Zie ook de pagina met tips voor verenigingen zonder bestuur.
RECHTBANK AMSTERDAM
Vonnis in kort geding van 27 januari 2012
in de zaak van
VERENIGING MANEGE DE EENHOORN,
tegen [leden 1 – 5 van het tegenbestuur]
Eiseres zal hierna de Eenhoorn worden genoemd. Gedaagden zullen hierna ieder afzonderlijk [tegenbestuurslid 1], [tegenbestuurslid 2], [tegenbestuurslid 3], [tegenbestuurslid 4] en [tegenbestuurslid 5] worden genoemd. Gezamenlijk zullen zij als het tegenbestuur worden aangeduid.
1. De procedure
Ter terechtzitting van 25 januari 2012 heeft de Eenhoorn gesteld en gevorderd overeenkomstig de in fotokopie aan dit vonnis gehechte dagvaarding. Het tegenbestuur heeft verweer gevoerd met conclusie tot weigering van de gevraagde voorziening, en vervolgens in reconventie gevorderd overeenkomstig de in fotokopie aan dit vonnis gehechte akte. De Eenhoorn heeft de vordering in reconventie bestreden. Beide partijen hebben producties en pleitnota’s in het geding gebracht. Na verder debat hebben partijen verzocht vonnis te wijzen. Ter zitting waren, voor zover hier van belang, aanwezig:
Aan de zijde van de Eenhoorn: dhr. [voorzitter], voorzitter (hierna: [voorzitter]), dhr. [penningmeester], penningmeester (hierna: [penningmeester]), mw. [secretaris], secretaris (hierna: [secretaris]), mw. [bestuurslid 1], bestuurslid (hierna: [bestuurslid 1]), dhr. [bestuurslid 2], bestuurslid (hierna: [bestuurslid 2]), met mr. Davids. Genoemde bestuursleden worden hierna aangeduid als het oude bestuur.
Aan de zijde van het tegenbestuur waren aanwezig: [tegenbestuurslid 1], [tegenbestuurslid 2], [tegenbestuurslid 3] en [tegenbestuurslid 4] met mr. Roozeboom.
2. De feiten
2.1. De Eenhoorn is een vereniging met een manege in Diemen, die stallingsmogelijkheden voor paarden aanbiedt, cursussen geeft en alle daaraan verwante activiteiten ontplooit. De Eenhoorn heeft acht werknemers in dienst.
2.2. De statuten van de Eenhoorn luiden, voor zover in deze procedure van belang als volgt:
“(…)
LIDMAATSCHAP.
Artikel 4.
De vereniging kent:
a. leden.
Leden van de vereniging zijn natuurlijke personen, die als zodanig door bestuur zijn toegelaten.
Natuurlijke personen jonger dan zestien jaar kunnen zich aanmelden bij het bestuur der vereniging maar zij worden vertegenwoordigd door één hunner ouders, die dan de rechten na toelating als voormeld, kan verkrijgen van gewoon lid.
b. ereleden
(…)
ERELEDEN (…)
Artikel 5.
1. Ereleden worden als zodanig door de algemene vergadering benoemd; zij hebben dezelfde rechten als de leden. (…)
TOELATING.
Artikel 6.
1. Het bestuur beslist omtrent de toelating van leden (…)
2. Bij niet-toelating tot lid kan de algemene vergadering alsnog tot toelating besluiten.
EINDE VAN HET LIDMAATSCHAP.
Artikel 7.
(…)
7. Van een besluit tot opzegging van het lidmaatschap door de vereniging op grond dat redelijkerwijs van de vereniging niet gevergd kan worden het lidmaatschap te laten voortduren en van een besluit tot ontzetting uit het lidmaatschap staat de betrokkene binnen een maand na de ontvangst van de kennisgeving van het besluit beroep open op de algemene vergadering. Hij wordt daartoe ten spoedigste schriftelijk van het besluit met opgave van redenen in kennis gesteld. Gedurende de beroepstermijn en hangende het beroep is het lid geschorst.
(…)
BESTUUR.
Artikel 10.
1. Het bestuur bestaat uit een oneven aantal meerderjarige personen van ten minste drie en ten hoogste zeven die door de algemene vergaderingen worden benoemd.
(…)
3. De benoeming van bestuursleden geschiedt uit een bindende voordracht van het bestuur, behoudens het bepaalde in lid 4. De voordracht van het bestuur wordt bij de oproeping voor de vergadering meegedeeld.
4. Aan elke voordracht kan het bindende karakter worden ontnomen door een met tenminste twee/derde van de uitgebrachte stemmen genomen besluit van de algemene vergadering waarin tenminste twee/derde van de leden vertegenwoordigd is.
5. Is geen voordracht opgemaakt of besluit de algemene vergadering overeenkomstig het voorgaande lid de opgemaakte voordrachten het bindend karakter te ontnemen, dan is de algemene vergadering vrij in de keus. (…)
EINDE BESTUURSLIDMAATSCHAP – PERIODIEK
LIDMAATSCHAP SCHORSING.
Artikel 11.
1. Elk bestuurslid, ook wanneer hij voor een bepaalde tijd is benoemd, kan te allen tijde door de algemene vergadering worden ontslagen of geschorst. (…)
ALGEMENE VERGADERINGEN.
Artikel 15.
(…)
2. Jaarlijks, uiterlijk zes maanden na afloop van het verenigingsjaar, wordt een algemene vergadering – de jaarvergadering – gehouden. (…)
4. Voorts is het bestuur op schriftelijk verzoek van ten minste een zonodig aantal leden als bevoegd is tot het uitbrengen van één/tiende gedeelte der stemmen verplicht tot het bijeenroepen van een algemene vergadering op een termijn van niet langer dan vier weken.
Indien aan het verzoek binnen veertien dagen geen gevolg wordt gegeven, kunnen de verzoekers zelf tot die bijeenroeping overgaan door oproeping overeenkomstig artikel 20 of bij de advertentie in tenminste een ter plaatse waar de vereniging gevestigd is veel gelezen dagblad.
