat het juist zijn taak was
om een adequate financiële administratie te verzorgen, zal de rechtbank, indien
komt vast te staan dat er in de periode [Gedaagde] sprake is geweest van een
significante stijging van niet verantwoorde contante pinopnames die naar hem
zijn te herleiden, voorshands als vaststaand aanvaarden dat [Gedaagde] zich het
geld van deze opnames heeft toegeëigend. [Gedaagde] zal alsdan vervolgens in de
gelegenheid gesteld worden tegenbewijs te leveren, door aan te tonen dat hij
het geld van de contante pinopnames heeft besteed ten bate van de rijvereniging.

afdrachten kantine en evenementen

4.13

De rijvereniging heeft voorts gesteld dat uit evenementen en
kantineactiviteiten een bedrag van € 9.640,= is gegenereerd, dat in
contanten aan [Gedaagde] is overhandigd en dat hij niet heeft verantwoord in de
kasboeken. De rijvereniging stelt in het verlengde dat [Gedaagde] zich deze
gelden heeft toegeëigend. [Gedaagde] heeft deze stellingen gemotiveerd betwist.

4.14

De rechtbank oordeelt als volgt. [Gedaagde] heeft aangevoerd dat de
afdrachten uit de kantine en evenementen niet aan hem werden overhandigd, maar
door de kantinebeheerder, mevrouw Blokker, direct op een bankrekening van de
rijvereniging werden gestort. De rijvereniging heeft dit hierna erkend ten
aanzien van de kantinegelden. De stelling van de rijvereniging dat [Gedaagde]
zich deze kantinegelden heeft toegeëigend wordt daarom reeds nu als onvoldoende
onderbouwd verworpen.

4.15

Partijen zijn het er over eens dat de evenementencommissie de kas van
een evenement beheerde en dat deze kas na afloop van het evenement werd
overgedragen aan [Gedaagde]. Uit de stellingen van partijen blijkt voorts dat
beiden als uitgangspunt nemen dat het geld daarna door de penningmeester moest
worden bewaard in de kas voor contante uitgaven waarvan de besteding in het
kasboek moest worden verantwoord of op een van de bankrekeningen van de
rijvereniging moest worden gestort.

4.16

De rechtbank oordeelt
als volgt. Met voorgaande stellingen en verweren is thans nog niet komen vast
te staan dat [Gedaagde] zich contante opbrengsten van de evenementen heeft
toegeëigend. Daarvoor moet onder meer komen vast te staan dat concrete
geldbedragen uit evenementen in de periode van 27 november 2009 tot en met
9 september 2011 aan [Gedaagde] zijn overgedragen, en dat deze daarna niet
ten goede zijn gekomen aan de rijvereniging.

4.17

De rechtbank zal de rijvereniging in de gelegenheid stellen deze
gegevens in het geding te brengen. [Gedaagde] zal in de gelegenheid worden
gesteld op de akte van de rijvereniging te reageren.

4.18

Op grond van hetgeen is overwogen onder 4.12 zal de rechtbank, indien
komt vast te staan dat bedragen uit evenementen aan [Gedaagde] zijn
overhandigd, voorshands als vaststaand aanvaarden dat [Gedaagde] zich deze
contante bedragen heeft toegeëigend. [Gedaagde] zal daartegen tegenbewijs
kunnen leveren, door aan te tonen dat het geld is besteed ten bate van de
rijvereniging. [Gedaagde] kan daarbij gebruik maken van de onder 4.11 vermelde
bankafschriften.

overboekingen naar CR Finance

4.19

Tussen partijen is niet in geschil dat [Gedaagde], zonder overleg met de
rijvereniging, een bedrag van € 6.012,= heeft overgemaakt van een
bankrekening van de rijvereniging naar een bankrekening ten name van CR
Finance, waarvan [Gedaagde] rechthebbende is. [Gedaagde] heeft als verweer
aangevoerd dat hij dit heeft gedaan ter verrekening van posten die hij uit zijn
eigen privévermogen voor de rijvereniging had betaald. De rijvereniging heeft
dit verweer gemotiveerd betwist.