TOEGANG EN STEMRECHT.
Artikel 16.
1. Toegang tot de algemene vergadering hebben alle leden, ouders als bedoeld in artikel 4 sub a (…)
2. Over toelating van andere dan in lid1 bedoelde personen beslist de algemene vergadering.
3. Ieder lid van de vereniging dat niet geschorst is, heeft één stem.
4. Een lid kan zijn stem door een schriftelijk daartoe gemachtigd ander lid uitbrengen.
VOORZITTERSCHAP – NOTULEN.
Artikel 17.
(…)
1. De algemene vergaderingen worden geleid door de voorzitter van de vereniging of zijn plaatsvervanger. (…)
2. Van het verhandelde in elke vergadering worden door de secretaris of een ander door de voorzitter daartoe aangewezen persoon notulen gemaakt, die door de voorzitter en notulist worden vastgesteld en ondertekend. Zij die de vergadering bijeenroepen kunnen een notarieel proces-verbaal van het verhandelde doen opmaken. De inhoud van de notulen of van het proces-verbaal wordt ter kennis van de leden gebracht.
BESLUITVORMING VAN DE ALG[E]MENE VERGADERING.
Artikel 18.
1. De besluitvorming en de wijze van vergaderen van de algemene vergadering worden nader bij huishoudelijk reglement vastgesteld. (…)
BIJEENROEPING ALGEMENE VERGADERING.
Artikel 19.
1. De algemene vergaderingen worden bijeengeroepen door het bestuur. De oproeping geschiedt schriftelijk aan de adressen van de leden volgens het ledenregister bedoeld in artikel 4. De termijn voor de oproeping bedraagt tenminste zeven dagen.
(…)”
2.3. Het huishoudelijk reglement van de Eenhoorn luidt, voor zover in deze procedure van belang, als volgt:
“(…)
LEDEN
a.- Gezinsouderen als de kinderen nog niet de leeftijd van 18 jaar bereikt hebben.
b.- Zij die de leeftijd van 18 jaar bereikt hebben of uitwonend zijn.
(…)
STEMRECHT
Stemrecht hebben:
a.- Eén ouder van een gezin, waarvan de kinderen nog niet de leeftijd van 18 jaar bereikt hebben. (….)
(…)
Toegang tot een ledenvergadering hebben:
a.- Omschreven als in artikel ‘LEDEN’.
b.- Over toelating van anderen als bedoeld in artikel ‘LEDEN’, beslist de ledenvergadering.
Geen toegang op een ledenvergadering hebben:
a.- Geschorste leden
b.- Geschorste bestuursleden.
(…)”
2.4. Na de algemene ledenvergadering (hierna: ALV) van 22 oktober 2010 vormden vijf leden, te weten [voorzitter], [penningmeester], [tegenbestuurslid 1], [secretaris] en mw. [bestuurslid 3] (hierna: [bestuurslid 3]), het bestuur van de Eenhoorn.
2.5. Het onder 2.4 genoemde bestuur heeft na de ALV van 22 oktober 2010 een nieuw beleid ingezet (onder meer) gericht op het vergroten van de inkomsten uit rijlessen.
2.6. In de periode vanaf november 2010 tot en met mei 2011 zijn er diverse fricties ontstaan tussen het hiervoor genoemde bestuur en een aantal leden die zich niet met de toekomstplannen van het nieuwe bestuur konden verenigen.
2.7. In juni 2011 is door het toenmalige bestuur besloten tot het houden van een ALV. In deze periode heeft het toenmalige bestuur een aantal lidmaatschapsaanvragen afgewezen.
2.8. Onder de gedingstukken bevindt zich een e-mail d.d. 13 juni 2011 van [tegenbestuurslid 1]. Deze e-mail luidt, voor zover hier van belang, als volgt:
“(…)
Beste leden,
(…)
Het zal u niet ontgaan zijn dat de vereniging de laatste weken een broeinest is van spanningen tussen het zittende bestuur enerzijds en een grote groep leden anderzijds. Spanningen die voortkomen uit onrust over de toekomst van onze vereniging en de te volgen weg die moet zorgen voor een gezonde toekomst.
(…)
Na lang nadenken heb ik besloten mijn taken als bestuurslid, na de ALV, neer te leggen indien het zittende bestuur aanblijft.
(…)”
2.9. Op 15 juni 2011 heeft een ALV plaatsgevonden. Het bestuur heeft deze vergadering nadat bij het agendapunt begroting een discussie was ontstaan geschorst. Na de schorsing heeft het bestuur zich demissionair verklaard.
2.10. Uit een in het geding gebracht uittreksel van de Kamer van Koophandel blijkt dat [tegenbestuurslid 1] op 22 juni 2011 is afgetreden als bestuurslid van de Eenhoorn. Dit is bij brief van 23 juni 2011 aan [tegenbestuurslid 1] bevestigd.
2.11. Onder de gedingstukken bevindt zich een e-mail van [tegenbestuurslid 1] d.d. 23 juni 2011 aan [voorzitter], [penningmeester], [secretaris] en [bestuurslid 3]. Deze e-mail luidt, voor zover hier van belang, als volgt:
“(…)
In mijn brief aan de leden, waarin ik onze terugtreding ([tegenbestuurslid 1] en zijn partner mevrouw [partner van tegenbestuurslid 1], aanvulling vzr.) aankondig, staat uitdrukkelijk te lezen dat dit na de algemene leden vergadering zal plaatsvinden, mits het huidige bestuur aanblijft. Aangezien de algemene vergadering is geschorst en dus nog een vervolg zal moeten krijgen, wordt niet aan de voorwaarden voor ons terugtreden voldaan. Voorts is het niet aan het bestuur om ons te schorsen, danwel te ontslaan. Volgens artikel 11, lid 1 van de statuten is dit recht voorbehouden aan de algemene vergadering. Op 15 Juni jl. is dit niet aan de orde geweest en als zodanig stel ik voor dat dit in het vervolg van de algemene vergadering zal moeten gebeuren. (…)
Wij wachten vol vertrouwen het vervolg van de algemene vergadering af en zullen ons handelen afstemmen op de genomen besluiten. Tot die tijd kan er van enige overdracht geen sprake zijn.
(…)”
2.12. Op 6 juli 2011 heeft een nieuwe ALV plaatsgevonden. Tijdens deze vergadering is opnieuw commotie ontstaan over (onder meer) de notulen van de ALV van 15 juni 2011, het niet (op voorstel van een aantal leden ingediende agendapunt) behandelen van de afwijzing van lidmaatschappen en de volmachten waarover het bestuur beschikte. Op deze vergadering is uiteindelijk besloten tot het volgen van een mediationtraject.
2.13. Uit een in het geding gebracht uittreksel van de Kamer van Koophandel blijkt dat [bestuurslid 4] en [bestuurslid 1] op 6 juli 2011 tot het bestuur van de Eenhoorn zijn toegetreden. Vanaf deze datum vormen [voorzitter], [penningmeester], [bestuurslid 3], [secretaris], [bestuurslid 4], [bestuurslid 2] en [bestuurslid 1] het bestuur van de Eenhoorn.
2.14. Op 20 juli 2011 heeft het oude bestuur een e-mail ontvangen van het e-mailadres eenhoorndiemen@[…].com. Dit e-mailadres is aangemaakt door een aantal leden en betrokkenen bij de Eenhoorn. Voorts zijn aan deze e-mail twee bijlagen gehecht, te weten een brief van dezelfde datum en een handtekeningenlijst. De conclusie van deze brief luidt, voor zover hier van belang, als volgt:
“(…)
het bestuur [heeft] in beide vergaderingen (…) gehandeld in strijd met de statuten van de vereniging. Daarbij komt dat het bestuur ten onrechte een bestuurslid, [tegenbestuurslid 1], heeft geschorst, danwel ontslagen – dat recht is immers alleen voorbehouden aan de ALV (…). Wij vragen het bestuur hun demissionaire status te respecteren en dienovereenkomstig slechts lopende zaken af te handelen. De algemene vergaderingen hebben geen besluiten opgeleverd, anders dan de vorming van een bemiddelend orgaan.
(…)”
2.15. Op enig moment in oktober 2011 is het mediationtraject beëindigd.
2.16. Op 7 november 2011 heeft het oude bestuur een brief ontvangen met als onderwerp ‘Verzoek tot bijeenroeping Algemene Leden Vergadering (ALV)’. De inhoud van deze brief luidt, voor zover hier van belang als volgt:
“(…)
Hierbij vragen ondergetekenden u een algemene ledenvergadering bijeen te roepen conform artikel 15 lid 4 van de statuten van Vereniging Manege de Eenhoorn. Op deze ALV willen wij de volgende agendapunten behandelen:
1. Ontslag van alle bestuursleden, conform artikel 11 lid 1 van de statuten.
2. Benoeming interim bestuur van de vereniging.
Verder willen we erop wijzen dat bij het gebruik van volmachten, de ALV gerechtigd is alle volmachten vóór aanvang van de vergadering in te zien en te controleren. Daarmee bedoelen we dat we alle volmachten die aan het bestuur worden verstrekt, ter plekke willen verifiëren door telefonisch contact op te nemen met de leden die de volmacht hebben afgegeven. Vanzelfsprekend kan de ALV eventuele volmachten die aan andere leden zijn verstrekt, op dezelfde wijze controleren.
(…)”
Als bijlage is een handtekeningenlijst met 34 namen bijgevoegd die (vrijwel) identiek is aan de reeds op 20 juli 2011 door het oude bestuur ontvangen handtekeninglijst.
2.17. Onder de gedingstukken bevindt zich een brief van de toenmalige raadsman van het oude bestuur, mr. P.N. Meijer (hierna: Meijer), d.d. 14 november 2011. Deze brief gericht aan mr. A.W. Brantjes (hierna: Brantjes) luidt, voor zover hier van belang, als volgt:
“(…)
Betreft: Leden/Manege de Eenhoorn
(…)
Terzake bovenstaande kwestie is het enige stil gebleven van mijn kant, mede omdat er een poging tot mediation is gedaan. Ik begrijp dat dit niet tot overbrugging van het verschil van inzicht heeft geleid, dus wend ik mij weer tot u.
Het bestuur heeft een verzoek ontvangen om een ALV te organiseren. Dit verzoek is echter niet ondertekend zodat het niet duidelijk is van wie dit verzoek afkomstig is. Omdat ik vermoed dat één of meerdere van uw cliënten de schrijvers zijn, leek het me zinvol om u aan te schrijven.
Het verzoek was vergezeld van een handtekeningenlijst, echter deze lijst is afkomstig van een eerder verzoek om een ALV te houden en kan dus niet nogmaals gebruikt worden.
Het bestuur ziet op dit moment geen aanleiding om te handelen.
(…)”
2.18. Bij nieuwsbrief van 16 november 2011 aan alle leden van de Eenhoorn heeft het oude bestuur, voor zover hier van belang, het navolgende geschreven:
“(…)
Wij kunnen helaas niet ingaan op het anonieme verzoek een vergadering uit te schrijven waarin het aftreden van het bestuur op de agenda staat. De brief was voorzien van een kopie van een handtekeningenlijst die al eerder voor andere doeleinden is gebruikt. Het bestuur heeft een aantal leden wier handtekeningen op de lijst staan benaderd. Deze hebben te kennen gegeven deze oproep niet te ondersteunen. Daarnaast stond een aantal niet leden op de lijst. De oproep voldeed helaas niet aan de vereisten.