4.20

De rechtbank oordeelt als volgt. Nu [Gedaagde] geen rechtsgrond voor
betaling gesteld heeft, acht de rechtbank de overmaking door [Gedaagde] van
geld van de rijvereniging naar zichzelf onrechtmatig, tenzij komt vast te staan
dat, zoals [Gedaagde] stelt, sprake is van een terechte verrekenpost. Op grond
van de hoofdregel van artikel 150 Rv draagt [Gedaagde] voor deze grondslag van
verrekening de bewijslast.

4.21

Gelet op de gemotiveerde betwisting van [Gedaagde], dient de
rijvereniging (bij voorkeur onder verwijzing naar de onder 4.11 vermelde
bankafschriften) schriftelijk nader te concretiseren op welke overboekingen de
stelling van de rijvereniging precies betrekking heeft. De rechtbank zal de
rijvereniging daartoe in de gelegenheid stellen. Daarna zal [Gedaagde] de
gelegenheid krijgen om aan te geven op welke door hem betaalde rekeningen ten
laste van de rijvereniging deze overboekingen zien. De rijvereniging zal daarna
de gelegenheid krijgen om daar weer op te reageren.

pintransacties

4.22

De rijvereniging heeft gesteld dat [Gedaagde] voor een bedrag van € 561,=
pintransacties heeft uitgevoerd ten laste van een bankrekening van de
rijvereniging, terwijl niet is gebleken dat deze transacties ten bate van de
rijvereniging waren. De rijvereniging stelt in het verlengde dat [Gedaagde]
deze transacties ten bate van zichzelf heeft uitgevoerd. [Gedaagde] heeft
erkend dat deze transacties ten bate van hemzelf waren en heeft aangevoerd dat
ook deze transacties ter verrekening waren van posten die hij voor de
rijvereniging uit zijn privévermogen had verricht. De rijvereniging heeft dit
verweer gemotiveerd betwist.

4.23

Voor deze post geldt naar analogie hetzelfde als onder 4.20 en 4.21 is
vermeld, zodat partijen zich ook hierover bij akte zullen kunnen uitlaten.

algemeen

4.24

De rechtbank hecht eraan ter zake van de akten thans reeds op te merken
dat het aan partijen is om hun standpunt te formuleren en concreet te maken aan
de hand van relevante producties, voorzien van een toelichting. Het is niet aan
de rechtbank om een stapel producties die niet zijn voorzien van een
nauwkeurige toelichting te onderzoeken op de eventuele relevantie daarvan. De
rechtbank zal dat dus ook niet doen.

4.25

Tussen partijen is niet in geschil dat in het verlengde van hetgeen is
vermeld onder 2.4 en 2.5 een bedrag van € 19.740,00 in mindering moet
worden gebracht op het bedrag dat [Gedaagde] op grond van het hiervoor vermelde
mogelijk verschuldigd zal zijn aan [de rijvereniging].

4.26

De rechtbank houdt, in afwachting van de akten van partijen, iedere
beslissing aan.

5 De beslissing

De rechtbank

5.1

verwijst de zaak naar de rol van woensdag 8 augustus 2012 voor
een akte aan de zijde van de rijvereniging, waarin zij zich zal kunnen uitlaten
overeenkomstig het vermelde onder 4.11 (contante pinopnames), 4.17 (afdrachten
evenementen), 4.21 (overboekingen naar CR Finance) en 4.23 (pintransacties).

5.2

verwijst de zaak vervolgens naar de rol van woensdag 5 september
2012 voor antwoordakte aan de zijde van [Gedaagde].

5.3

verwijst de zaak vervolgens naar de rol van woensdag 3 oktober
2012 voor antwoordakte aan de zijde van de rijvereniging uitsluitend
met betrekking tot het vermelde in de laatste zin van 4.21.

5.4

iedere beslissing wordt aangehouden.