(…)”
2.19. Bij brief van 21 november 2011 heeft Meijer, voor zover hier van belang, het volgende aan Brantjes geschreven:
“(…)
Zoals in mijn brief van 14 november jl. reeds te kennen gegeven, dient een ALV conform de statuten bijeen geroepen te worden en dat is op dit moment nog niet gebeurd. Aan een bijeenkomst onder welke noemer dan ook, komt derhalve geen juridische waarde toe.
(…)”
2.20. Op 30 november 2011 is een oproep geplaatst in het Diemer Nieuws en het Parool voor een op 8 december 2011 te houden ALV.
2.21. Op 8 december 2011 is een ALV gehouden. In deze ALV is het oude bestuur van de Eenhoorn ontslagen en is vervolgens het tegenbestuur ([tegenbestuurslid 1], [tegenbestuurslid 2], [tegenbestuurslid 3], [tegenbestuurslid 4] en [tegenbestuurslid 5]) benoemd.
2.22. Bij e-mail van 12 december 2011 heeft [tegenbestuurslid 2], voor zover hier van belang, het volgende aan notaris mevrouw mr. P.A.D. Mokkum te Diemen (notaris) geschreven:
“(…)
Bijgaand een aantal documenten ten behoeve van de KvK-inschrijvingen van het j.l. donderdag 8 december nieuw gekozen interimbestuur van Vereniging Manege de Eenhoorn.
Je vindt:
• Een kopie van het aangetekende schriftelijke verzoek aan het huidige bestuur om een ALV uit te schrijven, inclusief ontvangstbewijs en handtekeningenlijst van meer dan 10% van de leden. Het bestuur is op dit verzoek niet ingegaan.
• De notulen van de zelf georganiseerde Ledenvergadering met presentielijst met de door de leden genomen besluiten.
• De ons laatst bekende ledenlijst van mei 2011
• De Statuten van de Vereniging
• Alle ID’s van de nieuwe interim bestuurders.
(…)”
2.23. Uit een in het geding gebracht uittreksel van de Kamer van Koophandel blijkt dat [tegenbestuurslid 1], [tegenbestuurslid 2], [tegenbestuurslid 3], [tegenbestuurslid 4] en [tegenbestuurslid 5] (het tegenbestuur) op 16 december 2011 zijn ingeschreven als de nieuwe bestuurders van de Eenhoorn.
2.24. Bij brief van 19 december 2011 heeft [tegenbestuurslid 5] aan het oude bestuur gemeld dat het tegenbestuur als het nieuwe bestuur van de Eenhoorn in de registers van de Kamer van Koophandel is ingeschreven. De leden van de Eenhoorn zijn op dezelfde dag geïnformeerd ter zake de inschrijving van het tegenbestuur in de registers van de Kamer van Koophandel.
2.25. De advocaat van het oude bestuur heeft bij brieven van 23 december 2011 hettegenbestuur – kort gezegd – gesommeerd de bestuurswisseling terug te draaien.
2.26. De advocaat van het oude bestuur heeft bij brief van 28 december 2011 een bezwaarschrift ingediend bij de Kamer van Koophandel tegen haar uitschrijving uit de registers, alsmede tegen de inschrijving van het tegenbestuur.
2.27. Het tegenbestuur heeft geen gehoor gegeven aan de sommatie van de advocaat van het oude bestuur.
3. Het geschil in conventie
3.1. De Eenhoorn vordert samengevat -:
1. veroordeling van het tegenbestuur tot betaling van een voorschotbedrag van € 50.000,–,
2. het tegenbestuur, op straffe van een dwangsom, te verbieden bestuurshandelingen namens de Eenhoorn te verrichten,
3. het tegenbestuur, op straffe van een dwangsom, te gebieden zich te onthouden van lasterlijke berichtgeving ten aanzien van het bestuur van de Eenhoorn,
4. veroordeling van het tegenbestuur, op straffe van een dwangsom, om mee te werken aan de uitschrijving bij het handelsregister van de Kamer van Koophandel van hun namen en de inschrijving van het oude bestuur,
5. dat de voorzieningenrechter voorzieningen treft die hij in goede justitie geraden acht teneinde de belangen van de Eenhoorn te waarborgen,
6. veroordeling van het tegenbestuur in de kosten van dit geding.
3.2. Ter toelichting op de vordering heeft het oude bestuur – kort gezegd – het volgende gesteld. De handtekeningenlijst die aan de brief van 7 november 2011 was gehecht is in juli 2011 opgemaakt. Deze handtekeningenlijst was gericht op het houden van een nieuwe ALV en niet gericht op het ontslaan van het oude bestuur. Dit verzoek is bovendien gehonoreerd met het houden van een ALV op 6 juli 2011. Daarna zijn partijen een mediationtraject ingegaan. Het oude bestuur heeft voorts in november 2011 een aantal personen benaderd om te verifiëren of zij het verzoek om een nieuwe ALV te organiseren kenden. Dit bleek echter niet het geval te zijn.Het oude bestuur had dan geen reden om aan te nemen dat de leden van de Eenhoorn een in november 2011 een nieuwe ALV bijeen wilden roepen. Daarbij komt dat een groot aantal personen op de handtekeningenlijst geen lid van de Eenhoorn zijn. Derhalve is ook niet voldaan minimumeis van 10% (33 van in totaal 330 leden) ingevolge artikel 15 lid 4 van de statuten. Dit heeft het oude bestuur ook gemeld bij brieven van 14 en 21 november 2011. Hettegenbestuur heeft dus gehandeld in strijd met de redelijkheid en billijkheid.
3.2.1. Het voorgaande brengt tevens mee dat op de vergadering van 8 december 2011 geen rechtsgeldige besluiten genomen konden worden. Het oude bestuur beroept zich dan ook ter zake haar ontslag en de benoeming van het tegenbestuur op de nietigheid c.q. vernietigbaarheid van deze besluiten ingevolge de artikelen 2:14 en 2:15 van het Burgerlijk Wetboek (BW). Het tegenbestuur heeft onrechtmatig gehandeld met de uitschrijving van het oude bestuur en de inschrijving van het tegenbestuur in de registers van de Kamer van Koophandel. Voorts heeft de Eenhoorn schade geleden. Deze schade bestaat (onder meer) uit de omstandigheid dat een groot aantal leden heeft gemeld dat zij niet meer bij de Eenhoorn willen paardrijden. Dit heeft gevolgen voor de inkomsten. Verder heeft de Eenhoorn reputatieschade geleden.
3.2.2. Het spoedeisend belang volgt uit de omstandigheid dat er thans onduidelijkheid bij de leden en de werknemers van de Eenhoorn bestaat wie de rechtsgeldige bestuurders van de Eenhoorn zijn, aldus de Eenhoorn.
3.3. Het tegenbestuur voert verweer. Het tegenbestuur voert aan dat de Eenhoorn niet rechtsgeldig wordt vertegenwoordigd. De leden van het oude bestuur hebben immers geen uittreksel in het geding gebracht waaruit volgt dat zij bestuurslid van de Eenhoorn zijn. In dat geval had het oude bestuur in eigen naam een vordering moeten instellen. Dit is evenwel niet gebeurd. De vordering van de Eenhoorn dient dan ook niet-ontvankelijk te worden verklaard, met veroordeling van oude bestuur in de proceskosten ingevolge artikel 245 van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering (Rv).
3.3.1. Indien de Eenhoorn wel ontvankelijk is, voert het tegenbestuur het volgende aan. Hettegenbestuur heeft vanaf 6 juli 2011 handtekeningen verzameld om een nieuwe ALV bij het oude bestuur te kunnen aanvragen. Aangezien het mediationtraject is mislukt heeft zij op 7 november 2011 een nieuw verzoek gedaan tot het houden van een ALV. Dit verzoek is rechtsgeldig gedaan. In de eerste plaats heeft meer dan 10% van de stemgerechtigde leden het verzoek ondersteund. Volgens het tegenbestuur heeft de Eenhoorn slechts 162 stemgerechtigde leden (derhalve is een aanvraag van 17 leden voldoende). Een gezin wordt namelijk als één lid aangemerkt. In de tweede plaats kan geen twijfel bestaan over de vraag of deze oproep werd ondersteund. Alle leden op de handtekeningenlijst hebben nadien immers verklaard dat zij een handtekening hebben gezet voor het bijeenroepen van een ALV waar gestemd zou worden over de bezetting van de bestuurszetels (zie productie 13 zijdens hettegenbestuur). Ten slotte is de oproep voor de ALV van 8 december tijdig bekend gemaakt via het Diemer Nieuws en het Parool. Er is dan ook aan alle statutaire voorwaarden voldaan.
3.3.2. Het voorgaande brengt volgens het tegenbestuur mee dat op de vergadering van 8 december 2011 rechtsgeldige besluiten zijn genomen. Tijdens deze vergadering is het oude bestuur van de Eenhoorn ontslagen en is het tegenbestuur benoemd. Vervolgens is deze bestuurswisseling ingeschreven in de registers van de Kamer van Koophandel. Deze rechtshandelingen worden niet met nietigheid of vernietigbaarheid ingevolge de artikelen 2:14 en 2:15 BW bedreigd.
3.3.3. Ten slotte betwist het tegenbestuur dat de schade die de Eenhoorn heeft geleden aan haar is toe te rekenen. Dat er diverse leden zijn die hun lidmaatschap in januari 2012 hebben opgezegd, is immers aan het beleid van het oude bestuur te wijten, aldus het tegenbestuur.
4. Het geschil in reconventie
4.1. Het tegenbestuur vordert samengevat – :
1. een verklaring voor recht dat de Eenhoorn aansprakelijk is voor alle geleden en nog door het tegenbestuur te lijden schade, nader op te maken bij staat,
2. veroordeling van het oude bestuur, op straffe van een dwangsom, om mee te werken aan de uitschrijving van hun namen en opheffing van de blokkade bij het handelsregister van de Kamer van Koophandel,
3. veroordeling van het oude bestuur om, op straffe van een dwangsom, mee te werken aan de opheffing van de blokkade bij de ING Bank,
4. het oude bestuur, op straffe van een dwangsom, te veroordelen tot het doen uitgaan van een rectificatie naar de leden van de Eenhoorn met de strekking de eer en goede naam van het de leden van het tegenbestuur te zuiveren,
5. veroordeling van het oude bestuur om mee te werken aan de afgifte van goederen en informatie van de Eenhoorn,
6. veroordeling van het oude bestuur om mee te werken aan de afdracht van het kasgeld voor een bedrag van € 3.200,–,
7. veroordeling van het oude bestuur in de kosten van deze procedure.
4.2. Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.
5. De beoordeling in conventie en in reconventie
betalen aan de poort
5.1. Omdat in dit geval sprake is van een procedure waarin een voorlopige voorziening wordt gevorderd, zal de voorzieningenrechter artikel 127a lid 1 en lid 2 Rv – waarin is bepaald dat aan het niet tijdig betalen van het griffierecht consequenties worden verbonden – buiten beschouwing laten. Toepassing van deze bepaling zou immers, gelet op het belang van één of beide partijen bij de toegang tot de rechter, leiden tot een onbillijkheid van overwegende aard.
5.1.1. Het beroep op de niet-ontvankelijkheid van het tegenbestuur zal onder 5.3 worden behandeld.
rechtsgeldigheid vergadering 8 december 2011
5.2. Kern van het geschil is de vraag of het oude bestuur op rechtsgeldige wijze is ontslagen en het tegenbestuur op rechtsgeldige wijze is gekozen op de vergadering van 8 december 2011. Dit is niet het geval. Bij de brief van 7 november 2011 waarin het bestuur verzocht werd een ledenvergadering bijeen te roepen was een handtekeningenlijst gevoegd die reeds eerder was gebruikt voor de brief van 20 juli 2011. Het bestuur kon daaruit redelijkerwijs afleiden dat de personen die destijds de lijst getekend hadden de brief van 20 juli 2011 steunden, maar niet dat die personen ook het verzoek om een ALV te houden steunden dat op 7 november 2011 werd ontvangen. Het oude bestuur mocht dit verzoek dan ook naast zich neerleggen. Dat heeft het bestuur ook gedaan, zoals blijkt uit de brief van haar raadsman van respectievelijk 14 november 2011 en 21 november 2011. Dit betekent dat de bepaling die het bij (onterechte) weigering van het bestuur aan de leden mogelijk maakt zelf een ledenvergadering bijeen te roepen niet van toepassing was. Hieruit volgt dat de daar genomen besluiten niet rechtsgeldig zijn. Weliswaar hebben vele leden achteraf verklaard dat zij destijds met hun handtekening het verzoek om een ledenvergadering te houden hebben willen steunen, maar nu dat door het eerdere gebruik van de handtekeningenlijst het bestuur destijds niet duidelijk behoefde te zijn, doet dat niet ter zake.
ontvankelijkheid
5.3. Uit hetgeen hiervoor onder 5.2 is overwogen volgt dat vooralsnog aannemelijk is dat het beroep van het oude bestuur op de vernietigbaarheid – ingevolge artikel 2:15 lid 1 sub a BW – van de bij de vergadering van 8 december 2011 genomen besluiten, zal slagen. Dit brengt tevens mee dat de Eenhoorn in deze procedure rechtsgeldig wordt vertegenwoordigd door het oude bestuur. De Eenhoorn is dan ook ontvankelijk in haar vorderingen.
tussenconclusie
5.4. Aangezien het oude bestuur niet rechtsgeldig is ontslagen en het tegenbestuur niet rechtsgeldig is benoemd, zijn de vorderingen 2 en 4 in conventie in beginsel toewijsbaar. Ten aanzien van de vordering 4 zal een nuance worden aangebracht, die hierna onder 5.17 aan de orde zal komen. De vorderingen in reconventie – nog daargelaten dat zij zich niet richten tegen eiser in conventie maar tegen haar bestuursleden – zijn om dezelfde reden niet toewijsbaar.
huidige status oude bestuur
5.5. Dat de vergadering van 8 december 2011 niet rechtsgeldig was, wil niet zeggen dat zij geen betekenis heeft. Uit de opkomst en de stemming op die vergadering is namelijk gebleken dat er een aanzienlijk aantal leden is dat het beleid van het oude bestuur ter discussie wenst te stellen. Dit moet worden gezien tegen de achtergrond van de gang van zaken op de ledenvergaderingen van juni en juli 2011. In juni 2011 heeft het oude bestuur gezegd dat zij een demissionaire status had. Deze term heeft geen in de wet of statuten vast omschreven betekenis, maar zal overeenkomstig het parlementaire spraakgebruik door de leden van de Eenhoorn zo zijn begrepen dat het bestuur alleen de lopende zaken zou behandelen en plaats zou maken voor een nieuw bestuur. Aan die demissionaire status kon het oude bestuur niet stilzwijgend een einde maken. Ook het feit dat op de ALV van 6 juli 2011 nieuwe bestuursleden zijn verkozen, te weten [bestuurslid 2], [bestuurslid 4] en [bestuurslid 1], die thans (mede) het oude bestuur vormen, bracht hierin geen verandering. Dat zou anders geweest zijn als het oude bestuur hierbij uitdrukkelijk op de door haar gewenste beëindiging van de demissionaire status was teruggekomen, maar vooralsnog is niet gebleken dat dit is gebeurd. Dit geldt te minder, nu partijen destijds ervoor hebben gekozen om een mediationtraject in te gaan.
5.6. Het is dan ook van het grootste belang voor de vereniging dat op korte termijn een algemene ledenvergadering wordt gehouden waar kan worden onderzocht of het oude bestuur dan wel het tegenbestuur het vertrouwen van de meerderheid geniet. De demissionaire status van het oude bestuur van de Eenhoorn brengt immers ook mee dat nieuwe bestuursverkiezingen noodzakelijk zijn. De voorzieningenrechter zal – gelet op het voorgaande – na te melden invulling geven aan hetgeen in conventie onder 5 is gevorderd. Deze voorlopige voorzieningen zijn – mede gelet op de gespannen verhouding tussen het oude bestuur en het tegenbestuur – naar het oordeel van de voorzieningenrechter noodzakelijk om de ALV op een goede wijze te laten verlopen.
ALV
5.7. Zoals ter zitting medegedeeld vereist het belang van de Eenhoorn dat op korte termijn een ALV wordt gehouden onder leiding van een onafhankelijk voorzitter. De voorzieningenrechter heeft onder de bij de rechtbank ingeschreven mediators gezocht naar iemand die deze taak zal kunnen vervullen. Daarbij is de keuze gevallen op de heer dr. M. Schoenmaker, burgemeester van de gemeente Bussum, die gelet op zijn ruime ervaring en kunde in staat moet zijn om de ALV van de Eenhoorn in goede banen te leiden. Genoemde persoon zal niet worden benoemd als mediator, maar heeft de taak de ALV voor te bereiden en voor te zitten. Voor deze ALV gelden de volgende aanwijzingen en zullen de navolgende ordemaatregelen gelden.
– De ALV wordt op een termijn van twee á drie weken na dit vonnis gehouden op een geschikt tijdstip en een geschikte locatie in de gemeente Diemen;
– De onafhankelijk voorzitter bepaalt datum, tijd, plaats en de agenda en stelt de vergaderstukken vast, met inachtneming van het volgende;
– De oproeptermijn van ten minste zeven dagen (art. 19 lid 1 statuten) wordt door de onafhankelijk voorzitter in acht genomen;
– noch de leden van het oude bestuur noch de leden van het tegenbestuur zullen zich in de periode tussen dit vonnis en de ALV rechtstreeks tot alle leden wenden, via welk communicatiemiddel dan ook; de communicatie met de leden verloopt uitsluitend via – de onder regie van de onafhankelijk voorzitter – op te stellen vergaderstukken.
stemrecht
5.8. Met betrekking tot het stemrecht op de ALV ziet de voorzieningenrechter aanleiding de navolgende voorzieningen te treffen:
– uitgangspunt is de ledenlijst zoals deze gold per 19 januari 2012 (productie 1 van hettegenbestuur); leden die zich daarna hebben gemeld hebben in afwijking van de statuten nog geen stemrecht; zij mogen wel bij de vergadering aanwezig zijn, maar daar niet het woord voeren;
– leden moeten zich bij de aanwezige notaris melden en moeten zich identificeren met een paspoort of rijbewijs; de aanwezige notaris houdt de presentielijst bij en verstrekt de aanwezige leden benodigdheden om te stemmen (stemkaart en of stembiljet, naar keuze van de onafhankelijk voorzitter);
– op de vergadering bestaat de gelegenheid voor leden die na 1 januari 2011 niet als lid door het oude bestuur zijn toegelaten om de ALV toelating te vragen overeenkomstig artikel 6 lid 2 van de statuten;
– op de vergadering kunnen leden die na 1 januari 2011 zijn geroyeerd (‘ontzet’) zich beroepen op de ALV (art. 7 lid 7 statuten met een afwijking van de termijnen);
– verzoeken om toelating door de ALV of beroep tegen ontzetting op de ALV moeten voorafgaand aan de vergadering bij de onafhankelijk voorzitter worden ingediend op de in de vergaderstukken aangegeven wijze;
– geroyeerde leden gelden als geschorst en hebben pas toegang tot de vergadering (en stemrecht) na toelating door de ALV;
– nadat is gestemd over verzoeken om toelating en het ongedaan maken van ontzettingen worden de leden die alsnog zijn toegelaten of waarvan de ontzetting ongedaan is gemaakt op de ledenlijst geplaatst en krijgen deze de benodigdheden om te stemmen.
volmachten
5.9. Met betrekking tot volmachten, wordt het volgende overwogen. De verkiezing van [bestuurslid 2], [bestuurslid 4] en [bestuurslid 1] heeft plaatsgevonden met gebruikmaking van volmachten waarover het bestuur ter vergadering van 6 juli 2011 geen, althans onvoldoende, openheid van zaken heeft gegeven toen dat werd verzocht. Het eerst ter zitting gedane aanbod om de volmachten alsnog ter controle bij een notaris ter inzage te leggen, is naar het oordeel van de voorzieningenrechter te laat. Ter voorkoming van geschillen met betrekking tot volmachten bij de komende ALV, zal op dit punt na te melden voorlopige voorziening worden getroffen:
– in afwijking van art. 16 lid 4 statuten kan op deze ALV niet bij volmacht worden gestemd.
stemmingen over het bestuur
5.10. Met betrekking tot de stemmingen over het oude bestuur ziet de voorzieningenrechter aanleiding de navolgende voorzieningen te treffen:
– het ontslag van het gehele ‘oude bestuur’ tezamen wordt in stemming gebracht (in afwijking van art. 11 lid 1 statuten); in afwijking van art. 10 lid 4 van de statuten is voor ontslag van het oude bestuur een meerderheid van 55 % nodig;
– met betrekking tot het geschilpunt zoals ter zitting gebleken inzake de gezinsleden geldt het volgende: per gezin kan één stem worden uitgebracht.
stemming nieuw bestuur
5.11. Met betrekking tot de stemmingen over een eventueel nieuw bestuur ziet de voorzieningenrechter aanleiding de navolgende voorzieningen te treffen:
– indien het gehele oude bestuur bij de stemming is ontslagen, volgt stemming over kandidaten voor een nieuw bestuur;
– art. 10 lid 3 statuten (bindende voordracht bestuur) geldt niet;
– kandidaten dienen zich tijdig bij de onafhankelijk voorzitter te melden op de wijze als in de vergaderstukken vermeld;
– over elk van de kandidaten wordt afzonderlijk gestemd;
– voor de benoeming van elke kandidaat geldt dat een meerderheid van 55% vereist is;
– gezien mogelijke belangenverstrengeling wordt de heer [tegenbestuurslid 2] uitdrukkelijk in overweging gegeven zich niet kandidaat te stellen.
diversen
5.12. Voorts ziet de voorzieningenrechter in het belang van het ordentelijk verlopen van de ALV aanleiding onderstaande voorzieningen te treffen:
– tijdens de vergadering mogen geen foto’s, filmopnamen of geluidsopnamen worden gemaakt (behalve ten behoeve van een notarieel Proces-Verbaal);
– de onafhankelijke voorzitter bepaalt de orde van de vergadering en is bevoegd personen die zich niet volgens zijn aanwijzingen gedragen van de vergadering uit te sluiten.
– van deze ALV wordt notarieel proces verbaal opgemaakt als bedoeld in art. 17 lid 2 statuten; de onafhankelijk voorzitter zoekt daartoe een notaris aan.
volgende ALV
5.13. Na deze ALV wordt door het bestuur dat het vertrouwen heeft gekregen een nieuwe datum voor een ‘reguliere’ ALV vastgesteld op een termijn van niet meer dan twee maanden.
5.14. De in dit vonnis vermelde afwijkingen van de statuten gelden uitsluitend voor en tijdens de onder 5.7 bedoelde ALV. Het rechtsoordeel over gezinsleden, te weten één stem per gezin, blijft uiteraard ook daarna van kracht; maar voor het overige gelden de statuten voor volgende ALV’s onverkort.
berichtgeving
5.15. Over de vraag of uit kringen van het tegenbestuur jegens het oude bestuur al dan niet sprake is geweest van ‘lasterlijke berichtgeving’ zou veel te zeggen zijn. De
vordering die in conventie is ingesteld is evenwel niet gericht op het verleden maar op de toekomst en houdt in dat het tegenbestuur, op straffe van een dwangsom zal worden geboden zich te onthouden van lasterlijke berichtgeving ten aanzien van het bestuur van de Eenhoorn. Die vordering is te onbepaald om toegewezen te kunnen worden. In het algemeen geldt natuurlijk dat men zich van lasterlijke berichtgeving dient te onthouden. Wel is deze vordering aanleiding geweest om de hiervoor onder ALV vermelde ordemaatregelen te treffen die voor alle betrokkenen gelden, met name met betrekking tot de wijze waarop de leden geïnformeerd worden vanaf de datum van dit vonnis tot de dag van de ledenvergadering.
schade
5.16. De vereniging heeft door de gebeurtenissen zoals deze zich in 2011 hebben voorgedaan schade geleden. Of de vereniging gebaat is bij het aansprakelijk stellen van (bestuurs-)leden voor die schade is echter zeer de vraag. Een verbetering van de sfeer en een breed gedragen beleid kunnen de vereniging waarschijnlijk aanzienlijk meer opleveren dan aansprakelijkstelling van (bestuurs-)leden voor geleden schade. In ieder geval kan in het kader van dit kort geding over de vorderingen tot schadevergoeding niet worden beslist, omdat de gestelde schade en aansprakelijkheid wordt betwist en voor een beslissing daarover nader onderzoek naar de feiten nodig zou zijn, waarvoor in een kort geding geen plaats is.
inschrijving KvK
5.17. In 5.4 is reeds bepaald dat het tegenbestuur moet worden uitgeschreven. De voorzieningenrechter zal ter zake de inschrijving van het oude bestuur bepalen dat alleen [penningmeester], als penningmeester, en [voorzitter], als voorzitter, in de registers van de Kamer van Koophandel moeten worden ingeschreven. Het is immers niet de bedoeling dat het oude bestuur nog bestuurswerkzaamheden verricht voorafgaand aan de ALV. Het inschrijven van [penningmeester] is noodzakelijk zodat die betalingen kunnen worden verricht die geen uitstel kunnen lijden, zoals bijvoorbeeld de betaling van salarissen van het bij de Eenhoorn werkzame personeel. Hetzelfde geldt voor de [voorzitter] die, als voorzitter, eventuele andere hoogstnoodzakelijke rechtshandelingen kan verrichten.
spoedeisende zaken, sleutels etc.
5.18. Gebleken is dat slechts het tegenbestuur thans de beschikking heeft over sleutels, wachtwoorden, codes etc. Bij wijze van voorlopige voorziening zal worden bepaald dat het tegenbestuur voornoemde goederen en informatie binnen drie werkdagen na betekening van dit vonnis moet overhandigen aan de onafhankelijke voorzitter, die deze goederen en gegevens op zijn beurt zal beheren tot op de ALV een nieuw bestuur is gekozen.
dwangsommen
5.19. De gevorderde dwangsommen zullen worden beperkt als volgt.
proceskosten
5.20. Aangezien elk van partijen als op enig punt in het ongelijk gesteld is te beschouwen en mede gezien het verenigingsverband waarvan partijen deel uitmaken, zullen de proceskosten in conventie worden gecompenseerd op de hierna te vermelden wijze. Het tegenbestuur zal als de grotendeels in het ongelijk gestelde partij in de proceskosten in reconventie worden veroordeeld. Nu het debat in reconventie voor een groot deel identiek is aan het debat in conventie, worden deze kosten aan de zijde van de Eenhoorn begroot op nihil.
6. De beslissing
De voorzieningenrechter
in conventie
6.1. verbiedt het tegenbestuur bestuurshandelingen namens de Eenhoorn te verrichten,
6.2. veroordeelt het tegenbestuur om aan de Eenhoorn een dwangsom te betalen van € 2.500,00 voor iedere keer dat zij het onder 6.1 opgenomen verbod overtreedt, tot een maximum van € 25.000,00 is bereikt,
6.3. veroordeelt het tegenbestuur uiterlijk vijf werkdagen na betekening van dit vonnis mee te werken aan de uitschrijving bij het handelsregister van de Kamer van Koophandel van hun namen en de inschrijving van [voorzitter] en [penningmeester],
6.4. veroordeelt het tegenbestuur om aan de Eenhoorn een dwangsom te betalen van € 5.000,00 voor iedere dag dat zij na betekening niet aan de in 6.3 uitgesproken veroordeling voldoet, tot een maximum van € 50.000,00 is bereikt,
6.5. bepaalt dat teneinde de belangen van de Eenhoorn te waarborgen een ALV zal worden gehouden zoals vermeld onder 5.7 tot en met 5.12 en dat daarbij als onafhankelijk voorzitter zal optreden de heer dr. M. Schoenmaker, burgemeester van de gemeente Bussum,
6.6. bepaalt dat het tegenbestuur de goederen en informatie als bedoeld in 5.18, uiterlijk drie werkdagen na betekening van dit vonnis onder vermelding van “Zaak Manege de Eenhoorn” aan dhr. dr. M. Schoenmaker moet toesturen per adres:
[adres]
[postcode] [plaats],
6.7. verklaart dit vonnis in conventie tot zover uitvoerbaar bij voorraad,
6.8. compenseert de kosten van deze procedure tussen partijen, in die zin dat iedere partij de eigen kosten draagt,
6.9. wijst het meer of anders gevorderde af,
in reconventie
6.10. weigert de gevraagde voorzieningen,
6.11. veroordeelt het tegenbestuur in de proceskosten in reconventie, tot op heden begroot op nihil.